rada
English
Etymology
Borrowed from Polish rada, from Middle High German rât. Compare German Rat, Icelandic ráð. Doublet of rede.
Noun
rada (plural radas)
- (politics) A parliamentary body in a number of Slavic countries.
- A soviet, a form of governing council in the former Soviet Union.
Translations
|
Catalan
Etymology
Borrowed from French rade (“harbour”), from Middle English rade, from Old English rād (“riding, hostile incursion”) and thus cognate of English road and raid.
Hypernyms
Further reading
- “rada” in Diccionari de la llengua catalana, segona edició, Institut d’Estudis Catalans.
Czech
Pronunciation
- IPA(key): [ˈrada]
audio (file) - Rhymes: -ada
Declension
Derived terms
Estonian
Etymology
From Proto-Finnic *rata, from Proto-Germanic *tradō (“track, way”). Compare Low German trade (“track, rut”).
Declension
singular | plural | |
---|---|---|
nominative | rada | rajad |
genitive | raja | radade |
partitive | rada | radu / radasid |
illative | rajasse | radadesse |
inessive | rajas | radades |
elative | rajast | radadest |
allative | rajale | radadele |
adessive | rajal | radadel |
ablative | rajalt | radadelt |
translative | rajaks | radadeks |
terminative | rajani | radadeni |
essive | rajana | radadena |
abessive | rajata | radadeta |
comitative | rajaga | radadega |
Derived terms
Further reading
- “rada”, in [EKSS] Eesti keele seletav sõnaraamat [Descriptive Dictionary of the Estonian Language] (in Estonian) (online version), Tallinn: Eesti Keele Sihtasutus (Estonian Language Foundation), 2009
- “rada”, in [ÕS] Eesti õigekeelsussõnaraamat ÕS 2018 [Estonian Spelling Dictionary] (in Estonian) (online version), Tallinn: Eesti Keele Sihtasutus (Estonian Language Foundation), 2018, →ISBN
- rada in Sõnaveeb (Eesti Keele Instituut)
Italian
Pronunciation
- IPA(key): /ˈra.da/
- Rhymes: -ada
- Hyphenation: rà‧da
Etymology 1
Borrowed from French rade, borrowed from early Middle English rade (later rode), from Old English rād. Doublet of raid from Scots.
Etymology 2
See the etymology of the corresponding lemma form.
Etymology 3
See the etymology of the corresponding lemma form.
Verb
rada
- inflection of radere:
- first/second/third-person singular present subjunctive
- third-person singular imperative
Kashubian
Pronunciation
- IPA(key): /ˈrada/
- Syllabification: ra‧da
Declension
Etymology 2
See the etymology of the corresponding lemma form.
Further reading
- Stefan Ramułt (1893) “rada”, in Słownik języka pomorskiego czyli kaszubskiego (in Kashubian), page 179
- Eùgeniusz Gòłąbk (2011) “rada”, in Słownik Polsko-Kaszubski / Słowôrz Pòlskò-Kaszëbsczi, volume 2, page 787
- “rada”, in Internetowi Słowôrz Kaszëbsczégò Jãzëka [Internet Dictionary of the Kashubian Language], Fundacja Kaszuby, 2022
Latin
References
- rada in Charles du Fresne du Cange’s Glossarium Mediæ et Infimæ Latinitatis (augmented edition with additions by D. P. Carpenterius, Adelungius and others, edited by Léopold Favre, 1883–1887)
Latvian
Livonian
Alternative forms
- (Courland) radā
Etymology
From Proto-Finnic *rata, borrowed from Proto-Germanic *tradō. Cognate with Estonian rada, Finnish rata.
Norwegian Nynorsk
Old Czech
Etymology
Borrowed from Middle High German rât.
Declension
singular | dual | plural | |
---|---|---|---|
nominative | rada | radě | rady |
genitive | rady | radú | rad |
dative | radě | radama | radám |
accusative | radu | radě | rady |
vocative | rado | radě | rady |
locative | radě | radú | radách |
instrumental | radú | radama | radami |
See also Appendix:Old Czech nouns and Appendix:Old Czech pronunciation.
