хан
Chechen
References
- Klimov, G. A., Xalilov, M. Š. (2003) Словарь кавказских языков. Сопоставление основной лексики [Dictionary of Caucasian Languages. A comparison of the Basic Vocabulary] (in Russian), Moscow: Vostochnaya Literatura, →ISBN, page 281
Kazakh
Alternative scripts | |
---|---|
Arabic | حان |
İske imlâ | خان |
Cyrillic | хан |
Latin | xan |
Etymology
Inherited from Kipchak [Term?].
Pronunciation
- IPA(key): [χɑ̝n]
- Hyphenation: хан
Declension
singular (жекеше) | plural (көпше) | |
---|---|---|
nominative (атау септік) | хан (xan) | хандар (xandar) |
genitive (ілік септік) | ханның (xannyñ) | хандардың (xandardyñ) |
dative (барыс септік) | ханға (xanğa) | хандарға (xandarğa) |
accusative (табыс септік) | ханды (xandy) | хандарды (xandardy) |
locative (жатыс септік) | ханда (xanda) | хандарда (xandarda) |
ablative (шығыс септік) | ханнан (xannan) | хандардан (xandardan) |
instrumental (көмектес септік) | ханмен (xanmen) | хандармен (xandarmen) |
Alternative forms
- қан (qan)
Khakas
Etymology
From Proto-Turkic *kiān (“blood”)
Cogmate to Old Turkic [script needed] (qan); Yakut хаан (qaan), Tuvan хан (xan), Shor қан, Tofa ӄан, Western Yugur [script needed] (qan), Khalaj qân, Turkish kan, Azerbaijani qan, Turkmen gan, Southern Altai кан (kan), Kyrgyz кан (kan), Crimean Tatar qan, Kumyk къан (qan), Karachay-Balkar къан (qan), Tatar кан (qan), Bashkir ҡан (qan), Nogai кан (kan), Karakalpak qan, Kazakh қан (qan), Uyghur قان (qan) / Uyghur қан (qan), Uzbek qon, Chuvash юн (jun), etc.
Mongolian
Etymology
From Classical Mongolian ᠬᠠᠨ (qan). Compare Manchu ᡥᠠᠨ᠌ (han).
Pronunciation
- IPA(key): /χäŋ/
Noun
хан • (xan) (Mongolian spelling ᠬᠠᠨ (qan), definite plural ханууд or хад)
Declension
attributive | хан xan | |
---|---|---|
singular / indefinite | definite plural | |
nominative | хан xan |
ханууд xanuud |
genitive | ханы xany |
хануудын xanuudyn |
accusative | ханыг xanyg |
хануудыг xanuudyg |
dative-locative | ханд xand |
хануудад xanuudad |
ablative | ханаас xanaas |
хануудаас xanuudaas |
instrumental | ханаар xanaar |
хануудаар xanuudaar |
comitative | хантай xantaj |
хануудтай xanuudtaj |
privative | хангүй xangüj |
хануудгүй xanuudgüj |
directive | хан руу xan ruu |
ханууд руу xanuud ruu |
singular / indefinite | definite plural | |
---|---|---|
nominative | ханаа xanaa |
хануудаа xanuudaa |
genitive | ханыхаа xanyxaa |
хануудынхаа xanuudynxaa |
accusative | ханыгаа xanygaa |
хануудыгаа xanuudygaa |
dative-locative | хандаа xandaa |
ханууддаа xanuuddaa |
ablative | ханаасаа xanaasaa |
хануудаасаа xanuudaasaa |
instrumental | ханаараа xanaaraa |
хануудаараа xanuudaaraa |
comitative | хантайгаа xantajgaa |
хануудтайгаа xanuudtajgaa |
privative | хангүйгээ xangüjgee |
хануудгүйгээ xanuudgüjgee |
directive | хан руугаа xan ruugaa |
ханууд руугаа xanuud ruugaa |
independent genitive |
singular / indefinite | definite plural |
---|---|---|
singular possession |
ханых xanyx |
хануудынх xanuudynx |
collective possession |
ханыхан xanyxan |
хануудынхан xanuudynxan |
Derived terms
- хан хүү (xan xüü)
- ханлиг (xanlig)
- хант (xant)
Russian
Etymology
From a Mongolic source, compare Mongolian хаан (xaan), ultimately from the same Turkic source as кага́н (kagán).
Pronunciation
- IPA(key): [xan]
Audio (file)
Declension
Derived terms
- ха́нский (xánskij)
- ха́нство (xánstvo)
Serbo-Croatian
Etymology
Borrowed from Ottoman Turkish خان (han), from Persian خانه (xâne, “house”).
Pronunciation
- IPA(key): /xâːn/
- Rhymes: -âːn
Tundra Nenets
Etymology 1
From Proto-Samoyedic *kəncə.
Pronunciation
- IPA(key): [hən(ə̥)]
- Hyphenation: хан
Etymology 2
(This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium.)
Pronunciation
- IPA(key): [hʌn(ə̥)]
- Hyphenation: хан
References
- Pyrerka, A. P., Tereščenko, N. M. (1948) Русско-ненецкий словарь [Russian–Nenets Dictionary], Moscow: Огиз, page 250
- N. M. Tereschenko (1965) “хан”, in Ненецко-русский словарь, Moscow: Советская Энциклопедия
- Irina Nikolaeva (2014) A Grammar of Tundra Nenets, Walter de Gruyter GmbH, →ISBN, page 20
Tuvan
Etymology
From Proto-Turkic *kiān (“blood”). Cognate with Turkish kan.
Pronunciation
- IPA(key): /χan/