filar

From Latin filum (“a thread”).

filar (comparative more filar, superlative most filar)

1. Having a thread across the field of view.

   a filar microscope

   a filar micrometer

   a filar eyepiece

• “filar”, in Webster’s Revised Unabridged Dictionary, Springfield, Mass.: G. & C. Merriam, 1913, →OCLC.

• flair, frail

Inherited from Late Latin fīlāre.

• IPA^(key): (Central, Balearic) [fiˈla]
• IPA^(key): (Valencian) [fiˈlaɾ]
• Rhymes: -a(ɾ)

filar (first-person singular present filo, first-person singular preterite filí, past participle filat)

1. (transitive) to spin (a thread)
2. (transitive) to suss out

• fil

• “filar” in Diccionari de la llengua catalana, segona edició, Institut d’Estudis Catalans.
• “filar”, in Gran Diccionari de la Llengua Catalana, Grup Enciclopèdia Catalana, 2024
• “filar” in Diccionari normatiu valencià, Acadèmia Valenciana de la Llengua.
• “filar” in Diccionari català-valencià-balear, Antoni Maria Alcover and Francesc de Borja Moll, 1962.

See the etymology of the corresponding lemma form.

• IPA^(key): /²fiː.lɑ(r)/

filar m

1. indefinite plural of file
2. (non-standard since 1983) indefinite plural of fil (“computer file; driving lane”)

filar

1. present tense of fila

• flira, rifla

From Latin pilare, from pila (“column”).

• IPA^(key): /ˈfi.lar/

• Audio

  (file)

• Rhymes: -ilar
• Syllabification: fi‧lar

filar m inan

1. pillar, column
   • 1884 (first published 1870), Eliza Orzeszkowa, W klatce, Warszawa: S. Lewental, chapter 5:

     Gdy tak się namyślał, z za filaru wyszła kobieta; czarna jéj suknia długa i ciężka, z szelestem sunęła się po posadzce.

     While he was thinking this, a woman came out from behind a column; her black dress, long and heavy, moved over the floor with a rustle.

   • 1937, Marcel Proust, translated by Tadeusz Żeleński (Boy), Uwięziona (W poszukiwaniu straconego czasu), volume 1, Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze "Rój":

     Piorunujący zawrót głowy przygważdżał go do poduszek powozu, odźwierny silił się mu pomóc, ale on siedział, nie mogąc się podnieść ani wyprostować nóg. Próbował się uczepić kamiennego filara który miał przed sobą, ale nie znajdował w nim dostatecznego oparcia aby wstać.

     Thunderous dizziness pinned him down to the carriage's cushion; the doorman strove to help him, but he sat, unable to get up or straighten his legs. He tried to hold on to a stone pillar that was in front of him, but he didn't find enough support in it to stand up.

2. (figurative) pillar (something or someone essential to something)
   • 2022 November 4, Andrzej Krajewski, “III RP przekroczyła swój Rubikon. Będzie mocarstwem albo bankrutem”, in Dziennik.pl‎, archived from the original on 2022-11-06:

     Oczywiście łatwo to zachowanie wytłumaczyć względami bezpieczeństwa. Dziś dostęp do energii, komunikacja i siła militarna są jego filarami.

     Of course, it's easy to explain this action from the point of view of security. Today, its pillars are access to energy, communication, and military strength.

3. (geomorphology) stack, sea stack

   Synonym: kolumna

• filar in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• filar in Polish dictionaries at PWN

From earlier filhar (“to seize”), of uncertain origin.

filar (first-person singular present filo, first-person singular preterite filei, past participle filado)

1. (transitive) to grab; to seize; to catch; to take hold of

   Synonym: agarrar

2. (Brazil, informal) to get for free
3. (Brazil, informal, dialectal) to cheat on an exam or test

From filo +‎ -ar.

• IPA^(key): /fiˈlaɾ/ [fiˈlaɾ]
• Rhymes: -aɾ
• Syllabification: fi‧lar

filar (first-person singular present filo, first-person singular preterite filé, past participle filado)

1. (colloquial) to cotton on, be onto

• “filar”, in Diccionario de la lengua española, Vigésima tercera edición, Real Academia Española, 2014

filar

1. indefinite plural of fil

filar

1. present indicative of fila