यम

See also: यम् and यमी

Hindi

Etymology

Learned borrowing from Sanskrit यम (yama).

Pronunciation

(Delhi Hindi) IPA^(key): /jəm/, [jɐ̃m]

Proper noun

यम • (yam) m

(Hinduism) Yama, god of death
Synonym: यमराज (yamrāj)

Declension

Declension of यम (sg-only masc cons-stem)

	singular
direct	यम yam
oblique	यम yam
vocative	यम yam

Marathi

Etymology

Inherited from Old Marathi 𑘧𑘦 (yama), from Sanskrit यम (yama).

Pronunciation

IPA^(key): /jəm/
Audio (file)

Proper noun

यम • (yam) m

(Hinduism) Yama

References

Berntsen, Maxine, “यम”, in A Basic Marathi-English Dictionary, New Delhi: American Institute of Indian Studies, 1982-1983.
Molesworth, James Thomas (1857) “यम”, in A dictionary, Marathi and English, Bombay: Printed for government at the Bombay Education Society's Press
दाते, यशवंत रामकृष्ण [Date, Yashwant Ramkrishna] (1932-1950) “यम”, in महाराष्ट्र शब्दकोश (mahārāṣṭra śabdakoś) (in Marathi), पुणे [Pune]: महाराष्ट्र कोशमंडळ (mahārāṣṭra kośmaṇḍaḷ).

Old Marathi

Proper noun

यम (yama) m

Devanagari form of 𑘧𑘦 (yama)

Sanskrit

Alternative scripts

যম (Assamese script)
ᬬᬫ (Balinese script)
যম (Bengali script)
𑰧𑰦 (Bhaiksuki script)
𑀬𑀫 (Brahmi script)
ယမ (Burmese script)
યમ (Gujarati script)
ਯਮ (Gurmukhi script)
𑌯𑌮 (Grantha script)
ꦪꦩ (Javanese script)
𑂨𑂧 (Kaithi script)
ಯಮ (Kannada script)
យម (Khmer script)
ຍມ (Lao script)
യമ (Malayalam script)
ᠶᠠᠮᠠ (Manchu script)
𑘧𑘦 (Modi script)
ᠶ᠋ᠠᠮᠠ᠋ (Mongolian script)
𑧇𑧆 (Nandinagari script)
𑐫𑐩 (Newa script)
ଯମ (Odia script)
ꢫꢪ (Saurashtra script)
𑆪𑆩 (Sharada script)
𑖧𑖦 (Siddham script)
යම (Sinhalese script)
𑩻𑩴 (Soyombo script)
𑚣𑚢 (Takri script)
யம (Tamil script)
యమ (Telugu script)
ยม (Thai script)
ཡ་མ (Tibetan script)
𑒨𑒧 (Tirhuta script)
𑨪𑨢 (Zanabazar Square script)

Pronunciation

(Vedic) IPA^(key): /jɐ́.mɐ/

(Classical) IPA^(key): /ˈjɐ.mɐ/

Etymology 1

From Proto-Indo-Aryan *yámHas, from Proto-Indo-Iranian *yámHas, from Proto-Indo-European *yémHos (“connected, paired”), from *yemH- (“twin”). Cognate with Latin Remus.

Noun

यम • (yáma) stem, m or f by sense

a twin, one of a pair or couple
a pair or a couple
(grammar) a twin-letter
(symbolic) the number 'two'

