stanowić
Old Polish
Etymology
From Proto-Slavic *stanъ + Proto-Slavic *-ovъ + -ić. Compare sadowić. First attested in c. 1400.
Verb
stanowić impf
- to set something firmly
- 1874-1891 [MIddle of the fifteenth century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume XXIII, page 280:
- Quod plura in sola sui oppolencia non veritate fundantur, gl. sed non vera existencia firmatur nye w bithnosczy *brawdziwej stan[y]owya szya
- [Quod plura in sola sui oppolencia non veritate fundantur, gl. sed non vera existencia firmatur nie w bytności prawdziwej stan[y]owi sie]
- to restrain
- 1874-1891 [Fifteenth century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume XXIV, page 70:
- Sicud ignis... restringit fluida, consollidat mollia..., sic spiritus sanctus per VII sua dona: ... fluida restringit, stanovi, per donum consilii
- [Sicud ignis... restringit fluida, consollidat mollia..., sic Spiritus Sanctus per VII sua dona: ... fluida restringit, stanowi, per donum consilii]
- to strengthen
- 1874-1891 [Fifteenth century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume XXIV, page 64:
- Angelus apparuit ei confortans eum stanowøcz gi (Luc 22, 43)
- [Angelus apparuit ei confortans eum stanowiąc ji (Luc 22, 43)]
- to build
- 1885 [c. 1400], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne, volume IV, page 753:
- Stanowi superedificat (si quis autem superaedificat super fundamentum hoc, ... uniscuiusque opus manifestum erit I Cor 3, 12)
- [Stanowi superedificat (si quis autem superaedificat super fundamentum hoc, ... uniscuiusque opus manifestum erit I Cor 3, 12)]
- to stable
- 1874-1891 [1466], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume XXII, page 25:
- Iam meat occiduas titaneus axis ad oras, presepi, gl. ad presepe szlobowy, roseos sol stabulabat, gl. alligabat stanowylo, equuos
- [Iam meat occiduas titaneus axis ad oras, presepi, gl. ad presepe żłobowi, roseos sol stabulabat, gl. alligabat stanowiło, equuos]
- (reflexive with się) to be, to reside, to take a position
- 1930 [c. 1455], “II Esdr”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka), 8, 43:
- Tusmi syø stanowyly trsy dny (metati fuimus illic triduo)
- [Tusmy się stanowili trzy dni (metati fuimus illic triduo)]
Derived terms
nouns
- stanowienie
- stanowisko
- stanowiszcze
- stanownik
verbs
- rozstanowić pf
- ustanowić pf, ustanawiać impf, ustanowiać impf
- zastanowić pf
Descendants
- Polish: stanowić
References
- Boryś, Wiesław (2005) “stanowić”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “stanowić, stanowić się”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Polish
Etymology
Inherited from Old Polish stanowić. Compare Kashubian stanowic and Slovincian stanôwjic.
Pronunciation
- IPA(key): /staˈnɔ.vit͡ɕ/
- (Middle Polish) IPA(key): /staˈnɔ.vit͡ɕ/
Audio (file) - Rhymes: -ɔvit͡ɕ
- Syllabification: sta‧no‧wić
Verb
stanowić impf
- (transitive, literary) to constitute, to comprise, to make up; to pose; to present (to be)
- Synonym: być
- stanowić groźbę ― to pose a threat
- stanowić populację ― to make up a population
- stanowić większość ― to make up the majority
- stanowić część ― to constitute a part
- stanowić problem ― to present a problem
- (intransitive, literary) to determine (to be a factor that makes a difference) [+ o (locative) = about what]
- (intransitive, literary) to determine (to make a decision) [+ o (locative) = about what]
- Synonym: decydować
- (transitive, literary) to establish, to constitute, to implement
- Synonym: ustanawiać
- (transitive, bureaucracy, of a bill) to be in force (to cause citizens to have to behave a certain way)
- (transitive) to allow male livestock to approach a female for copulation (Is there an English equivalent to this definition?)
