kochać
See also: kòchac
Old Polish
Alternative forms
Etymology
Inherited from Proto-Slavic *koxati. First attested in c. 1301–1350.
Verb
kochać impf
- (transitive or reflexive with się) to love; to like; to enjoy [+genitive], [+instrumental], [+ na (locative) = what], [+ z (instrumental) = whom], [+ w (locative) = whom/what]
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa, page 120:
- Wschem lyvdzyem vczynyl szye vdzączny, myly a barzo lyvbyezny, bo yego kraszye szye wschysczy dzyvovaly a yego nadobnych obyczayow wschysczy szye cochaly (suisque pulchris moribus condelectabantur) y yego mądrosczy zvmyawszy szye kochaly
- [Wszem ludziem uczynił sie wdzięczny, miły a barzo lubiezny, bo jego krasie sie wszyscy dziwowali a [w] jego nadobnych obyczajoch wszyscy sie kochali (suisque pulchris moribus condelectabantur) […] i jego mądrości zumiawszy sie kochali]
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 50, 17:
- Gospodne..., bi bil chczal offarø, dalbich bil owszem, offeramy ne bødzesz se kochacz (holocaustis non delectaberis)
- [Gospodnie..., by był chciał ofiarę, dałbych był owszem, ofierami nie będziesz sie kochać (holocaustis non delectaberis)]
- 1875 [End of the 15th century], Stanisław Motty, editor, Książeczka do nabożeństwa Jadwigi księżniczki polskiej, page 54:
- Gdy jesz krolya angyelskyego w szwogym zywoczye... noszyla, sz nym szye kochala, kochayaczy bostwa yego pozywala
- [Gdy jeś krola anjelskiego w swojim żywocie... nosiła, z nim sie kochała, kochajęcy bostwa jego pożywała]
- c. 1301-1350, Kazania świętokrzyskie, page br 13:
- Lezøcy sø, giz sø u[e z]lem cohaiø
- [Leżący są, jiż się w[e z]łem kochają]
- Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie, Krakow, page gl. 119b:
- Quanto enim diuiciis et pulchritudine splenduit chochala gest
- [Quanto enim diuiciis et pulchritudine splenduit kochała jest]
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 41, 5:
- W glose wesela y w zpowedzi zwøk cochaiøcego se (sonus epulantis)
- [W głosie wiesiela i [w] spowiedzi źwięk kochającego sie (sonus epulantis)]
- (transitive) to give someone pleasure; to cheer up
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 91, 4:
- Cochal me ies (delectatis me), gospodne, w uczinenu twoiem
- [Kochał mie jeś (delectatis me), Gospodnie, w uczynieniu twojem]
- (transitive) to pamper, to please, to indulge, to pander
- 1874-1891 [1444], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume XXIII, page 308:
- Kochaiancz fouendo
- [Kochając fouendo]
- (reflexive with się) to please (to be liked; to be pleasant for)
- 1461-1467, Sermones. Rękopiśmienne ekscerpty pochodzące z rkpsu Archiwum i Biblioteki Krakowskiej Kapituły Katedralnej o sygn. 230 (dawna sygn. 1421/108 Mns) z roku 1461-1467, page 324r:
- Cocha szø placuit (deo)
- [Kocha się placuit (Deo)]
- (reflexive with się) to praise with joy
- 1887 [Fifteenth century], Wacław Ubogi z Brodni, edited by Lucjan Malinowski, Modlitwy Wacława. Zabytek języka polskiego z wieku XV odkryty i skopjowany przez Aleksandra Przezdzieckiego wydał i objaśnił Lucyjan Malinowski, Krakow, Brodnia, page 107b:
- Weszelmi sie bogu, kochaymi sie w panye (iubilemus deo Psal 94, 1)..., w spowiedzi y w psalmowem pyenyu kochaymi sie iemu (sc. bogu, in psalmis iubilemus ei Psal 94, 2), angelskemu krolyowi poymy pospolu
- [Weselmy sie Bogu, kochajmy sie w Panie (iubilemus Deo Psal 94, 1)..., w spowiedzi i w psalmowem pieniu kochajmy sie jemu (sc. Bogu, in psalmis iubilemus ei Psal 94, 2), anjelskiemu krolowi pojmy pospołu]
References
- Boryś, Wiesław (2005) “kochać”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Sławski, Franciszek (1958-1965) “kochać”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
- Mańczak, Witold (2017) “kochać”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
- Bańkowski, Andrzej (2000) “kochać”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “kochać (się), chochać (się)”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Polish
Etymology
Inherited from Old Polish kochać.
Pronunciation
- IPA(key): /ˈkɔ.xat͡ɕ/
- (Middle Polish) IPA(key): /ˈkɔ.xat͡ɕ/
Audio 1, kochać (file) Audio 2, kochać (file) Audio 3, kochać się (file) - Rhymes: -ɔxat͡ɕ
- Syllabification: ko‧chać
Verb
kochać impf
- (transitive) to love (to have a strong affection for; to have romantic feelings for)
- Synonym: miłować
- Kocham cię. ― I love you.
- (transitive) to love (to care deeply about, to be dedicated to)
- (transitive, auxiliary) to love (to be strongly inclined towards something) [+infinitive = to do what]
- Synonym: uwielbiać
- (transitive, Middle Polish) to grow (to make larger in number, size, height, or length)
- (reflexive with się) to love each other
- (reflexive with się) to be in love with, to love someone secretly
- Synonym: bujać się
- (reflexive with się) to be in love with, to love (to strongly like) [+ w (locative) = with what]
- (reflexive with się, euphemistic) to love, to make love (to have sex with) [+ z (instrumental) = with whom]
- Synonyms: see Thesaurus:uprawiać seks
- (reflexive with się, rare) to love oneself
- (reflexive with się, Middle Polish, of plants) to take (to grow well in an environment)
- (reflexive with się, Middle Polish) to grow (to become taller or longer)
- Synonym: wzrastać
Conjugation
Derived terms
adjecetives
nouns
interjections
verbs
- nakochać pf
- odkochać pf, odkochiwać impf
- podkochiwać impf
- pokochać pf
- przekochać pf
- rozkochać pf, rozkochiwać impf
- ukochać pf, ukochiwać impf
- wykochać pf
- zakochać pf, zakochiwać impf
Trivia
According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), kochać is one of the most used words in Polish, appearing 1 time in scientific texts, 0 times in news, 4 times in essays, 18 times in fiction, and 57 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 80 times, making it the 804th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
References
- Ida Kurcz (1990) “kochać”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 181
Further reading
- kochać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- kochać się in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- kochać in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “kochać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “kochać się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- “KOCHAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 19.01.2015
- “KOCHAĆ%20SIĘ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 24.08.2009
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “kochać”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “kochać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1902), “kochać”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 2, Warsaw, page 385
- kochać in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
- kochać się in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
- Wanda Decyk-Zięba, editor (2018-2022), “kochać”, in Dydaktyczny Słownik Etymologiczno-historyczny Języka Polskiego [A Didactic, Historical, Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish), →ISBN
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.