wziąć
Old Polish
Etymology
Inherited from Proto-Slavic *vъzęti. By surface analysis, wz- + jąć. First attested in 1389.
Verb
wziąć pf
- to take (to get into one's hands)
- (of liquids) to draw, to scoop
- (of foods, medicines, etc.) to take, to ingest
- to place, to put
- Synonym: położyć
- to take along (to take with oneself)
- to remove (to cause the absence of by taking)
- to take, to borrow
- to free from captivity or enslavement
- to take away (to deprive someone of something)
- to occupy, to appropriate property
- to seize in damages for pledge, to secure claims
- to charge (to take a certain amount of money for something)
- to take into captivity or enslavement
- to stay in harm's way
- to get back, to take back, to regain
- to get, to receive, to gain
- to receive as a dowry
- to inherit, to receive upon someone's death
- to accept, to receive, to take a gift or donation
- to be rewarded for contributions or punished for misdeeds
- to use, to apply
- to admit, to agree; to not reject
- to take in, to make a companion or participant in some activity, to let into company
- to conscript someone into helping
- to choose, to select, to pick out
- to marry, to take as a spouse
- to take responsibility for
- to host, to give hospitality, to have over
- to defend
- (of a title, position, honor, etc.) to take on, to commit to, to assume
- to stock up; to use a resource
- to draw; to take (a conclusion, lesson, proof, etc.)
- to contain
- to begin, to start, to initiate
- (reflexive with się) to get to something, to begin a task [+ za (accusative) = what]
- (reflexive with się) to appear, to show up
- (reflexive with się) to begin, to start, to initiate
- (reflexive with się) to speak up for, to defend [+ o (accusative) = what]
- (reflexive with się) to appeal to a court
- (reflexive with się) The meaning of this term is uncertain. Possibilities include:
- to take possession of something [+ w (accusative) = what]
Derived terms
adjective
nouns
- wniebowzięcie
- wziątek
- wzięcie
- źwiąnica
verbs
- być wziętym ze świata impf
- ciało na się wziąć pf
- koniec wziąć pf
- ku czci wziąć pf
- ku duszy wziąć pf
- miestce wziąć pf
- na prawo wziąć pf
- od oczu wziąć pf
- policzek wziąć pf
- pomstę wziąć pf
- przekorzyznę wziąć pf
- ręce wziąć pf
- słowo tesnie wziąć pf
- w niebo wziąć pf
- wziąć ciało pf
- wziąć czas pf
- wziąć duszę pf
- wziąć liczbę pf
- wziąć na pamięć pf
- wziąć na rozmyślenie pf
- wziąć na rękojemstwo pf
- wziąć na skazanie pf
- wziąć na spytanie pf
- wziąć na stronę pf
- wziąć obyczaj pf
- wziąć opiekadlnika pf
- wziąć po westczy pf
- wziąć początek pf
- wziąć radę pf
- wziąć ranę pf
- wziąć rok pf
- wziąć rękojemstwo pf
- wziąć szkodę pf
- wziąć w opiekę pf
- wziąć w prozność pf
- wziąć w ręce pf
- wziąć w łono pf
- wziąć za syna pf
- zajem wziąć pf
References
- Boryś, Wiesław (2005) “wziąć”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “wziąć, wźwiąć, źwiąć, wziąć się”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
- Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “wziąć”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
Polish
Alternative forms
- wziąść (nonstandard, proscribed)
Etymology
Inherited from Old Polish wziąć. By surface analysis, wz- + jąć.
