बुध
Hindi
बुध ग्रह
Etymology
Learned borrowing from Sanskrit बुध (budha). Cognate with Assamese বুধ (budh), Bengali বুধ (budh), Gujarati બુધ (budh), Konkani बुध (budh), Marathi बुध (budh), Nepali बुध (budh) Punjabi ਬੁਧ (budh).
Pronunciation
- (Delhi Hindi) IPA(key): /bʊd̪ʱ/
Declension
See also
| Solar System in Hindi · सूर्य-मंडल (sūrya-maṇḍal) (layout · text) | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Star | सूर्य (sūrya), सूरज (sūraj) | |||||||||||||||||
| IAU planets and notable dwarf planets |
बुध (budh) | शुक्र (śukra) | भूमि (bhūmi), पृथ्वी (pŕthvī) |
मंगल (maṅgal) | बृहस्पति (bŕhaspati) | शनि (śani) | अरुण (aruṇ) | वरुण (varuṇ), अंधा तारा (andhā tārā) |
यम (yam) | |||||||||
| Notable moons |
— | — | चाँद (cā̃d), चंद्र (candra) |
— | ||||||||||||||
Marathi
बुध ग्रह
Etymology
From Sanskrit बुध (budha). Cognate with Assamese বুধ (budh), Bengali বুধ (budh), Gujarati બુધ (budh), Hindi बुध (budh), Konkani बुध (budh), Nepali बुध (budh) Punjabi ਬੁਧ (budh).
Pronunciation
- IPA(key): /bud̪ʱ/, [buːd̪ʱ]
See also
| Solar System in Marathi · सूर्यमाला (sūryamālā) (layout · text) | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Star | सूर्य (sūrya) | |||||||||||||||||
| IAU planets and notable dwarf planets |
बुध (budh) | शुक्र (śukra) | पृथ्वी (pŕthvī) | मंगळ (maṅgaḷ) | [Term?] | गुरू (gurū) | शनी (śanī) | युरेनस (yurenas) | नेपच्यून (nepacyūn) | प्लूटो (plūṭo) | [Term?] | |||||||
| Notable moons |
— | — | चंद्र (candra) | [Term?] [Term?] |
— | [Term?] [Term?] [Term?] [Term?] |
[Term?] [Term?] [Term?] [Term?] [Term?] [Term?] [Term?] |
[Term?] [Term?] [Term?] [Term?] [Term?] |
[Term?] | [Term?] | [Term?] | |||||||
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- বুধ (Assamese script)
- ᬩᬸᬥ (Balinese script)
- বুধ (Bengali script)
- 𑰤𑰲𑰠 (Bhaiksuki script)
- 𑀩𑀼𑀥 (Brahmi script)
- ဗုဓ (Burmese script)
- બુધ (Gujarati script)
- ਬੁਧ (Gurmukhi script)
- 𑌬𑍁𑌧 (Grantha script)
- ꦧꦸꦣ (Javanese script)
- 𑂥𑂳𑂡 (Kaithi script)
- ಬುಧ (Kannada script)
- ពុធ (Khmer script)
- ພຸຘ (Lao script)
- ബുധ (Malayalam script)
- ᠪᡠᢡᠠ (Manchu script)
- 𑘤𑘳𑘠 (Modi script)
- ᠪᠤᢑᠾᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑧄𑧔𑧀 (Nandinagari script)
- 𑐧𑐸𑐢 (Newa script)
- ବୁଧ (Odia script)
- ꢨꢸꢤ (Saurashtra script)
- 𑆧𑆶𑆣 (Sharada script)
- 𑖤𑖲𑖠 (Siddham script)
- බුධ (Sinhalese script)
- 𑩲𑩒𑩮 (Soyombo script)
- 𑚠𑚰𑚜 (Takri script)
- பு³த⁴ (Tamil script)
- బుధ (Telugu script)
- พุธ (Thai script)
- བུ་དྷ (Tibetan script)
- 𑒥𑒳𑒡 (Tirhuta script)
- 𑨠𑨃𑨜 (Zanabazar Square script)
Etymology
From बुध् (budh).