Descendants
References
- Jan Gebauer (1903–1916) “rada”, in Slovník staročeský (in Czech), Prague: Česká grafická společnost "unie", Česká akademie císaře Františka Josefa pro vědy, slovesnost a umění
Old Polish
Alternative forms
Etymology
Borrowed from Old Czech rada,[1] from Middle High German rât.[2] First attested in the fourteenth century.
Noun
rada f
- advice; tip
- 1930 [c. 1455], “Ex”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka), 18, 19:
- Posluchay slow mich y radi mey (atque consilia)
- [Posłuchaj słow mych i rady mej (atque consilia)]
- thought; decision
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa, page 45:
- Idzy, povyedz pyrvey gloss moye rady
- [Idzi i powiedz pirwej głos moje rady]
- advising; deliberation
- 1972 [15th century], Józef Reczek, Wacław Twardzik, editors, Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich wg rkpsu nr 50, pages 35, 2:
- Gdyby radzczą albo gyny myesczanyn, czo by gy przyszwano w rada tagemną (ad consilium vocatus), a tha radą wszyawylby (si... consilium... revelaret)
- [Gdyby radźca albo jiny mieszczanin, co by ji przyzwano w radę tajemną (ad consilium vocatus), a tę radę wzjawiłby (si... consilium... revelaret)]
- Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie, Krakow, page 176a:
- Fszythczy szemane szøcz szø onj byly do gednego mastha sgachaly [y] y szøcz ony na tho radø byly mely, kakocz bichø ony s tim tho vczinicz bily mely
- [Wszytcy ziemianie sąć się oni byli do jednego miasta sjachali i sąć oni na to radę byli mieli, kakoć bychą oni z tym to uczynić byli mieli]
- 1908 [c. 1500], Sprawozdania z Posiedzeń Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, volume V, page 18:
- Jesu, raczy myą wyszluchacz, a dar rady dobrey my dacz
- [Jesu, raczy mię wysłuchać, a dar rady dobrej mi dać]
- council, board
- 1972 [15th century], Józef Reczek, Wacław Twardzik, editors, Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich wg rkpsu nr 50, pages 35, 4:
- Stare radzcze... owynyly przed prawem gednego czlowyeka... a (pro o) gedna rzecz, ktorąsz przed pelna rada wysznal (coram pleno consilio fassus est)
- [Stare radźce... owinili przed prawem jednego człowieka... o jednę rzecz, ktorąż przed pełną radą wyznał (coram pleno consilio fassus est)]
- 1972 [15th century], Józef Reczek, Wacław Twardzik, editors, Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich wg rkpsu nr 50, pages 43, 4:
- Tako to ma bycz gysczono, yako szyedzaczą radą wysznala
- [Tako to ma być jiszczono, jako siedząca rada wyznała]
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 21, 17:
- Rada zlich (concilium malignantium) osadla iest me
- [Rada złych (concilium malignantium) osiadła jest mie]
- 1930 [c. 1455], “I Esdr”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka), 8, 25:
- Krol y rada gego (consiliatores eius)
- [Krol i rada jego (consiliatores eius)]
- 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 3:
- Mi thake thesz boze gymyą wzywawszi a radą mandrich k sobye zezwafszi (consilio sapientium communicato nobiscum)..., vfalami
- [My takie też boże jimię wzywawszy a radę mądrych k sobie zezwawszy (consilio sapientium communicato nobiscum)..., ufalamy]
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa, page 115:
- Potem czeszarz s rada senaczka (tandem de consilio senatus) krolyewstvo zydowskye rozdzyelyl na troye
- [Potem cesarz s radą senacką (tandem de consilio senatus) krolewstwo żydowskie rozdzielił na troje]
- 1911 [End of the fifteenth century], Ludwik Bernacki, editor, Karta z "Rozmyślania o życiu Pana Jezusa", page 472:
- Wczora wyrzekl ku zydow[skiej] radzye
- [Wczora wyrzekł ku żydow[skiej] radzie]
Descendants
References
- Bańkowski, Andrzej (2000) “rada”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- Boryś, Wiesław (2005) “rada”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “rada, reda”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Polish
Pronunciation
- IPA(key): /ˈra.da/
- (Middle Polish) IPA(key): /ˈra.da/
Audio (file) - Rhymes: -ada
- Syllabification: ra‧da
Etymology 1
Inherited from Old Polish rada.