Pronunciation
- IPA(key): /vʑɔɲt͡ɕ/
- (Middle Polish) IPA(key): /ˈvʑɔ̃t͡ɕ/
Audio 1, wziąć (file) Audio 2, wziąć się (file) - Rhymes: -ɔɲt͡ɕ
- Syllabification: wziąć
Verb
wziąć pf (imperfective brać)
- (transitive) to take (to grab with the hands) [+instrumental = with what] [+ za (accusative) = by what part]
- (transitive) to take (grabbing with one's hands, to place somewhere)
- (transitive) to take in (to agree to take care of)
- (transitive) to take (to allow to join)
- (transitive) to take (to ensure that one has something with them when they depart)
- (transitive) to take, to charge (to ask for or demand a certain amount of money for something) [+ za (accusative) = for what]
- (transitive) to take (to have temporarily, e.g. a room at a hotel)
- (transitive) to take (to hire a particular person for a job or task)
- (transitive) to take; to get (to gain from a particular source, e.g. a resource)
- wziąć pomysł ― to get an idea
- (transitive) to take, to take away (to deprive of) [+dative = from whom]
- Synonym: zabrać
- (transitive) to take (to force someone to go somewhere, e.g. to the police)
- (transitive) to take (to ingest e.g. medicine)
- (transitive) to take (to conquer, to gain e.g. a city)
- (transitive, vulgar, of men) to take (to have sexual relations with a woman)
- (transitive, colloquial) to take (to pass on the road while driving)
- Synonym: wyprzedzić
- (transitive) to take (to consider someone or something to be something, especially unfairly) [+ za (accusative) = for what]
- (transitive) to get someone to do something (to convince someone to taking a particular action) [+ na (accusative) = to what]
- (transitive) to take; to get (as a light verb, to be the performer or subject of an action)
- wziąć prysznic ― to take a shower
- wziąć masaż ― to get a massage
- (transitive, of emotions, diseases, etc.) to take (to appear in someone's body or psyche)
- (transitive, fishing) to bite; to take (to attach to a hook on a rod; to be caught) [+ na (accusative) = with what bait]
- (transitive) to take on (to accept a position or function)
- (transitive) to take (to defeat someone or something)
- (transitive) to put on (to begin wearing some article of clothing) [+ w (accusative) = what clothing]
- (transitive, colloquial) to take (to interest, to grab someone's attention)
- (intransitive, of weather) to build up
- (transitive) to get (to understand somehow)
- (transitive) to take (to get hit)
- Synonym: dostać
- (transitive) to take after, to get from (to inherit some traits)
- (transitive) to take, to choose, to select
- Synonym: wybrać
- (reflexive with się) to take oneself (to grab oneself by something) [+ pod (accusative)] or [+ za (accusative) = by what]
- (reflexive with się) to take each other (to grab each other by something) [+ pod (accusative)], [+ w (accusative)], or [+ za (accusative) = by what]
- (reflexive with się) to get to (to begin to do some activity) [+ do (genitive)] or (proscribed) [+ za (accusative) = to what]
- wziąć się do roboty ― to get to work
- wziąć ślub ― to get married
- (reflexive with się) to be convinced (to allow oneself to be convinced to doing something) [+ na (accusative) = to what]
- (reflexive with się, colloquial) to take on (to begin to deal intensively with matters related to a specific person) [+ za (accusative) = whom]
- (reflexive with się, colloquial) to come from (to have a source from)
- (reflexive with się, obsolete) to be deceived
- Synonym: nabrać się
- (reflexive with się, obsolete) to get to (to arrive, to go to)
- Synonym: udać się
- (reflexive with się, Middle Polish) to appear, to show up
- Synonym: pojawić się
Conjugation
The imperative form weźmij is obsolete.
