díol

See also: diol and dìol

Irish

Etymology

From Old Irish dílaid, from díl (“satisfaction, paying, of a debt”), from do·lá (“rejects, remits (a debt)”), from Proto-Celtic *dī-layeti (“throw away”), from Proto-Indo-European *leh₁- (“loosen, release”).

Pronunciation

Verb

díol (present analytic díolann, future analytic díolfaidh, verbal noun díol, past participle díolta)

  1. sell
  2. (Munster, Ulster) pay
    Synonym: íoc
    • 1906, E. C. Quiggin, A Dialect of Donegal (overall work in English), Cambridge University Press, § 253, page 91:
      ə Nʹiəl̥ət(ʹ) ʃə
      [dhá ndíolfadh sé]
      if he were to pay
    • 1939, Peig Sayers, “Inghean an Cheannaidhe”, in Marie-Louise Sjoestedt, Description d’un parler irlandais de Kerry (Bibliothèque de l'École des Hautes Études; 270) (overall work in French), Paris: Librairie Honoré Champion, page 196:
      Fan timpall an tighe agus má’s bean mise a dhíolann ní bheidh tusa aon nídh chun deireadh leis an scéal.
      Stay around the house, and if I'm a woman who pays, you won’t be set back in the matter.

Conjugation
conjugation of díol (first conjugation – A)
singular plural relative autonomous
first second third first second third
indicative present díolaim díolann tú;
díolair†		 díolann sé, sí díolaimid díolann sibh díolann siad;
díolaid†		 a dhíolann; a dhíolas /
a ndíolann*; a ndíolas*		 díoltar
past dhíol mé; dhíolas dhíol tú; dhíolais dhíol sé, sí dhíolamar; dhíol muid dhíol sibh; dhíolabhair dhíol siad; dhíoladar a dhíol /
ar dhíol*		 díoladh
past habitual dhíolainn / ndíolainn‡‡ dhíoltá / ndíoltᇇ dhíoladh sé, sí / ndíoladh sé, s퇇 dhíolaimis; dhíoladh muid / ndíolaimis‡‡; ndíoladh muid‡‡ dhíoladh sibh / ndíoladh sibh‡‡ dhíolaidís; dhíoladh siad / ndíolaidís‡‡; ndíoladh siad‡‡ a dhíoladh /
a ndíoladh*		 dhíoltaí / ndíolta퇇
future díolfaidh mé;
díolfad		 díolfaidh tú;
díolfair†		 díolfaidh sé, sí díolfaimid;
díolfaidh muid		 díolfaidh sibh díolfaidh siad;
díolfaid†		 a dhíolfaidh; a dhíolfas /
a ndíolfaidh*; a ndíolfas*		 díolfar
conditional dhíolfainn / ndíolfainn‡‡ dhíolfá / ndíolfᇇ dhíolfadh sé, sí / ndíolfadh sé, s퇇 dhíolfaimis; dhíolfadh muid / ndíolfaimis‡‡; ndíolfadh muid‡‡ dhíolfadh sibh / ndíolfadh sibh‡‡ dhíolfaidís; dhíolfadh siad / ndíolfaidís‡‡; ndíolfadh siad‡‡ a dhíolfadh /
a ndíolfadh*		 dhíolfaí / ndíolfa퇇
subjunctive present go ndíola mé;
go ndíolad†		 go ndíola tú;
go ndíolair†		 go ndíola sé, sí go ndíolaimid;
go ndíola muid		 go ndíola sibh go ndíola siad;
go ndíolaid†		 — go ndíoltar
past dá ndíolainn dá ndíoltá dá ndíoladh sé, sí dá ndíolaimis;
dá ndíoladh muid		 dá ndíoladh sibh dá ndíolaidís;
dá ndíoladh siad		 — dá ndíoltaí
imperative díolaim díol díoladh sé, sí díolaimis díolaigí;
díolaidh†		 díolaidís — díoltar
verbal noun díol
past participle díolta

* indirect relative
† archaic or dialect form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis

Noun

díol m (genitive singular as substantive díola, genitive as verbal noun díolta)

  1. verbal noun of díol
  2. selling, sale

Declension
As substantive
Declension of díol

Third declension

Bare forms (no plural of this noun)

Case Singular
Nominative díol
Vocative a dhíol
Genitive díola
Dative díol

Forms with the definite article:

Case Singular
Nominative an díol
Genitive an díola
Dative leis an díol

don díol

As verbal noun
Declension of díol

Third declension

Bare forms (no plural of this noun)

Case Singular
Nominative díol
Vocative a dhíol
Genitive díolta
Dative díol

Forms with the definite article:

Case Singular
Nominative an díol
Genitive an díolta
Dative leis an díol

don díol

Mutation
Irish mutation
Radical Lenition Eclipsis
díol dhíol ndíol
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs.

References
  1. Finck, F. N. (1899) Die araner mundart (in German), volume II, Marburg: Elwert’sche Verlagsbuchhandlung, page 82
  2. Sjoestedt, M. L. (1931) Phonétique d’un parler irlandais de Kerry (in French), Paris: Librairie Ernest Leroux, page 14

Further reading
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.