uniżyć
Old Polish
Etymology
From u- + *niżyć, from niski (comparative niższy) + -yć. First attested in the middle of the fifteenth century.
Verb
uniżyć pf (imperfective uniżać)
- to make smaller; to lower
- 1928 [End of the fifteenth century], Jan Janów, editor, Zespół ewangelijny Biblioteki Ordynacji Zamoyskich nr 1116, Warsaw, page 298:
- Vszelka gora y pagorek bądzye vnyszon (humiliabitur Luc 3, 5)
- [Wszelka gora i pagorek będzie uniżon (humiliabitur Luc 3, 5)]
- 1972 [15th century], Józef Reczek, Wacław Twardzik, editors, Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich wg rkpsu nr 50, pages 36, 4:
- Wysznaly szye ktho, acz szye myastv dal na myloscz, themv mozecze vnyszchycz albo mnoszycz wyny (quam, sc. veniam, augmentare et minorare potestis), jako vaszchą wola
- [Wyznali sie kto, acz sie miastu dał na miłość, temu możecie uniżyć albo mnożyć winy (quam, sc. veniam, augmentare et minorare potestis), jako wasza wola]
- (reflexive with się) to lower oneself, to show humility
- 1880 [Middle of the 15th century], Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności, volume I, page 94:
- Carissimi, humiliamini sub potenti manu dei vnyscze sze, vkorzcze sze pod moczną moczą bozą (I Pet 5, 6)
- [Carissimi, humiliamini sub potenti manu dei uniżcie sie, ukorzcie sie pod mocną mocą Bożą (I Pet 5, 6)]
References
- Boryś, Wiesław (2005) “poniżyć”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “uniżyć”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Polish
Etymology
Inherited from Old Polish uniżyć. By surface analysis, u- + niżyć. Compare Russian уни́зить (unízitʹ).
Pronunciation
- IPA(key): /uˈɲi.ʐɨt͡ɕ/
- (Middle Polish) IPA(key): /uˈɲi.ʐɨt͡ɕ/
- Rhymes: -iʐɨt͡ɕ
- Syllabification: u‧ni‧żyć
Verb
uniżyć pf (imperfective uniżać)
- (transitive, dated) to lower, to abase, to humble
- Synonym: upokorzyć
- (transitive, obsolete) to lower (to cause to be at a lower position)
- (reflexive with się, dated) to lower oneself, to abase oneself, to humble oneself
- Synonym: upokorzyć się
- (reflexive with się, obsolete) to become lower
- Synonym: zniżyć się
Conjugation
Conjugation of uniżyć pf | |||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
person | singular | plural | |||||||||||||||||
masculine | feminine | neuter | virile | nonvirile | |||||||||||||||
infinitive | uniżyć | ||||||||||||||||||
future tense | 1st | uniżę | uniżymy | ||||||||||||||||
2nd | uniżysz | uniżycie | |||||||||||||||||
3rd | uniży | uniżą | |||||||||||||||||
impersonal | uniży się | ||||||||||||||||||
past tense | 1st | uniżyłem, -(e)m uniżył |
uniżyłam, -(e)m uniżyła |
uniżyłom, -(e)m uniżyło |
uniżyliśmy, -(e)śmy uniżyli |
uniżyłyśmy, -(e)śmy uniżyły | |||||||||||||
2nd | uniżyłeś, -(e)ś uniżył |
uniżyłaś, -(e)ś uniżyła |
uniżyłoś, -(e)ś uniżyło |
uniżyliście, -(e)ście uniżyli |
uniżyłyście, -(e)ście uniżyły | ||||||||||||||
3rd | uniżył | uniżyła | uniżyło | uniżyli | uniżyły | ||||||||||||||
impersonal | uniżono | ||||||||||||||||||
conditional | 1st | uniżyłbym, bym uniżył |
uniżyłabym, bym uniżyła |
uniżyłobym, bym uniżyło |
uniżylibyśmy, byśmy uniżyli |
uniżyłybyśmy, byśmy uniżyły | |||||||||||||
2nd | uniżyłbyś, byś uniżył |
uniżyłabyś, byś uniżyła |
uniżyłobyś, byś uniżyło |
uniżylibyście, byście uniżyli |
uniżyłybyście, byście uniżyły | ||||||||||||||
3rd | uniżyłby, by uniżył |
uniżyłaby, by uniżyła |
uniżyłoby, by uniżyło |
uniżyliby, by uniżyli |
uniżyłyby, by uniżyły | ||||||||||||||
impersonal | uniżono by | ||||||||||||||||||
imperative | 1st | niech uniżę | uniżmy | ||||||||||||||||
2nd | uniż | uniżcie | |||||||||||||||||
3rd | niech uniży | niech uniżą | |||||||||||||||||
passive adjectival participle | uniżony | uniżona | uniżone | uniżeni | uniżone | ||||||||||||||
anterior adverbial participle | uniżywszy | ||||||||||||||||||
verbal noun | uniżenie |
Further reading
- uniżyć in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- uniżyć in Polish dictionaries at PWN
- uniżyć się in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “uniżyć”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “uniżyć się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Aleksandra Wieczorek (20.11.2018) “UNIŻYĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “uniżyć”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “uniżyć”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1919), “uniżyć”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 7, Warsaw, page 311
Silesian
Etymology
Inherited from Old Polish uniżyć. Compare Russian унижа́ть (unižátʹ).