Declension
| Masculine a-stem declension of बुध (budha) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | बुधः budhaḥ |
बुधौ / बुधा¹ budhau / budhā¹ |
बुधाः / बुधासः¹ budhāḥ / budhāsaḥ¹ |
| Vocative | बुध budha |
बुधौ / बुधा¹ budhau / budhā¹ |
बुधाः / बुधासः¹ budhāḥ / budhāsaḥ¹ |
| Accusative | बुधम् budham |
बुधौ / बुधा¹ budhau / budhā¹ |
बुधान् budhān |
| Instrumental | बुधेन budhena |
बुधाभ्याम् budhābhyām |
बुधैः / बुधेभिः¹ budhaiḥ / budhebhiḥ¹ |
| Dative | बुधाय budhāya |
बुधाभ्याम् budhābhyām |
बुधेभ्यः budhebhyaḥ |
| Ablative | बुधात् budhāt |
बुधाभ्याम् budhābhyām |
बुधेभ्यः budhebhyaḥ |
| Genitive | बुधस्य budhasya |
बुधयोः budhayoḥ |
बुधानाम् budhānām |
| Locative | बुधे budhe |
बुधयोः budhayoḥ |
बुधेषु budheṣu |
| Notes |
| ||
Declension
| Masculine a-stem declension of बुध | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | बुधः (budhaḥ) | ||
| Gen. sg. | बुधस्य (budhasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | बुधः (budhaḥ) | बुधौ (budhau) | बुधाः (budhāḥ) |
| Vocative | बुध (budha) | बुधौ (budhau) | बुधाः (budhāḥ) |
| Accusative | बुधम् (budham) | बुधौ (budhau) | बुधान् (budhān) |
| Instrumental | बुधेन (budhena) | बुधाभ्याम् (budhābhyām) | बुधैः (budhaiḥ) |
| Dative | बुधाय (budhāya) | बुधाभ्याम् (budhābhyām) | बुधेभ्यः (budhebhyaḥ) |
| Ablative | बुधात् (budhāt) | बुधाभ्याम् (budhābhyām) | बुधेभ्यः (budhebhyaḥ) |
| Genitive | बुधस्य (budhasya) | बुधयोः (budhayoḥ) | बुधानाम् (budhānām) |
| Locative | बुधे (budhe) | बुधयोः (budhayoḥ) | बुधेषु (budheṣu) |
| Feminine ā-stem declension of बुध | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | बुधा (budhā) | ||
| Gen. sg. | बुधायाः (budhāyāḥ) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | बुधा (budhā) | बुधे (budhe) | बुधाः (budhāḥ) |
| Vocative | बुधे (budhe) | बुधे (budhe) | बुधाः (budhāḥ) |
| Accusative | बुधाम् (budhām) | बुधे (budhe) | बुधाः (budhāḥ) |
| Instrumental | बुधया (budhayā) | बुधाभ्याम् (budhābhyām) | बुधाभिः (budhābhiḥ) |
| Dative | बुधायै (budhāyai) | बुधाभ्याम् (budhābhyām) | बुधाभ्यः (budhābhyaḥ) |
| Ablative | बुधायाः (budhāyāḥ) | बुधाभ्याम् (budhābhyām) | बुधाभ्यः (budhābhyaḥ) |
| Genitive | बुधायाः (budhāyāḥ) | बुधयोः (budhayoḥ) | बुधानाम् (budhānām) |
| Locative | बुधायाम् (budhāyām) | बुधयोः (budhayoḥ) | बुधासु (budhāsu) |
| Neuter a-stem declension of बुध | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | बुधम् (budham) | ||
| Gen. sg. | बुधस्य (budhasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | बुधम् (budham) | बुधे (budhe) | बुधानि (budhāni) |
| Vocative | बुध (budha) | बुधे (budhe) | बुधानि (budhāni) |
| Accusative | बुधम् (budham) | बुधे (budhe) | बुधानि (budhāni) |
| Instrumental | बुधेन (budhena) | बुधाभ्याम् (budhābhyām) | बुधैः (budhaiḥ) |
| Dative | बुधाय (budhāya) | बुधाभ्याम् (budhābhyām) | बुधेभ्यः (budhebhyaḥ) |
| Ablative | बुधात् (budhāt) | बुधाभ्याम् (budhābhyām) | बुधेभ्यः (budhebhyaḥ) |
| Genitive | बुधस्य (budhasya) | बुधयोः (budhayoḥ) | बुधानाम् (budhānām) |
| Locative | बुधे (budhe) | बुधयोः (budhayoḥ) | बुधेषु (budheṣu) |
Descendants
See also
| Solar System in Sanskrit · सूर्य-मण्डल (sūrya-maṇḍala) (layout · text) | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Star | सूर्य (sūrya), रवि (ravi), आदित्य (āditya), Thesaurus:सूर्य | |||||||||||||||||
| IAU planets and notable dwarf planets |
बुध (budha) | शुक्र (śukra), भार्गव (bhārgava), भृगु (bhṛgu) |
भूमि (bhūmi), पृथ्वी (pṛthvī), Thesaurus:भू |
मङ्गल (maṅgala), अङ्गार (aṅgāra), Thesaurus:मङ्गल |
बृहस्पति (bṛhaspati), गौर (gaura) |
शनि (śani) | अरुण (aruṇa) | वरुण (varuṇa) | यम (yama) | |||||||||
| Notable moons |
— | — | चन्द्र (candra), इन्दु (indu), Thesaurus:चन्द्र |
प्रथम मङ्गलस्य द्वितीय मङ्गलस्य |
— | |||||||||||||
References
- Monier Williams (1899) “बुध”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 734/1.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.