Declension

Masculine a-stem declension of यम (yáma)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	यमः yámaḥ	यमौ / यमा¹ yámau / yámā¹	यमाः / यमासः¹ yámāḥ / yámāsaḥ¹
Vocative	यम yáma	यमौ / यमा¹ yámau / yámā¹	यमाः / यमासः¹ yámāḥ / yámāsaḥ¹
Accusative	यमम् yámam	यमौ / यमा¹ yámau / yámā¹	यमान् yámān
Instrumental	यमेन yámena	यमाभ्याम् yámābhyām	यमैः / यमेभिः¹ yámaiḥ / yámebhiḥ¹
Dative	यमाय yámāya	यमाभ्याम् yámābhyām	यमेभ्यः yámebhyaḥ
Ablative	यमात् yámāt	यमाभ्याम् yámābhyām	यमेभ्यः yámebhyaḥ
Genitive	यमस्य yámasya	यमयोः yámayoḥ	यमानाम् yámānām
Locative	यमे yáme	यमयोः yámayoḥ	यमेषु yámeṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ā-stem declension of यमा (yámā)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	यमा yámā	यमे yáme	यमाः yámāḥ
Vocative	यमे yáme	यमे yáme	यमाः yámāḥ
Accusative	यमाम् yámām	यमे yáme	यमाः yámāḥ
Instrumental	यमया / यमा¹ yámayā / yámā¹	यमाभ्याम् yámābhyām	यमाभिः yámābhiḥ
Dative	यमायै yámāyai	यमाभ्याम् yámābhyām	यमाभ्यः yámābhyaḥ
Ablative	यमायाः / यमायै² yámāyāḥ / yámāyai²	यमाभ्याम् yámābhyām	यमाभ्यः yámābhyaḥ
Genitive	यमायाः / यमायै² yámāyāḥ / yámāyai²	यमयोः yámayoḥ	यमानाम् yámānām
Locative	यमायाम् yámāyām	यमयोः yámayoḥ	यमासु yámāsu
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Descendants

Dardic:
- Khowar: جمژ (ǰamiž)
Helu Prakrit:
- Sinhalese: යමා (yamā)
Magadhi Prakrit:
- Bihari:
  - Bhojpuri: जेंवां (jēnvā̃)
Maharastri Prakrit:
- Marathi: जवा (javā)
Pali: yama

Adjective

यम • (yáma) stem

twin-born, forming a pair

Declension

Masculine a-stem declension of यम (yáma)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	यमः yámaḥ	यमौ / यमा¹ yámau / yámā¹	यमाः / यमासः¹ yámāḥ / yámāsaḥ¹
Vocative	यम yáma	यमौ / यमा¹ yámau / yámā¹	यमाः / यमासः¹ yámāḥ / yámāsaḥ¹
Accusative	यमम् yámam	यमौ / यमा¹ yámau / yámā¹	यमान् yámān
Instrumental	यमेन yámena	यमाभ्याम् yámābhyām	यमैः / यमेभिः¹ yámaiḥ / yámebhiḥ¹
Dative	यमाय yámāya	यमाभ्याम् yámābhyām	यमेभ्यः yámebhyaḥ
Ablative	यमात् yámāt	यमाभ्याम् yámābhyām	यमेभ्यः yámebhyaḥ
Genitive	यमस्य yámasya	यमयोः yámayoḥ	यमानाम् yámānām
Locative	यमे yáme	यमयोः yámayoḥ	यमेषु yámeṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ā-stem declension of यमा (yámā)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	यमा yámā	यमे yáme	यमाः yámāḥ
Vocative	यमे yáme	यमे yáme	यमाः yámāḥ
Accusative	यमाम् yámām	यमे yáme	यमाः yámāḥ
Instrumental	यमया / यमा¹ yámayā / yámā¹	यमाभ्याम् yámābhyām	यमाभिः yámābhiḥ
Dative	यमायै yámāyai	यमाभ्याम् yámābhyām	यमाभ्यः yámābhyaḥ
Ablative	यमायाः / यमायै² yámāyāḥ / yámāyai²	यमाभ्याम् yámābhyām	यमाभ्यः yámābhyaḥ
Genitive	यमायाः / यमायै² yámāyāḥ / yámāyai²	यमयोः yámayoḥ	यमानाम् yámānām
Locative	यमायाम् yámāyām	यमयोः yámayoḥ	यमासु yámāsu
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of यम (yáma)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	यमम् yámam	यमे yáme	यमानि / यमा¹ yámāni / yámā¹
Vocative	यम yáma	यमे yáme	यमानि / यमा¹ yámāni / yámā¹
Accusative	यमम् yámam	यमे yáme	यमानि / यमा¹ yámāni / yámā¹
Instrumental	यमेन yámena	यमाभ्याम् yámābhyām	यमैः / यमेभिः¹ yámaiḥ / yámebhiḥ¹
Dative	यमाय yámāya	यमाभ्याम् yámābhyām	यमेभ्यः yámebhyaḥ
Ablative	यमात् yámāt	यमाभ्याम् yámābhyām	यमेभ्यः yámebhyaḥ
Genitive	यमस्य yámasya	यमयोः yámayoḥ	यमानाम् yámānām
Locative	यमे yáme	यमयोः yámayoḥ	यमेषु yámeṣu
Notes	¹Vedic