Verb
wziąć pf (imperfective brać)
Conjugation
Conjugation of wziąć | |
---|---|
infinitive | wziąć |
future indicative | weźmie |
past indicative | wzięło |
conditional | wzięłoby by wzięło |
imperative | niech weźmie |
Derived terms
adjectives
- do wzięcia
- razem wzięty
- wzięty
interjections
- no weź
- weź
nouns
phrase
- Bóg dał, Bóg wziął
- Bóg powołał do siebie
proverb
- złego diabli nie wezmą
verbs
- powziąć pf
- przedsięwziąć pf, [przedsiębrać impf]
- uwziąć pf, uwzinać impf
- zawziąć pf, zawzinać impf
verbs
- cholera wzięła pf, cholera bierze impf
- diabli wzięli pf, diabli biorą impf
- nie wziąć do ust pf, nie brać do ust impf
- wziąć azymut pf, brać azymut impf
- wziąć do galopu pf, brać do galopu impf
- wziąć do kieszeni pf, brać do kieszeni impf
- wziąć do ręki pf, brać do ręki impf
- wziąć do siebie pf, brać do siebie impf
- wziąć dupę w troki pf, brać dupę w troki impf
- wziąć górę pf, brać górę impf
- wziąć górę pf, brać górę impf
- wziąć i zrobić pf, brać i robić impf
- wziąć na ambit pf, brać na ambit impf
- wziąć na bajer pf, brać na bajer impf
- wziąć na cel pf, brać na cel impf
- wziąć na języki pf, brać na języki impf
- wziąć na kieł pf, brać na kieł impf
- wziąć na klatę pf, brać na klatę impf
- wziąć na lep pf, brać na lep impf
- wziąć na rozum pf, brać na rozum impf
- wziąć na spytki pf, brać na spytki impf
- wziąć na swoje barki pf, brać na swoje barki impf
- wziąć na swoje sumienie pf, brać na swoje sumienie impf
- wziąć na tapet pf, brać na tapet impf
- wziąć na warsztat pf, brać na warsztat impf
- wziąć na widelec pf, brać na widelec impf
- wziąć na wstrzymanie pf, brać na wstrzymanie impf
- wziąć nogi za pas pf, brać nogi za pas impf
- wziąć odpowiedzialność pf, brać odpowiedzialność impf
- wziąć po pysku pf, brać po pysku impf
- wziąć początek pf, brać początek impf
- wziąć pod fleki pf, brać pod fleki impf
- wziąć pod lupę pf, brać pod lupę impf
- wziąć pod uwagę pf, brać pod uwagę impf
- wziąć pod włos pf, brać pod włos impf
- wziąć poprawkę pf, brać poprawkę impf
- wziąć przykład pf, brać przykład impf
- wziąć się do rzeczy pf, brać się do rzeczy impf
- wziąć się na sposób pf, brać się na sposób impf
- wziąć się w garść pf, brać się w garść impf
- wziąć się za bary pf, brać się za bary impf
- wziąć się za łby pf, brać się za łby impf
- wziąć sobie do serca pf, brać sobie do serca impf
- wziąć sprawy w swoje ręce pf, brać sprawy w swoje ręce impf
- wziąć stronę pf, brać stronę impf
- wziąć udział pf, brać udział impf
- wziąć w jednej koszuli pf, brać w jednej koszuli impf
- wziąć w karby pf, brać w karby impf
- wziąć w łapę pf, brać w łapę impf
- wziąć w łeb pf, brać w łeb impf
- wziąć w nawias pf, brać w nawias impf
- wziąć w obroty pf, brać w obroty impf
- wziąć w pacht pf, brać w pacht impf
- wziąć w rachubę pf, brać w rachubę impf
- wziąć w swoje ręce pf, brać w swoje ręce impf
- wziąć z sufitu pf, brać z sufitu impf
- wziąć za dobrą monetę pf, brać za dobrą monetę impf
- wziąć za frak pf, brać za frak impf
- wziąć za mordę pf, brać za mordę impf
- wziąć za złe pf, brać za złe impf
Trivia
According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), wziąć is one of the most used words in Polish, appearing 12 times in scientific texts, 53 times in news, 21 times in essays, 55 times in fiction, and 83 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 224 times, making it the 247th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
References
- Ida Kurcz (1990) “wziąć”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 2, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 719
Further reading
- wziąć in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- wziąć in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “wziąć”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “wziąć się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- “WZIĄĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 2023 August 21
- “WZIĄĆ%20SIĘ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 05.12.2016
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “wziąć”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “wziąć”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1919), “wziąć”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 7, Warsaw, page 1139
- wziąć in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.