głupi
See also: glupi
Kashubian
Etymology
Inherited from Proto-Slavic *glũpъ.
Pronunciation
- IPA(key): /ˈɡwupi/
- Syllabification: głu‧pi
Adjective
głupi (comparative głëpszi, superlative nôgłëpszi, derived adverb głupie)
- stupid, dumb; silly (not knowing or understanding much)
- stupid, dumb; silly (indicative of such a person or thing)
- stupid, dumb; silly (inable to deal with one's affairs and allowing oneself to be exploited; naive)
- silly; stupid, dumb (unimportant or trifle)
- silly; stupid, dumb (of a situation, embarrassing, awkward and undesirable)
- dumb (senseless, not making sense)
Declension
Declension of głupi (hard)
singular | plural | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
masculine animate | masculine inanimate | feminine | neuter | virile (= masculine personal) | non-virile | |
nominative | głupi | głupô | głupé | głupi | głupé | |
genitive | głupégò | głupi | głupégò | głupëch | ||
dative | głupémù | głupi | głupémù | głupim | ||
accusative | głupégò | głupi | głupą | głupé | głupëch | głupé |
instrumental | głupim | głupą | głupim | głupima | ||
locative | głupim | głupi | głupim | głupëch |
Further reading
- Stefan Ramułt (1893) “głupy”, in Słownik języka pomorskiego czyli kaszubskiego (in Kashubian), page 41
- Bernard Sychta (1967–1973) “głupi”, in Słownik gwar kaszubskich, volume 1, page 324
- Jan Trepczyk (1994) “głupi”, in Słownik polsko-kaszubski (in Kashubian), volumes 1–2
- Eùgeniusz Gòłąbk (2011) “głupi”, in Słownik Polsko-Kaszubski / Słowôrz Pòlskò-Kaszëbsczi
- “głupi”, in Internetowi Słowôrz Kaszëbsczégò Jãzëka [Internet Dictionary of the Kashubian Language], Fundacja Kaszuby, 2022
Old Polish
Etymology
Inherited from Proto-Slavic *glũpъ. The change from *głupy to -pi is due to influence from the adverb głupie. First attested in the 14th century.
Adjective
głupi (derived adverb głupie)
- stupid, dumb (not smart)
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 73, 19:
- Lud glupi rozgorzil ymø twoie (populus insipiens incitavit nomen tuum)
- [Lud głupi rozgorzył imię twoje (populus insipiens incitavit nomen tuum)]
- c. 1500, Wokabularz lubiński, inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 130v:
- Stolidus […] id est stultus fatuus glvpy
- [Stolidus […] id est stultus fatuus głupi]
- inexperienced
- 1901 [1463-1465], Jan Rozwadowski, editor, De morte prologus [Rozmowa mistrza Polikarpa ze śmiercią], Mierzeniec, Płock, line 256:
- Othosz, mystrzv, barszo glupy, nye rosvmyesz o they kupy
- [Otoś, mistrzu, barzo głupi, nie rozumiesz o tej kupi!]
- reckless, rash
- 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 14:
- O glvpyem branyv rzeczy czwdzych
- [O głupiem braniu rzeczy cudzych]
- rustic; simple, coarse, vulgar, unrefined, common
- 1874-1891 [15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume XVI, page 340:
- Glupya rustica
- [Głupia rustica]
- The meaning of this term is uncertain. Possibilities include:
References
- Boryś, Wiesław (2005) “głupi”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Mańczak, Witold (2017) “głupi”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
- Bańkowski, Andrzej (2000) “głupi”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- Sławski, Franciszek (1958-1965) “głupi”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
- B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “głupi”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
- Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “głupi”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
Polish
Etymology
Inherited from Old Polish głupi.
Pronunciation
- IPA(key): /ˈɡwu.pi/
- (Middle Polish) IPA(key): /ˈɡɫu.pi/
Audio 1 (file) Audio 2 (file) - Rhymes: -upi
- Syllabification: głu‧pi
Adjective
głupi (comparative głupszy, superlative najgłupszy, derived adverb głupio)
- (sometimes nominalized) stupid, dumb; silly (not knowing or understanding much)
- Synonyms: bezmyślny, bezrozumny
- Antonym: mądry
- stupid, dumb; silly (indicative of such a person or thing)
- Antonym: mądry
- stupid, dumb; silly (inable to deal with one's affairs and allowing oneself to be exploited; naive)
- silly; stupid, dumb (unimportant or trifle)
- Synonyms: błahy, nieistotny
- Antonym: poważny
- silly; stupid, dumb (of a situation, embarrassing, awkward and undesirable)
- dumb; sheer; blind
- głupie szczęście ― dumb luck
- (obsolete) strange, weird; enigmatic
- (obsolete) mere
- Synonym: marny
- (obsolete) crazy, deranged
- Synonym: obłąkany
Declension
Declension of głupi (soft)
singular | plural | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
masculine animate | masculine inanimate | feminine | neuter | virile (= masculine personal) | non-virile | |
nominative | głupi | głupia | głupie | głupi | głupie | |
genitive | głupiego | głupiej | głupiego | głupich | ||
dative | głupiemu | głupiej | głupiemu | głupim | ||
accusative | głupiego | głupi | głupią | głupie | głupich | głupie |
instrumental | głupim | głupią | głupim | głupimi | ||
locative | głupim | głupiej | głupim | głupich |
Derived terms
adjectives
adverbs
- z głupia frant
interjections
- nie ma głupich
nouns
proverbs
- głupi daje, mądry bierze
- głupi ma zawsze szczęście
- głupich nie sieją, sami się rodzą
- każdy głupi ma swój rozum
- lepiej z mądrym zgubić, niż z głupim znaleźć
- mądry głupiemu ustępuje
- nadzieja matką głupich
- obiecanki cacanki, a głupiemu radość
- poznać głupiego po śmiechu jego
- uczył Marcin Marcina, a sam głupi jak świnia
verbs
verbs
- być już głupi impf
- śmiać się jak głupi do sera impf
- widzieć się z głupim impf
Trivia
According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), głupi is one of the most used words in Polish, appearing 1 time in scientific texts, 0 times in news, 1 time in essays, 17 times in fiction, and 43 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 62 times, making it the 1050th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
References
- Ida Kurcz (1990) “głupi”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 130
Further reading
- głupi in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- głupi in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “głupi”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- “GŁUPI”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 09.11.2017
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “głupi”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “głupi”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “głupi”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 852
- głupi in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
- Wanda Decyk-Zięba, editor (2018-2022), “głupi”, in Dydaktyczny Słownik Etymologiczno-historyczny Języka Polskiego [A Didactic, Historical, Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish), →ISBN
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.