ibayo
Tagalog
Etymology 1
From earlier ibayiw, from i- (“location marker”) + *bayiw, from elision of /l/ from Proto-Malayo-Polynesian *baliw (“return”), from Proto-Austronesian *baliw (“return”). Compare Bikol Central balyo, Aklanon baylo, and Hiligaynon baylo. Doublet of baliw.
Pronunciation
- (Standard Tagalog) IPA(key): /ʔiˈbajo/ [ʔɪˈba.jo]
- Rhymes: -ajo
- Syllabification: i‧ba‧yo
Noun
ibayo (Baybayin spelling ᜁᜊᜌᜓ)
Alternative forms
- ibayeo, ibayio, ibayiu, ybayiu, ybayo — obsolete, Spanish-based orthography
- ibayiw — obsolete
Derived terms
- ibayong dagat
- ibayuhin
- kaibayong-anyo
- kaibayuhan
- kaibayunyo
- kaibayunyuan
- kaibayunyuin
- mag-ibayo
- magkaibayo
- mangibayo
- pag-ibayuhin
Adjective
ibayo (Baybayin spelling ᜁᜊᜌᜓ)
- double; twice as much, as many, or as large
- 1996, College of Social Sciences and Philosophy, University of the Philippines, Philippine Social Sciences Review: Rebyu Ng Agham-panlipunan Ng Pilipinas, page 1:
- Ipinahayag din na ang pagkasira ng saribuhay ang nagdudulot ng ibayo pang kaligaligan sa lipunan tulad ng nangyayari sa mga Katutubo.
- It is also reported that the ruin of biodiversity causes further social unrest like in the case of the Indigenous peoples.
- fold (as in twofold, threefold, fourfold, etc.)
Pronunciation
- (Standard Tagalog) IPA(key): /ʔibaˈjo/ [ʔɪ.bɐˈjo]
- Rhymes: -o
- Syllabification: i‧ba‧yo
Verb
ibayó (complete ibinayo, progressive ibinabayo, contemplative ibabayo, Baybayin spelling ᜁᜊᜌᜓ)
Conjugation
References
- “ibayo” at KWF Diksiyonaryo ng Wikang Filipino, Komisyon sa Wikang Filipino, 2021
- “ibayo”, in Pambansang Diksiyonaryo | Diksiyonaryo.ph, Manila, 2018
- Noceda, Fr. Juan José de, Sanlucar, Fr. Pedro de (1860) Vocabulario de la lengua tagala, compuesto por varios religiosos doctos y graves (in Spanish), Manila: Ramirez y Giraudier
- Santos, Fr. Domingo de los (1835) Tomas Oliva, editor, Vocabulario de la lengua tagala: primera, y segunda parte. (in Spanish), La imprenta nueva de D. Jose Maria Dayot
- San Buena Ventura, Fr. Pedro de (1613) Juan de Silva, editor, Vocabulario de lengua tagala: El romance castellano puesto primero, La Noble Villa de Pila
- page 216: “De aquella) Ibayiu (pp) banda del rio o mar”
- page 221: “[De la otra parte]) Ybayiu (pp) de rio, o mar”
- page 459: “Pagar) Ibayio (pp) al doble de lo que preſta como tomo diez y paga .20.”
- page 466: “Parte) Ibayio (pp) de mar o rrio”
- page 498: “Prohijar) Ibayiu (pp) de cõçierto que ſi dio al que ſe prohijo vn tae de oro muerto el [le caben] dos dela herençia”
- page 592: “Vanda) Ibayio (pp) de rio o mar”
- page 605: “Vſura) Ibayio (pp) que ſe lleua al doble”
- del Rosario, Gonsalo (1969) Maugnaying Talasalitaang Pang-agham : Ingles-Pilipino [Correlative Word List for Sciences : English-Filipino] (overall work in English and Tagalog), Manila: National Book Store, Inc., →LCCN, →OL
- Zorc, David Paul (1985) Core Etymological Dictionary of Filipino: Part 4, page 173
- Potet, Jean-Paul G. (2016) Numbers and Units in Old Tagalog, Lulu Press, →ISBN, page 192
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.