süzmek

Turkish

Etymology

Inherited from Ottoman Turkish سوزمك (süzmek, “to strain, filter, to examine carefully”), from Proto-Turkic *süŕ- (“to strain, filter”). Compare Hungarian szűr (“to strain, filter”), an early Turkic borrowing from the Bulgar language.

Akin to Proto-Mongolic *sür- (“to sprinkle”) (Mongolian шүрших (šüršix, “to spatter”)) and Proto-Tungusic *sir- (“to strain, press out, to milk”) (Evenki сир (sir, “to squeeze, milk”)). (Can this⁽⁺⁾ etymology be sourced?)

cognates

Cognate with Karakhanid [script needed] (süzmēk, “to filter, strain”), Old Uyghur [script needed] (süz-, “to filter, strain”), Azerbaijani süzmək (“to filter”), Bashkir һөҙөү (höźöw, “to strain”), Chagatai [script needed] (süzmek, “to purify, clarify”), Chuvash сӗрме (sĕrme, “to strain, filter, catch fish by a net”), Kazakh сүзу (süzu, “to strain, filter”), Kipchak [Arabic needed] (süz-), Kyrgyz сүзүү (süzüü, “to strain, filter”), Tatar сөзү (sözü, “to strain”), Tuvan сүзер (süzer, “to walk in water”), Turkmen süzmek (“to strain, filter”), Uyghur سۈزمەك (süzmek, “to filter, strain”), Uzbek suzmoq (“to strain, filter”).

Pronunciation

IPA^(key): [syzˈmec]
Hyphenation: süz‧mek

Verb

süzmek (third-person singular simple present süzer)

(transitive) to infiltrate, to strain, filter, to separate solid from liquid by passing through a strainer or colander
(transitive) to examine or observe carefully, eye

Conjugation

Conjugation of süzmek (aorist in -V²r)

Note: Actual conjugations can be more complex than tables below. Compound forms with the auxiliary olmak not shown. See also Appendix:Turkish suffixes#Verbs.

Positive declarative

infinitive			süzmek
impersonal participle	imperfective		süzen
	perfective		süzmüş
	prospective		süzecek
personal participle	non-prospective		süzdüğüm	süzdüğün	süzdüğü	süzdüğümüz	süzdüğünüz	süzdükleri
personal participle	prospective		süzeceğim	süzeceğin	süzeceği	süzeceğimiz	süzeceğiniz	süzecekleri
verbal noun			süzme
way of doing			süzüş
			singular			plural
			1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present	aorist	süzerim	süzersin	süzer	süzeriz	süzersiniz	süzerler
	present	imperfective	süzüyorum	süzüyorsun	süzüyor	süzüyoruz	süzüyorsunuz	süzüyorlar
	past	perfective	süzdüm	süzdün	süzdü	süzdük	süzdünüz	süzdüler
	past	imperfective	süzüyordum	süzüyordun	süzüyordu	süzüyorduk	süzüyordunuz	süzüyorlardı (or süzüyordular)
	future		süzeceğim	süzeceksin	süzecek	süzeceğiz	süzeceksiniz	süzecekler
inferential	perfective		süzmişim	süzmişsin	süzmiş	süzmişiz	süzmişsinüz	süzmişler
	aorist		süzermişim	süzermişsin	süzermiş	süzermişiz	süzermişsiniz	süzerlermiş (or süzermişlar)
	imperfective		süzüyormuşum	süzüyormuşsun	süzüyormuş	süzüyormuşuz	süzüyormuşsunuz	süzüyorlarmış
conditional	simple		süzsem	süzsen	süzse	süzsek	süzseniz	süzseler
conditional	perfective		süzseydim	süzseydin	süzseydi	süzseydik	süzseydiniz	süzseydiler
optative			süzeyim	süzesin	süze	süzelim	süzesiniz	süzeler
progressive			süzmekteyim	süzmektesin	süzmekte	süzmekteyiz	süzmektesiniz	süzmekteler
necessitative			süzmeliyim	süzmelisin	süzmeli	süzmeliyiz	süzmelisiniz	süzmeliler
imperative				süz	süzsün		süzün	süzsünler

Positive interrogative

			singular			plural
			1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present	aorist	süzer miyim?	süzer misin?	süzer mi?	süzer miyiz?	süzer misiniz?	süzerler mi?
	present	imperfective	süzüyor muyum?	süzüyor musun?	süzüyor mu?	süzüyor muyuz?	süzüyor musunuz?	süzüyorlar mı?
	past	perfective	süzdüm mü?	süzdün mü?	süzdü mü?	süzdük mü?	süzdünüz mü?	süzdüler mi?
	past	imperfective	süzüyor muydum?	süzüyor muydun?	süzüyor muydu?	süzüyor muyduk?	süzüyor muydunuz?	süzüyorlar mıydı?
	future		süzecek miyim?	süzecek misin?	süzecek mi?	süzecek miyiz?	süzecek misiniz?	süzecekler mi?
inferential	perfective		süzmüş müyüm?	süzmüş müsün?	süzmüş mü?	süzmüş müyüz?	süzmüş müsünüz?	süzmüşler mi?
	aorist		süzer miymüşim?	süzer miymüşsin?	süzer miymüş?	süzer miymüşiz?	süzer miymüşsiniz?	süzerler miymiş?
	imperfective		süzüyor muymuşum?	süzüyor muymuşsun?	süzüyor muymuş?	süzüyor muymuşuz?	süzüyor muymuşsunuz?	süzüyorlar mıymış?
conditional	simple		süzsem mi?	süzsen mi?	süzse mi?	süzsek mi?	süzseniz mi?	süzseler mi?
conditional	perfective		süzse miydim?	süzse miydin?	süzse miydi?	süzse miydik?	süzse miydiniz?	süzseler miydi?
progressive			süzmekte miyim?	süzmekte misin?	süzmekte mi?	süzmekte miyiz?	süzmekte misiniz?	süzmekteler mi?
necessitative			süzmeli miyim?	süzmeli misin?	süzmeli mi?	süzmeli miyiz?	süzmeli misiniz?	süzmeliler mi?

