< Reconstruction:Proto-Turkic
Reconstruction:Proto-Turkic/til-
 |
This Proto-Turkic entry contains reconstructed terms and roots. As such, the term(s) in this entry are not directly attested, but are hypothesized to have existed based on comparative evidence. |
Proto-Turkic
Conjugation
Conjugation of *til- (Common Turkic)
Note: Actual conjugations can be more complex than tables below. Compound forms with the auxiliary *er- not shown.
| Positive | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| infinitive | *tilmek | |||||||
| participle | present | *tilgen, tiligme, tilür | ||||||
| past | *tiltük, tilmiš | |||||||
| future | *tilteči, tilmekči, tilsik, tileček | |||||||
| verbal noun | *tilme, tilig, tilgü | |||||||
| way of doing | *tiliš | |||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| *ben | *sen | *ol | *biz | *siz | *olar | |||
| indicative | aorist | *tilür ben | *tilür sen | *tilür | *tilür biz | *tilür siz | *tilür | |
| past | simple | *tiltim | *tiltiŋ | *tilti | *tiltik, tiltimiz | *tiltiŋiz | *tilti | |
| inferential | *tilmiš ben | *tilmiš sen | *tilmiš | *tilmiš biz | *tilmiš siz | *tilmiš | ||
| future | simple | *tilteči ben, tilmekči ben, tileček ben | *tilteči sen, tilmekči sen, tileček sen | *tilteči, tilmekči, tileček | *tilteči biz, tilmekči biz, tileček biz | *tilteči siz, tilmekči siz, tileček siz | *tilteči, tilmekči, tileček | |
| predictive | *tilgey ben | *tilgey sen | *tilgey | *tilgey biz | *tilgey siz | *tilgey | ||
| necessitive | *tilsikim | *tilsikiŋ | *tilsik | *tilsikimiz | *tilsikiŋiz | *tilsik | ||
| conditional | *tilsem, tilser ben | *tilseŋ, tilser sen | *tilse, tilser | *tilsek, tilsemiz, tilser biz | *tilseŋiz, tilser siz | *tilseler, tilser | ||
| optative | *tilgey ben | *tilgey sen | *tilgey | *tilgey biz | *tilgey siz | *tilgey | ||
| progressive | *tilmekde ben | *tilmekde sen | *tilmekde | *tilmekde biz | *tilmekde siz | *tilmekde | ||
| necessitative | *tilmelig ben | *tilmelig sen | *tilmelig | *tilmelig biz | *tilmelig siz | *tilmelig | ||
| imperative | *tileyin | *til, tilgil | *tilzün | *tilelim | *tiliŋ | *tilzün | ||
| Negative | ||||||||
| infinitive | *tilmemek | |||||||
| participle | present | *tilmegen, tilmegme, tilmez | ||||||
| past | *tilmedük, tilmemiš | |||||||
| future | *tilmeči, tilmesik, tilmeyeček | |||||||
| verbal noun | *tilmeme, tilmeg, tilmegü | |||||||
| way of doing | *tilmeyiš | |||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| *ben | *sen | *ol | *biz | *siz | *olar | |||
| indicative | aorist | *tilmez ben | *tilmez sen | *tilmez | *tilmez biz | *tilmez siz | *tilmez | |
| past | simple | *tilmedim | *tilmediŋ | *tilmedi | *tilmedik, tilmedimiz | *tilmediŋiz | *tilmedi | |
| inferential | *tilmemiš ben | *tilmemiš sen | *tilmemiš | *tilmemiš biz | *tilmemiš siz | *tilmemiš | ||
| future | simple | *tilmeči ben, tilmeyeček ben | *tilmeči sen, tilmeyeček sen | *tilmeči, tilmeyeček | *tilmeči biz, tilmeyeček biz | *tilmeči siz, tilmeyeček siz | *tilmeči, tilmeyeček | |
| predictive | *tilmegey ben | *tilmegey sen | *tilmegey | *tilmegey biz | *tilmegey siz | *tilmegey | ||
| necessitive | *tilmesikim | *tilmesikiŋ | *tilmesik | *tilmesikimiz | *tilmesikiŋiz | *tilmesik | ||
| conditional | *tilmesem, tilmeser ben | *tilmeseŋ, tilmeser sen | *tilmese, tilmeser | *tilmesek, tilmesemiz, tilmeser biz | *tilmeseŋiz, tilmeser siz | *tilmeseler, tilmeser | ||
| optative | *tilmegey ben | *tilmegey sen | *tilmegey | *tilmegey biz | *tilmegey siz | *tilmegey | ||
| progressive | *tilmemekde ben | *tilmemekde sen | *tilmemekde | *tilmemekde biz | *tilmemekde siz | *tilmemekde | ||
| necessitative | *tilmemelig ben | *tilmemelig sen | *tilmemelig | *tilmemelig biz | *tilmemelig siz | *tilmemelig | ||
| imperative | *tilmeyeyin | *tilme, tilmegil | *tilmezün | *tilmeyelim | *tilmeyiŋ | *tilmezün | ||
Derived terms
- ⇒ Proto-Turkic: *til-im (“slice”)
Descendants
- Oghur:
- Chuvash: чĕл (čĕl)
- Common Turkic: *til-
- Proto-Oghuz:
- Karluk:
- Karakhanid: [script needed] (tilmēk)
- Uyghur: [script needed] (tilmek)
- Uzbek: tilmoq
- Karakhanid: [script needed] (tilmēk)
- Kipchak:
- Siberian:
- South Siberian:
- Sayan Turkic:
- Tuvan: дилер (diler)
- Yeniseian Turkic:
- Shor: тилерге (tilerge)
- Sayan Turkic:
- South Siberian:
References
- Clauson, Gerard (1972) “til-”, in An Etymological Dictionary of pre-thirteenth-century Turkish, Oxford: Clarendon Press, page 490
- Sevortjan, E. V. (1980) Etimologičeskij slovarʹ tjurkskix jazykov [Etymological Dictionary of Turkic Languages] (in Russian), volume III, Moscow: Nauka, page 230
- Räsänen, Martti (1969) Versuch eines etymologischen Wörterbuchs der Türksprachen (in German), Helsinki: Suomalais-ugrilainen seura, page 480
- Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*dil-”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill
- Nişanyan, Sevan (2002–) “dilmek”, in Nişanyan Sözlük
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.