drzewo
Old Polish
Etymology
Inherited from Proto-Slavic *dȇrvo. First attested in the 14th century.
Noun
drzewo n (related adjective drzewowy)
- tree (large woody plant)
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 1, 3:
- A bødze iaco drzewo (et erit tamquam lignum), iesz szczepono iest podlug czekøcych wod
- [A będzie jako drzewo (et erit tamquam lignum), jeż szczepiono jest podług ciekących wod]
- 1915 [End of the 15th century], Jan Łoś, editor, Przegląd językowych zabytków staropolskich do r. 1543, page 536:
- Wkazal... swyanthemu Pawlowy... Mychal archangyol ognyewe drzewo, a na thym drzewye grzeschne zwyeschano
- [Ukazał... Świętemu Pawłowi... Michał archanjoł ogniewe drzewo, a na tym drzewie grzeszne zwieszano]
- tree; wood, timber; chopped tree (tree as a material)
- 1930 [c. 1455], “Num”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka), 35, 18:
- Iestli drzewem kto vrazon søøcz vmarlbi (si ligno percussus interierit), nad krwyø wrogv pomsczono bødze
- [Jestli drzewem kto urażon sąc umarłby (si ligno percussus interierit), nad krwią wrogu pomszczono będzie]
- 111v, Wokabularz Raczyńskich, Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu, sygn. 1360/I, page 1442:
- Forpedium vlg. kopito sz drzewa
- [Forpedium vlg. kopito sz drzewa]
- 52v, Wokabularz lubiński, inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page c. 1500:
- Fissile lignum sczepne drzevo
- [Fissile lignum sczepne drzewo]
- 1887, 1889 [1399], Józef Lekszycki, editor, Die ältesten großpolnischen Grodbücher, volume I, number 3092:
- Iaco Comendor ne poslal swego luda po Janowo drzewo
- [Jako komendor nie posłał swego luda po Janowo drzewo]
- beam (large piece of timber or iron)
- 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka), 6, 14:
- Vczyn sobye korab z drzewa heblowanego (fac tibi arcam de lignis laevigatis)
- [Uczyń sobie korab z drzewa heblowanego (fac tibi arcam de lignis laevigatis)]
- spear; spear shaft
- 1930 [c. 1455], “I Par”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka), 20, 5:
- Gyni takesz boy stal syø przecyw Fylysteom, w nyemsze zabyl od boga dani sin Saltus bethleemski brata Golyata getheyskego, w gegosz kopyiv drzewo bilo iako nawoy tkaczow (cuius hastae lignum erat quasi liciatorium texentium)
- [Jiny takież boj stał się przeciw Filisteom, w niemże zabił *Odbogadany, syn Saltus betleemski, brata Golijata jetejskiego, w jegoż kopiju drzewo było jako nawoj tkaczow (cuius hastae lignum erat quasi liciatorium texentium)]
- corruption of drzewiej
- 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka), 13, 10:
- Potem wznyosl Loth oczy y uszrzal wszitkyey zemye wloszcz, gesto szø wszitka rozlazla y wszitek Yordan drzewo, gez bil pan bog przewroczyl Sodoma y Gomora yako ray boszy (Lot... vidit omnem circa regionem Jordanis, quae universa irrigabatur antequam subverteret dominus Sodomam et Gomorrham, sicut paradisus domini, Biblia ołomuniecka: drziewe neż byl hospodyn podwratil Sodomu)
- [Potem wzniosł Lot oczy i uźrzał wszytkę ziemię u włośc[i], jeż to się wszytka rozlazła [i wszytek Jordan], drzewo nież był Pan Bog przewrocił Sodomę i Gomorę, jako raj boży (Lot... vidit omnem circa regionem Jordanis, quae universa irrigabatur antequam subverteret Dominus Sodomam et Gomorrham, sicut paradisus domini, Biblia ołomuniecka: drziewe neż byl hospodyn podwratil Sodomu)]
Derived terms
adjectives
nouns
- bobkowe drzewo
- boże drzewo
- bukowe drzewo
- cisowe drzewo
- drzewce
- drzewie
- drzewina
- drzewko
- drzewo balsamowe
- drzewo brzoskwiniowe
- drzewo brzozowe
- drzewo jabłonowe
- drzewo latoroślne
- drzewo olszowe
- drzewo orzechowe
- drzewo owocne
- drzewo palmowe
- drzewo sosnowe
- drzewo sykomorowe
- drzewo związane
- drzewotocz
- drzewsko
- dziwne drzewo
- fikowe drzewo
- gdulne drzewo
- grabowe drzewo
- gruszczane drzewo
- głogowe drzewo
- jałowcowe drzewo
- kamienne drzewo
- kruchkie drzewo
- kruszczane drzewo
- mirtowe drzewo
- morowe drzewo
- oliwne drzewo
- osikowe drzewo
- paradyżowe drzewo
- rajskie drzewo
- sadzące drzewo
- świrkowe drzewo
Related terms
nouns
- drzewianka
References
- Boryś, Wiesław (2005) “drzewo”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Sławski, Franciszek (1958-1965) “drzewo”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
- Mańczak, Witold (2017) “drzewo”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
- Bańkowski, Andrzej (2000) “drzewo”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “drzewo”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
- Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “drzewo”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
Polish
Etymology
Inherited from Old Polish drzewo.