Negative declarative

infinitive			süzmemek
impersonal participle	imperfective		süzmeyen
	perfective		süzmemiş
	prospective		süzmeyecek
personal participle	non-prospective		süzmediğim	süzmediğin	süzmediği	süzmediğimiz	süzmediğiniz	süzmedikleri
personal participle	prospective		süzmeyeceğim	süzmeyeceğin	süzmeyeceği	süzmeyeceğimiz	süzmeyeceğiniz	süzmeyecekleri
verbal noun			süzmeme
way of doing			süzmeyüş
			singular			plural
			1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present	aorist	süzmem	süzmezsin	süzmez	süzmeyiz	süzmezsiniz	süzmezler
	present	imperfective	süzmüyorum	süzmüyorsun	süzmüyor	süzmüyoruz	süzmüyorsunuz	süzmüyorlar
	past	perfective	süzmedim	süzmedin	süzmedi	süzmedik	süzmediniz	süzmediler
	past	imperfective	süzmüyordum	süzmüyordun	süzmüyordu	süzmüyorduk	süzmüyordunuz	süzmüyorlardı
	future		süzmeyeceğim	süzmeyeceksin	süzmeyecek	süzmeyeceğiz	süzmeyeceksiniz	süzmeyecekler
inferential	perfective		süzmemişim	süzmemişsin	süzmemiş	süzmemişiz	süzmemişsiniz	süzmemişler
	aorist		süzmezmişim	süzmezmişsin	süzmezmiş	süzmezmişiz	süzmezmişsiniz	süzmezlermiş
	imperfective		süzmüyormuşum	süzmüyormuşsun	süzmüyormuş	süzmüyormuşuz	süzmüyormuşsunuz	süzmüyorlarmış
conditional	simple		süzmesem	süzmesen	süzmese	süzmesek	süzmeseniz	süzmeseler
conditional	perfective		süzmeseydim	süzmeseydin	süzmeseydi	süzmeseydik	süzmeseydiniz	süzmeseydiler
optative			süzmeyeyim	süzmeyesin	süzmeye	süzmeyelim	süzmeyesiniz	süzmeyeler
progressive			süzmemekteyim	süzmemektesin	süzmemekte	süzmemekteyiz	süzmemektesiniz	süzmemekteler
necessitative			süzmemeliyim	süzmemelisin	süzmemeli	süzmemeliyiz	süzmemelisiniz	süzmemeliler
imperative				süzme	süzmesin		süzmeyin	süzmesinler

Negative interrogative

			singular			plural
			1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present	aorist	süzmez miyim?	süzmez misin?	süzmez mi?	süzmez miyiz?	süzmez misiniz?	süzmezler mi?
	present	imperfective	süzmüyor muyum?	süzmüyor musun?	süzmüyor mu?	süzmüyor muyuz?	süzmüyor musunuz?	süzmüyorlar mı?
	past	perfective	süzmedim mi?	süzmedin mi?	süzmedi mi?	süzmedik mi?	süzmediniz mi?	süzmediler mi?
	past	imperfective	süzmüyor muydum?	süzmüyor muydun?	süzmüyor muydu?	süzmüyor muyduk?	süzmüyor muydunuz?	süzmüyorlar mıydı?
	future		süzmeyecek miyim?	süzmeyecek misin?	süzmeyecek mi?	süzmeyecek miyiz?	süzmeyecek misiniz?	süzmeyecekler mi?
inferential	perfective		süzmemiş miyim?	süzmemiş misin?	süzmemiş mi?	süzmemiş miyiz?	süzmemiş misiniz?	süzmemişler mi?
	aorist		süzmez miymişim?	süzmez miymişsin?	süzmez miymiş?	süzmez miymişiz?	süzmez miymişsiniz?	süzmezler miymiş?
	imperfective		süzmüyor muymuşum?	süzmüyor muymuşsun?	süzmüyor muymuş?	süzmüyor muymuşuz?	süzmüyor muymuşsunuz?	süzmüyorlar mıymış?
conditional	simple		süzmesem mi?	süzmesen mi?	süzmese mi?	süzmesek mi?	süzmeseniz mi?	süzmeseler mi?
conditional	perfective		süzmese miydim?	süzmese miydin?	süzmese miydi?	süzmese miydik?	süzmese miydiniz?	süzmeseler miydi?
progressive			süzmemekte miyim?	süzmemekte misin?	süzmemekte mi?	süzmemekte miyiz?	süzmemekte misiniz?	süzmemekteler mi?
necessitative			süzmemeli miyim?	süzmemeli misin?	süzmemeli mi?	süzmemeli miyiz?	süzmemeli misiniz?	süzmemeliler mi?

Related terms

süzdürmek
süzebilmek
süzek
süzememek
süzgeç
süzgü
süzgün
süzme
süzmemek
süzücü
süzük
süzülmek
süzünmek
süzüntü
süzüş
süzüşmek

References

Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*süŕ-”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill
Clauson, Gerard (1972) “süz-”, in An Etymological Dictionary of pre-thirteenth-century Turkish, Oxford: Clarendon Press, page 861

This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.