Etymology 2

From Proto-Indo-Aryan *Yámas, from Proto-Indo-Iranian *Yámas.

Proper noun

यम • (yáma) stem, m

Yama, the god of death, afterlife and justice, the twin brother of Yamuna and believed to have been the first mortal to die

Declension

Masculine a-stem declension of यम (yáma)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	यमः yámaḥ	यमौ / यमा¹ yámau / yámā¹	यमाः / यमासः¹ yámāḥ / yámāsaḥ¹
Vocative	यम yáma	यमौ / यमा¹ yámau / yámā¹	यमाः / यमासः¹ yámāḥ / yámāsaḥ¹
Accusative	यमम् yámam	यमौ / यमा¹ yámau / yámā¹	यमान् yámān
Instrumental	यमेन yámena	यमाभ्याम् yámābhyām	यमैः / यमेभिः¹ yámaiḥ / yámebhiḥ¹
Dative	यमाय yámāya	यमाभ्याम् yámābhyām	यमेभ्यः yámebhyaḥ
Ablative	यमात् yámāt	यमाभ्याम् yámābhyām	यमेभ्यः yámebhyaḥ
Genitive	यमस्य yámasya	यमयोः yámayoḥ	यमानाम् yámānām
Locative	यमे yáme	यमयोः yámayoḥ	यमेषु yámeṣu
Notes	¹Vedic

Descendants

→ Balinese: ᬬᬫ (yama)
→ Bengali: যম (jom)
→ Manipuri: ꯌꯃ (yama)
→ Middle Chinese: 閻魔 (MC yem ma)
- Mandarin: 閻魔／阎魔 (Yánmó)
- → Japanese: 閻魔 (えんま, enma)
- → Korean: 염마 (yeomma), 閻魔
- → Vietnamese: Diêm Ma
→ Japanese: 夜摩 (Yama)
→ Old Marathi: 𑘧𑘦 (yama)
- Marathi: यम (yam)
Pali: yama
- → Burmese: ယာမာ (yama)
- → Old Khmer: [script needed] (yama)
  - Khmer: យម (yum)
- → Thai: ยม (yom)
Prakrit: 𑀚𑀫 (jama)
→ Tamil: யமன் (yamaṉ)

References

Monier Williams (1899) “यम”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 846.

This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

Solar System in Hindi · सूर्य-मंडल (sūrya-maṇḍal) (layout · text)
Star	सूर्य (sūrya), सूरज (sūraj)
IAU planets and notable dwarf planets	बुध (budh)	शुक्र (śukra)	भूमि (bhūmi), पृथ्वी (pŕthvī)	मंगल (maṅgal)		बृहस्पति (bŕhaspati)	शनि (śani)	अरुण (aruṇ)	वरुण (varuṇ), अंधा तारा (andhā tārā)	यम (yam)
Notable moons	—	—	चाँद (cā̃d), चंद्र (candra)		—