Noun
rada f
- advice; tip
- council, board
- (obsolete) advising
- (Middle Polish) intention, plan; decision
- (Middle Polish) reason (ability to use logic)
- Synonym: rozum
- (Middle Polish) group, board
- (Middle Polish) advisor
- Synonym: doradca
- (Middle Polish) council; Further details are uncertain.
- 1528, F. Mymer, Dictionarium, page 3v:
- Consilium. Rad. Rada.
- 1564, J. Mączyński, Lexicon, page 276d:
- Compar consilium, Równá rádá.
- (Middle Polish) The meaning of this term is uncertain.
Declension
Derived terms
- Kraj Rad
- prezes Rady Ministrów
- Rada Gabinetowa
- Rada Ministrów
- rada narodowa
- rada starców
- radny
- trudna rada
- wujek Dobra Rada
- nie ma rady
- dać radę pf, dawać radę impf
Trivia
According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), rada is one of the most used words in Polish, appearing 11 times in scientific texts, 175 times in news, 188 times in essays, 22 times in fiction, and 34 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 430 times, making it the 109th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
Etymology 2
See the etymology of the corresponding lemma form.
Etymology 3
See the etymology of the corresponding lemma form.
References
- Ida Kurcz (1990) “rada”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 2, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 481
Further reading
- rada in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- rada in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “rada”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- “RADA”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 25.01.2020
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “rada”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “rada”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1912), “rada”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 5, Warsaw, page 461
Silesian
Etymology
Inherited from Old Polish rada.
Pronunciation
- IPA(key): /ˈrada/
- Rhymes: -ada
- Syllabification: ra‧da
Further reading
- rada in silling.org
Slovincian
Pronunciation
- IPA(key): /ˈrada/
- Syllabification: ra‧da
Further reading
- Lorentz, Friedrich (1912) “rādă”, in Slovinzisches Wörterbuch (in German), volume 2, Saint Petersburg: ОРЯС ИАН, page 918
Spanish
Etymology
Borrowed from French rade (“harbour”), from Middle English rade, from Old English rād (“riding, hostile incursion”) and thus cognate of English road and raid; see the former for more. Doublet of raid.
Pronunciation
- IPA(key): /ˈrada/ [ˈra.ð̞a]
- Rhymes: -ada
- Syllabification: ra‧da
Further reading
- “rada”, in Diccionario de la lengua española, Vigésima tercera edición, Real Academia Española, 2014
Swahili
Pronunciation
Audio (Kenya) (file)
Noun
rada (n class, plural rada)
- This term needs a translation to English. Please help out and add a translation, then remove the text
{{rfdef}}
. punishment
Swedish
Verb
rada (present radar, preterite radade, supine radat, imperative rada)
- line (place along a line)
Usage notes
Typically with particle: rada upp.
Conjugation
Active | Passive | |||
---|---|---|---|---|
Infinitive | rada | radas | ||
Supine | radat | radats | ||
Imperative | rada | — | ||
Imper. plural1 | raden | — | ||
Present | Past | Present | Past | |
Indicative | radar | radade | radas | radades |
Ind. plural1 | rada | radade | radas | radades |
Subjunctive2 | rade | radade | rades | radades |
Participles | ||||
Present participle | radande | |||
Past participle | — | |||
1 Archaic. 2 Dated. See the appendix on Swedish verbs. |