Pronunciation
- IPA(key): /ˈdʐɛ.vɔ/
- (Middle Polish) IPA(key): /ˈdʐɛ.vɔ/, /ˈdr̝ɛ.vɔ/
Audio 1 (file) Audio 2 (file) Audio 3 (file) - Rhymes: -ɛvɔ
- Syllabification: drze‧wo
Noun
drzewo n (diminutive drzewko, related adjective drzewny)
- (countable) tree (large woody plant)
- (Middle Polish) bush
- Synonym: krzew
- (Middle Polish) tree stump
- Synonym: pień
- (Middle Polish) bush
- (uncountable) tree; timber (wood as a material from a chopped tree)
- Synonym: drewno
- (Middle Polish) wooden boat
- Hypernym: łódź
- (Middle Polish) wooden pagan idol
- Hypernym: bożek
- (Middle Polish) worthless or undurable object, especially wooden
- Near-synonyms: see Thesaurus:badziewie
- (Middle Polish) splinter (broken off piece of wood)
- Synonym: drzazga
- (Middle Polish) wooden board for writing
- Hypernym: tablica
- (countable, sciences) tree (representation of objects in a hierarchy)
- (uncountable, music) wood (woodwind instruments collectively)
- (countable, obsolete) spear
- Synonym: włócznia
- (obsolete, uncountable) wood (substance making up the central part of the trunk and branches of a tree)
- Synonym: drewno
- (countable, obsolete) idiot; fool
- Synonyms: see Thesaurus:głupiec
- (countable, obsolete, chemistry) tree (mass of crystals, aggregated in arborescent forms, obtained by precipitation of a metal from solution)
- (Middle Polish) beam of a cross
- (Middle Polish) cross on which Jesus Christ died
- (Middle Polish, medicine) medicine from a tree of the species Guaiacum
Declension
Derived terms
adjectives
proverbs
- im dalej w las, tym więcej drzew
- na pochyłe drzewo wszystkie kozy skaczą
nouns
- balsamodrzew
- białodrzew
- chirurg drzew
- drzewiak
- drzewo chlebowe
- drzewo genealogiczne
- drzewo kauczukowe
- drzewo mangowe
- drzewo oskrzelowe
- drzewo wiadomości dobrego i złego
- drzewostan
- kosodrzewina
verbs
- spadać na drzewo impf
Trivia
According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), drzewo is one of the most used words in Polish, appearing 18 times in scientific texts, 4 times in news, 5 times in essays, 44 times in fiction, and 20 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 91 times, making it the 696th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
References
- Ida Kurcz (1990) “drzewo”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 94
Further reading
- drzewo in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- drzewo in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “drzewo”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- “DRZEWO”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 14.03.2019
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “drzewo”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “drzewo”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “drzewo”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 572
Silesian
Etymology
Inherited from Old Polish drzewo.
Pronunciation
- IPA(key): /ˈdʐɛvɔ/
- Rhymes: -ɛvɔ
- Syllabification: drze‧wo
Noun
drzewo n (diminutive drzewko)
Declension
Derived terms
adjectives
- drzewianny
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.