uwiązać

From u- +‎ wiązać. First attested in the second half of the 14th century.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /uvjɑ̃zat͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /uvjɑ̃zat͡ɕ/

uwiązać pf

1. to tie to, to attach or anchor by tying
   • 1930 [c. 1455], “Jos”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎, 2, 18:

     Gdysz bichom w[y]esli w zemyø a nye bil-li-by za znamyø ten to powrozek czyrwony, a ty gego nye uwyøzesz na okyenczv (ligaveris eum in fenestra), gimzesz to nasz vipvsczyla

     [Gdyżbychom w[y]eszli w ziemię a nie byłliby za znamię ten to powrozek czyrwony, a ty jego nie uwiążesz na okieńcu (ligaveris eum in fenestra), jimżeś to nas wypuściła]

2. to bind, to tie around, to wrap tightly by tying
   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎, page 653:

     Prze vyączscha y *drudnyeyscha mąką nye przepusczyly yego (sc. Jesukrysta) zyemye dopascz czy, ktorzy povroz dzyerzely, ktory yemv na schyyą vvyaząly

     [Prze więcszą i trudniejszą mękę nie przepuścili jego (sc. Jesukrysta) ziemie dopaść ci, ktorzy powroz dzierżeli, ktory jemu na szyję uwiązali]

3. to be bound
   • 1977-1980 [1471], Wanda Żurowska-Górecka, Vladimír Kyas, editors, Mamotrekty staropolskie [Old Polish-Latin Dictionaries and wordlists], page 127:

     Infixe sunt wyązly szą al. yazany schą (infixae sunt gentes interitu, quem fecerunt Psal 9, 16)

     [Infixe sunt uwięźli są al. wwiązani są (infixae sunt gentes interitu, quem fecerunt Psal 9, 16)]

4. to oblige, to make obligated
   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎, page 28:

     Bądzyely (sc. dziewica) vvyazana obyetnyczą prz[ez] wyedzyena svego oycza (si voto se constringeret patre nesciente) a oczyecz zvyedzącz [nie] ymye odmavyacz tego, natemmyesczye ma bycz obvyązana temv slyvbv

     [Będzieli (sc. dziewica) uwiązana obietnicą prz[ez] wiedzenia swego ojca (si voto se constringeret patre nesciente) a ociec zwiedząc [nie] imie odmawiać tego natemmieście, ma być obwiązana temu ślubu]

5. (with czasy, in the passive adjectival participle) judgmentless, to not be judged
   • 1858 [c. 1408], Wojciech Szurkowski z Ponieca, “Wyroki sądów miejskich czyli ortyle [Urban court rulings i.e. "Ortyls"]”, in Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich [History of Slavic lawmaking], volume 6, Poniec, page 117:

     Nye mogą szye prawowacz o beszprawne rzeczy w wyaszany *casz, […] tego […] uwyazan[y]e czaszy […]

     [Nie mogą sie prawować o bezprawne rzeczy w wiązany czas, […] tego [nie bronią] uwiązane czasy […] ]

• Polish: uwiązać

• B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “(uwiązać) uwięzać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

• uwięzać (obsolete)

Inherited from Old Polish uwiązać. By surface analysis, u- +‎ wiązać.

• IPA^(key): /uˈvjɔw̃.zat͡ɕ/

• Audio

  (file)

• Rhymes: -ɔw̃zat͡ɕ
• Syllabification: u‧wią‧zać

uwiązać pf (imperfective uwiązywać)

1. (transitive) to tie to, to attach or anchor by tying, to tether [since 15th century] [+ u (or do genitive)] or [+ za (accusative) = to what]; [+ na (locative) = on what]; [+instrumental = with what]

   Antonym: odwiązać

   • 1949, Helena Bobińska, O szczęśliwym chłopcu, page 25:

     przy brzegu […] stał […] prom, uwiązany na mocnej linie.

     there was a […] ferry on the […] shore tied with a strong rope.

2. (transitive) to tie something to the end of something [+ u (or do genitive)]; [+ na (locative) = on what]

   Antonym: odwiązać

   uwiązać do końca/na końcu ― to tie to the end/onto the end of something

3. (transitive, colloquial) to tie up, to make obligated
4. (transitive, literally or figuratively) to tie up (to limit freedom) [+ do (genitive) = to what]; [+instrumental = with what]

   Synonym: uziemić

5. (transitive, obsolete) to bind, to tie around, to wrap tightly by tying
6. (reflexive with się) to tie oneself to, to attach or anchor oneself by tying [since 15th century] [+ do (genitive) = to what]; [+instrumental = with what]
7. (reflexive with się, literally or figuratively) to tie oneself up (to limit freedom) [+ do (genitive) = to what]; [+instrumental = with what]
8. (reflexive with się, colloquial) to tie oneself up, to become obligated
9. (reflexive with się, beekeeping) to cluster (to form a cluster while making a hive)

• uwiązać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• uwiązać in Polish dictionaries at PWN
• “UWIĄZAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 04.06.2019
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) Słownik języka polskiego‎
• Aleksander Zdanowicz (1861) “uwiązać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861‎
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1919), “uwiązać”, in Słownik języka polskiego‎ (in Polish), volume 7, Warsaw, page 413
• uwiązać in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
• M. Arcta Słownik Staropolski/Uwiązać on the Polish Wikisource.Wikisource ^pl