spowiadać
Old Polish
Alternative forms
Verb
spowiadać impf (perfective spowiedzieć or wyspowiadać)
- (reflexive with się) to proclaim
- 1930 [c. 1455], “Jos”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka), section 19,7:
- Day slawø panv bogv israhelskyemv a spowyaday syø (confitere)
- [Daj sławę Panu Bogu israhelskiemu a spowiadaj się (confitere)]
- (transitive or reflexive with się) to praise; to spread good word about someone; to make famous
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 7, 18:
- Spowadacz se bødø (confitebor) gospodnu podlug prawdi iego
- [Spowiadać sie będę (confitebor) Gospodnu podług prawdy jego]
- (Christianity) to shrive (to hear a confession)
- 1959 [1400], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 423, Poznań:
- Iacoszm panø kaliszkø spowedal i bozim czalem oprawil
- [Jakośm panią kaliską spowiedał i Bożym Ciałem oprawił]
- (reflexive with się, Christianity) to confess, to shrive (to disclose sins) [+dative] or [+ przed (instrumental) = to/in whom], [+genitive] or [+ z (genitive) = about what]
- Synonym: wspowiadać się
- 1959 [1426], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 1222, Poznań:
- Yacosm byl nemoczen Welą (leg. w Wielą) Nedzela prawą nemoczą hy spowadalem za
- [Jakośm był niemocen w Wielą Niedzielą prawą niemocą hi spowiadałem się]
- Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie, Krakow, page 174b:
- Nechacz szø ten tho lud pred tobø spoueda a thy ge przesegnag
- [Niechać się ten to lud przed tobą spowieda a ty je przeżegnaj]
- Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie, Krakow, page 14a:
- Bichom *szo nauczyly svich grzecof spouedacz a pokuthø sza ne strogicz
- [Bychom się nauczyli swych grzechow spowiedać a pokutę za nie strojić]
- Spowiedź powszechna - Confessio generalis, page 1:
- Szpowadami szø bogw naszemw milemw, yszeszmi szgrzeszili
- [Spowiadamy sie Bogu naszemu miłemu, iżesmy zgrzeszyli]
Descendants
- Polish: spowiadać
References
- B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “spowiadać, spowiedać, spowiadać się, spowiedać się”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Polish
Alternative forms
Etymology
Inherited from Old Polish spowiadać. By surface analysis, s- + powiadać.
Pronunciation
- IPA(key): /spɔˈvja.dat͡ɕ/
Audio 1, spowiadać (file) Audio 2, spowiadać się (file) - Rhymes: -adat͡ɕ
- Syllabification: spo‧wia‧dać
Verb
spowiadać impf (perfective wyspowiadać or (obsolete) spowiedzieć)
- (transitive, Christianity) to shrive (to hear a confession)
- (transitive) to grill, to press (to interrogate; to question aggressively or harshly, especially to try and get an explanation) [+ z (genitive) = about what]
- (reflexive with się, Christianity) to confess, to shrive (to disclose sins) [+ u (kogo) = to whom] [+ z (genitive) = about what]
- Synonym: jednać się z Bogiem
- (reflexive with się) to let slip (to reveal a secret, especially by coersion) [+dative = to whom], [+ z (genitive) = what]
- (reflexive with się) to confide, to confide in (to say something in confidence) [+dative] or [+ przed (instrumental) = to/in whom], [+ z (genitive) = about what]
- Synonym: zwierzać się
Conjugation
Conjugation of spowiadać impf | |||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
person | singular | plural | |||||||||||||||||
masculine | feminine | neuter | virile | nonvirile | |||||||||||||||
infinitive | spowiadać | ||||||||||||||||||
present tense | 1st | spowiadam | spowiadamy | ||||||||||||||||
2nd | spowiadasz | spowiadacie | |||||||||||||||||
3rd | spowiada | spowiadają | |||||||||||||||||
impersonal | spowiada się | ||||||||||||||||||
past tense | 1st | spowiadałem, -(e)m spowiadał |
spowiadałam, -(e)m spowiadała |
spowiadałom, -(e)m spowiadało |
spowiadaliśmy, -(e)śmy spowiadali |
spowiadałyśmy, -(e)śmy spowiadały | |||||||||||||
2nd | spowiadałeś, -(e)ś spowiadał |
spowiadałaś, -(e)ś spowiadała |
spowiadałoś, -(e)ś spowiadało |
spowiadaliście, -(e)ście spowiadali |
spowiadałyście, -(e)ście spowiadały | ||||||||||||||
3rd | spowiadał | spowiadała | spowiadało | spowiadali | spowiadały | ||||||||||||||
impersonal | spowiadano | ||||||||||||||||||
future tense | 1st | będę spowiadał, będę spowiadać |
będę spowiadała, będę spowiadać |
będę spowiadało, będę spowiadać |
będziemy spowiadali, będziemy spowiadać |
będziemy spowiadały, będziemy spowiadać | |||||||||||||
2nd | będziesz spowiadał, będziesz spowiadać |
będziesz spowiadała, będziesz spowiadać |
będziesz spowiadało, będziesz spowiadać |
będziecie spowiadali, będziecie spowiadać |
będziecie spowiadały, będziecie spowiadać | ||||||||||||||
3rd | będzie spowiadał, będzie spowiadać |
będzie spowiadała, będzie spowiadać |
będzie spowiadało, będzie spowiadać |
będą spowiadali, będą spowiadać |
będą spowiadały, będą spowiadać | ||||||||||||||
impersonal | będzie spowiadać się | ||||||||||||||||||
conditional | 1st | spowiadałbym, bym spowiadał |
spowiadałabym, bym spowiadała |
spowiadałobym, bym spowiadało |
spowiadalibyśmy, byśmy spowiadali |
spowiadałybyśmy, byśmy spowiadały | |||||||||||||
2nd | spowiadałbyś, byś spowiadał |
spowiadałabyś, byś spowiadała |
spowiadałobyś, byś spowiadało |
spowiadalibyście, byście spowiadali |
spowiadałybyście, byście spowiadały | ||||||||||||||
3rd | spowiadałby, by spowiadał |
spowiadałaby, by spowiadała |
spowiadałoby, by spowiadało |
spowiadaliby, by spowiadali |
spowiadałyby, by spowiadały | ||||||||||||||
impersonal | spowiadano by | ||||||||||||||||||
imperative | 1st | niech spowiadam | spowiadajmy | ||||||||||||||||
2nd | spowiadaj | spowiadajcie | |||||||||||||||||
3rd | niech spowiada | niech spowiadają | |||||||||||||||||
active adjectival participle | spowiadający | spowiadająca | spowiadające | spowiadający | spowiadające | ||||||||||||||
passive adjectival participle | spowiadany | spowiadana | spowiadane | spowiadani | spowiadane | ||||||||||||||
contemporary adverbial participle | spowiadając | ||||||||||||||||||
verbal noun | spowiadanie |
References
Further reading
- spowiadać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- spowiadać in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “spowiedać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “spowiedać się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- “SPOWIEDAĆ%20SIĘ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 15.12.2008
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “spowiadać”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “spowiadać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1915), “spowiadać”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 6, Warsaw, page 325
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.