Pronunciation
- IPA(key): /uˈɲiʐɨt͡ɕ/
- Rhymes: -iʐɨt͡ɕ
- Syllabification: u‧ni‧żyć
Verb
uniżyć pf (imperfective uniżać)
Conjugation
Conjugation of uniżyć pf | |||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
person | singular | plural | |||||||||||||||||
masculine | feminine | neuter | virile | nonvirile | |||||||||||||||
infinitive | uniżyć | ||||||||||||||||||
future tense | 1st | uniżã | uniżymy | ||||||||||||||||
2nd | uniżysz | uniżycie | |||||||||||||||||
3rd | uniży | uniżōm | |||||||||||||||||
past tense | 1st | uniżōłch, uniżōłech, uniżōł żech |
uniżyłach uniżyła żech |
uniżyłoch1) uniżyło żech1) |
uniżylimy, uniżylichmy |
uniżyłymy, uniżyłychmy | |||||||||||||
2nd | uniżōłś, uniżōłeś, uniżōł żeś |
uniżyłaś uniżyła żeś |
uniżyłoś1) uniżyło żeś1) |
uniżyliście, uniżyli żeście |
uniżyłyście, uniżyły żeście | ||||||||||||||
3rd | uniżōł | uniżyła | uniżyło | uniżyli | uniżyły | ||||||||||||||
pluperfect tense2) |
1st | bōłch uniżōł, bōłech uniżōł, bōł żech uniżōł |
byłach uniżyła była żech uniżyła |
byłoch uniżyło1) było żech uniżyło1) |
byli my uniżyli, bylichmy uniżyli |
były my uniżyły, byłychmy uniżyły | |||||||||||||
2nd | bōłś uniżōł, bōłeś uniżōł, bōł żeś uniżōł |
byłaś uniżyła była żeś uniżyła |
byłoś uniżyło1) było żeś uniżyło1) |
byliście uniżyli, byli żeście uniżyli |
byłyście uniżyły, były żeście uniżyły | ||||||||||||||
3rd | bōł uniżōł | była uniżyła | było uniżyło1) |
były my uniżyli, byłychmy uniżyli |
były uniżyły | ||||||||||||||
conditional | 1st | bych uniżōł | bych uniżyła | byście uniżyli | by my uniżyły, bychmy uniżyły | ||||||||||||||
2nd | byś uniżōł | byś uniżyła | byście uniżyli | byście uniżyły | |||||||||||||||
3rd | by uniżōł | by uniżyła | by uniżyło | by uniżyli | by uniżyły | ||||||||||||||
imperative | 1st | niych uniżã | uniżmy | ||||||||||||||||
2nd | uniż | uniżcie | |||||||||||||||||
3rd | niych uniży | niych uniżōm | |||||||||||||||||
passive adjectival participle | uniżōny | uniżōnŏ | uniżōne | uniżyni | uniżōne | ||||||||||||||
verbal noun | uniżynie | ||||||||||||||||||
1) Personal neuter forms might be considered nonstandard, protological, or nonce, appearing mostly in literature to refer to grammatically neuter nouns, however might also be used for people who prefer neuter forms. 2) The pluperfect is either archaic or obsolete and now used for conditional in the past. |
Further reading
- uniżyć in silling.org
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.