zarzec
See also: zarżeć
Kashubian
Pronunciation
- IPA(key): /ˈzar̝ɛt͡s/
- Syllabification: za‧rzec
Further reading
- Stefan Ramułt (1893) “zařec są”, in Słownik języka pomorskiego czyli kaszubskiego (in Kashubian), page 264
- Jan Trepczyk (1994) “mylić”, in Słownik polsko-kaszubski (in Kashubian), volumes 1–2
- Eùgeniusz Gòłąbk (2011) “zarzec”, in Słownik Polsko-Kaszubski / Słowôrz Pòlskò-Kaszëbsczi, volume 2, page 1505
- “zarzec sã”, in Internetowi Słowôrz Kaszëbsczégò Jãzëka [Internet Dictionary of the Kashubian Language], Fundacja Kaszuby, 2022
Old Polish
Verb
zarzec pf
- (reflexive with się) to forfeit (to give up in defeat by voluntary withdrawal)
- 1858 [c. 1408], Wojciech Szurkowski z Ponieca, “Wyroki sądów miejskich czyli ortyle [Urban court rulings i.e. "Ortyls"]”, in Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich [History of Slavic lawmaking], volume 6, Poniec, page 143:
- Chczely szye na wyeky szwego zadawku zarzecz y rolą yey wolno wszdacz
- [Chceli sie na wieki szwego zadawku zarzec i rolę jej wolno wzdać]
- (reflexive with się) to make a promise, to vow to renounce something
- 1972 [15th century], Józef Reczek, Wacław Twardzik, editors, Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich wg rkpsu nr 50, pages 90, 3:
- Rzekl (sc. rzecznik), ysze zarzeklem szye w spowyedzy nygdy rzecznykowacz nykomv na szyyą
- [Rzekł (sc. rzecznik), iże zarzekłem sie w spowiedzi nigdy rzecznikować nikomu na szyję]
References
- B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “zarzec”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Polish
Etymology
Inherited from Old Polish zarzec. By surface analysis, za- + rzec. Compare Czech zaříct and Kashubian zarzec.
Pronunciation
- IPA(key): /ˈza.ʐɛt͡s/
- (Middle Polish) IPA(key): /ˈza.ʐɛt͡s/, /ˈza.r̝ɛt͡s/
- Rhymes: -aʐɛt͡s
- Syllabification: za‧rzec
Verb
zarzec pf (imperfective zarzekać)
- (transitive, obsolete, occult) to curse (to cast a bad spell on)
- Synonym: zakląć
- (transitive, obsolete) to foresee
- Synonym: wyprorokować
- (reflexive with się) to swear (to promise fervently)
- (reflexive with się, literary or archaic) to abjure, to relinquish, to renounce
- Synonyms: wyprzeć się, wyrzec się, zarzeknąć się
Conjugation
Conjugation of zarzec pf | |||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
person | singular | plural | |||||||||||||||||
masculine | feminine | neuter | virile | nonvirile | |||||||||||||||
infinitive | zarzec | ||||||||||||||||||
future tense | 1st | zarzeknę | zarzekniemy | ||||||||||||||||
2nd | zarzekniesz | zarzekniecie | |||||||||||||||||
3rd | zarzeknie | zarzekną | |||||||||||||||||
impersonal | zarzeknie się | ||||||||||||||||||
past tense | 1st | zarzekłem, -(e)m zarzekł |
zarzekłam, -(e)m zarzekła |
zarzekłom, -(e)m zarzekło |
zarzekliśmy, -(e)śmy zarzekli |
zarzekłyśmy, -(e)śmy zarzekły | |||||||||||||
2nd | zarzekłeś, -(e)ś zarzekł |
zarzekłaś, -(e)ś zarzekła |
zarzekłoś, -(e)ś zarzekło |
zarzekliście, -(e)ście zarzekli |
zarzekłyście, -(e)ście zarzekły | ||||||||||||||
3rd | zarzekł | zarzekła | zarzekło | zarzekli | zarzekły | ||||||||||||||
impersonal | zarzeknięto | ||||||||||||||||||
conditional | 1st | zarzekłbym, bym zarzekł |
zarzekłabym, bym zarzekła |
zarzekłobym, bym zarzekło |
zarzeklibyśmy, byśmy zarzekli |
zarzekłybyśmy, byśmy zarzekły | |||||||||||||
2nd | zarzekłbyś, byś zarzekł |
zarzekłabyś, byś zarzekła |
zarzekłobyś, byś zarzekło |
zarzeklibyście, byście zarzekli |
zarzekłybyście, byście zarzekły | ||||||||||||||
3rd | zarzekłby, by zarzekł |
zarzekłaby, by zarzekła |
zarzekłoby, by zarzekło |
zarzekliby, by zarzekli |
zarzekłyby, by zarzekły | ||||||||||||||
impersonal | zarzeknięto by | ||||||||||||||||||
imperative | 1st | niech zarzeknę | zarzeknijmy | ||||||||||||||||
2nd | zarzeknij | zarzeknijcie | |||||||||||||||||
3rd | niech zarzeknie | niech zarzekną | |||||||||||||||||
passive adjectival participle | zarzeczony | zarzeczona | zarzeczone | zarzeczeni | zarzeczone | ||||||||||||||
anterior adverbial participle | zarzeknąwszy | ||||||||||||||||||
verbal noun | zarzeczenie |
Further reading
- zarzec in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- zarzec in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “zarzec sié”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “zarzec”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “zarzec”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1927), “zarzec”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 8, Warsaw, page 257
Silesian
Etymology
Inherited from Old Polish zarzec. By surface analysis, za- + rzec. Compare Czech zaříct and Kashubian zarzec.
Pronunciation
- IPA(key): /ˈzaʐɛt͡s/
- Rhymes: -aʐɛt͡s
- Syllabification: za‧rzec
Conjugation
This verb needs an inflection-table template.
Further reading
- zarzec_sie in silling.org
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.