- (transitive, of dogs) to stop a fleeing animal allowing the hunter to shoot it
- (transitive, obsolete) to stop (to cause to stop moving)
- Synonym: zatrzymywać
- (transitive, obsolete) to build, to construct
- Synonym: budować
- (reflexive with się, dated) to appoint oneself to a position [+instrumental = what position]
- Synonym: ustanawiać się
- (reflexive with się, obsolete) to be established, to be constituted, to be implemented
- (reflexive with się, obsolete) to stop (to stop moving)
- Synonym: zatrzymywać się
- (reflexive with się, obsolete) to be built, to constructed
Conjugation
Conjugation of stanowić impf | |||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
person | singular | plural | |||||||||||||||||
masculine | feminine | neuter | virile | nonvirile | |||||||||||||||
infinitive | stanowić | ||||||||||||||||||
present tense | 1st | stanowię | stanowimy | ||||||||||||||||
2nd | stanowisz | stanowicie | |||||||||||||||||
3rd | stanowi | stanowią | |||||||||||||||||
impersonal | stanowi się | ||||||||||||||||||
past tense | 1st | stanowiłem, -(e)m stanowił |
stanowiłam, -(e)m stanowiła |
stanowiłom, -(e)m stanowiło |
stanowiliśmy, -(e)śmy stanowili |
stanowiłyśmy, -(e)śmy stanowiły | |||||||||||||
2nd | stanowiłeś, -(e)ś stanowił |
stanowiłaś, -(e)ś stanowiła |
stanowiłoś, -(e)ś stanowiło |
stanowiliście, -(e)ście stanowili |
stanowiłyście, -(e)ście stanowiły | ||||||||||||||
3rd | stanowił | stanowiła | stanowiło | stanowili | stanowiły | ||||||||||||||
impersonal | stanowiono | ||||||||||||||||||
future tense | 1st | będę stanowił, będę stanowić |
będę stanowiła, będę stanowić |
będę stanowiło, będę stanowić |
będziemy stanowili, będziemy stanowić |
będziemy stanowiły, będziemy stanowić | |||||||||||||
2nd | będziesz stanowił, będziesz stanowić |
będziesz stanowiła, będziesz stanowić |
będziesz stanowiło, będziesz stanowić |
będziecie stanowili, będziecie stanowić |
będziecie stanowiły, będziecie stanowić | ||||||||||||||
3rd | będzie stanowił, będzie stanowić |
będzie stanowiła, będzie stanowić |
będzie stanowiło, będzie stanowić |
będą stanowili, będą stanowić |
będą stanowiły, będą stanowić | ||||||||||||||
impersonal | będzie stanowić się | ||||||||||||||||||
conditional | 1st | stanowiłbym, bym stanowił |
stanowiłabym, bym stanowiła |
stanowiłobym, bym stanowiło |
stanowilibyśmy, byśmy stanowili |
stanowiłybyśmy, byśmy stanowiły | |||||||||||||
2nd | stanowiłbyś, byś stanowił |
stanowiłabyś, byś stanowiła |
stanowiłobyś, byś stanowiło |
stanowilibyście, byście stanowili |
stanowiłybyście, byście stanowiły | ||||||||||||||
3rd | stanowiłby, by stanowił |
stanowiłaby, by stanowiła |
stanowiłoby, by stanowiło |
stanowiliby, by stanowili |
stanowiłyby, by stanowiły | ||||||||||||||
impersonal | stanowiono by | ||||||||||||||||||
imperative | 1st | niech stanowię | stanówmy | ||||||||||||||||
2nd | stanów | stanówcie | |||||||||||||||||
3rd | niech stanowi | niech stanowią | |||||||||||||||||
active adjectival participle | stanowiący | stanowiąca | stanowiące | stanowiący | stanowiące | ||||||||||||||
passive adjectival participle | stanowiony | stanowiona | stanowione | stanowieni | stanowione | ||||||||||||||
contemporary adverbial participle | stanowiąc | ||||||||||||||||||
verbal noun | stanowienie |
Derived terms
adjective
verbs
- postanowić pf, postanawiać impf
- ustanowić pf, ustanawiać impf
- zastanowić pf, zastanawiać impf
Trivia
According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), stanowić is one of the most used words in Polish, appearing 88 times in scientific texts, 51 times in news, 82 times in essays, 12 times in fiction, and 2 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 235 times, making it the 232nd most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
References
- Ida Kurcz (1990) “stanowić”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 2, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 557
Further reading
- stanowić in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- stanowić in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “stanowić”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “stanowić się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- “STANOWIĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 2023 January 18
- Wiesław Morawski (27.02.2023) “STANOWIĆ%20SIĘ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “stanowić”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “stanowić”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1915), “stanowić”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 6, Warsaw, page 391
- stanowić in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.