breyta

Icelandic

Etymology

From Old Norse breyta, causative of brjóta (“to break”), from Proto-Germanic *breutaną, from Proto-Indo-European *bʰrewd-. Cognate with Old English ābrīetan (“to break”).[1][2]

Pronunciation
  • IPA(key): /ˈpreiːta/
  • Rhymes: -eiːta

Noun

breyta f (genitive singular breytu, nominative plural breytur)

  1. (mathematics) variable

Declension
declension of breyta
f-w1 singular plural
indefinite definite indefinite definite
nominative breyta breytan breytur breyturnar
accusative breytu breytuna breytur breyturnar
dative breytu breytunni breytum breytunum
genitive breytu breytunnar breyta/breytna breytanna/breytnanna

Synonyms
  • (variable): breytistærð, breytileg stærð

Derived terms
  • aukabreyta (“parameter”)
  • ákvörðunarbreyta (“control variable, decision variable”)
  • Boole-breyta (“Boolean variable”)
  • breytulaus (“variable-free”)
  • breytuskipti (“change of variables”)
  • bundin breyta (“bound variable, dummy variable”)
  • fjölbreytuaðhvarf (“multiple regression”)
  • fjölbreytufervikagreining (“analysis of dispersion, dispersion analysis, multivariate analysis of variance”)
  • fjölbreytugreining (“multivariate analysis”)
  • flokkunarbreyta (“attribute, categorical variable”)
  • frjáls breyta (“free variable”)
  • frumbreyta (“argument, independent variable”)
  • fullyrðingabreyta (“propositional variable, sentential variable”)
  • fylgibreyta (“basic variable, concomitant variable, dependent variable”)
  • fylgnar breytur (“correlated variables”)
  • færibreyta (“parameter”)
  • grannfræðileg óbreyta (“topological invariant”)
  • háð breyta (“basic variable, dependent variable”)
  • heildunarbreyta (“integration variable”)
  • hlaupabreyta (“parameter”)
  • leppbreyta (“bound variable, dummy variable”)
  • margbreytuaðhvarf (“multiple regression”)
  • margliða með mörgum breytum (“multinomial, polynomial in several variables”)
  • málskipanarbreyta (“syntactic variable”)
  • miðsett slembibreyta (“centralized random variable, centred random variable”)
  • óbreyta (“invariant”)
  • óháð breyta (“argument, independent variable”)
  • raunbreyta (“real variable”)
  • rökbreyta (“logical variable”)
  • skýribreyta (“determining variable, predicated variable, regressor”)
  • skýringabreyta (“cause variable, explanatory variable”)
  • slakbreyta (“slack variable”)
  • slembibreyta (“aleatory variable, chance variable, random variable, stochastic variable, variate”)
  • snúningsóbreyta (“rotation invariant”)
  • stakbreyta (“individual variable, object variable”)
  • stikabreyting (“parameter change, reparametrization, transformation of parameter”)
  • stjórnbreyta (“control variable, decision variable”)
  • strjál breyta (“discrete variable”)
  • stýrð breyta (“controlled variable”)
  • stýribreyta (“control variable, decision variable”)
  • tegrunarbreyta (“integration variable”)
  • tímabreyta (“time parameter”)
  • tvinnbreyta (“complex variable”)
  • tvinnbreytistærð (“complex variable”)
  • töluóbreyta (“numerical invariant”)
  • umsagnarbreyta (“predicate variable”)
  • umsögn með mörgum breytum (“many-place predicate, multiplace predicate”)
  • yfirbreyta (“metavariable”)
  • yrðingabreyta (“propositional variable, sentential variable”)

Verb

breyta (weak verb, third-person singular past indicative breytti, supine breytt)

  1. (transitive, governs the dative, often used with í (“into”)) to change something, to modify something, to alter something
    • Judges 2:19
      En er dómarinn andaðist, breyttu þeir að nýju verr en feður þeirra, með því að elta aðra guði til þess að þjóna þeim og falla fram fyrir þeim. Þeir létu eigi af gjörðum sínum né þrjóskubreytni sinni.
      But when the judge died, the people returned to ways even more corrupt than those of their ancestors, following other gods and serving and worshiping them. They refused to give up their evil practices and stubborn ways.
    • Partý Jesús
      Jesús breytti vatni í vín,
      já, Jesús breytti vatni í vín
      hann má koma í partý til mín!
      Jesus turned water into wine,
      yes, he turned water into wine,
      he can come party with me!

Conjugation
breyta — active voice (germynd)
infinitive
(nafnháttur)		 að breyta
supine
(sagnbót)		 breytt
present participle
(lýsingarháttur nútíðar)		 breytandi
indicative
(framsöguháttur)		 subjunctive
(viðtengingarháttur)
present
(nútíð)		 ég breyti við breytum present
(nútíð)		 ég breyti við breytum
þú breytir þið breytið þú breytir þið breytið
hann, hún, það breytir þeir, þær, þau breyta hann, hún, það breyti þeir, þær, þau breyti
past
(þátíð)		 ég breytti við breyttum past
(þátíð)		 ég breytti við breyttum
þú breyttir þið breyttuð þú breyttir þið breyttuð
hann, hún, það breytti þeir, þær, þau breyttu hann, hún, það breytti þeir, þær, þau breyttu
imperative
(boðháttur)		 breyt (þú) breytið (þið)
Forms with appended personal pronoun
breyttu breytiði *
* Spoken form, usually not written; in writing, the unappended plural form (optionally followed by the full pronoun) is preferred.
breytast — mediopassive voice (miðmynd)
infinitive
(nafnháttur)		 að breytast
supine
(sagnbót)		 breyst
present participle
(lýsingarháttur nútíðar)		 breytandist **
** the mediopassive present participle is extremely rare and normally not used; it is never used attributively or predicatively, only for explicatory subclauses
indicative
(framsöguháttur)		 subjunctive
(viðtengingarháttur)
present
(nútíð)		 ég breytist við breytumst present
(nútíð)		 ég breytist við breytumst
þú breytist þið breytist þú breytist þið breytist
hann, hún, það breytist þeir, þær, þau breytast hann, hún, það breytist þeir, þær, þau breytist
past
(þátíð)		 ég breyttist við breyttumst past
(þátíð)		 ég breyttist við breyttumst
þú breyttist þið breyttust þú breyttist þið breyttust
hann, hún, það breyttist þeir, þær, þau breyttust hann, hún, það breyttist þeir, þær, þau breyttust
imperative
(boðháttur)		 breyst (þú) breytist (þið)
Forms with appended personal pronoun
breystu breytisti *
* Spoken form, usually not written; in writing, the unappended plural form (optionally followed by the full pronoun) is preferred.
breyttur — past participle (lýsingarháttur þátíðar)
strong declension
(sterk beyging)		 singular (eintala) plural (fleirtala)
masculine
(karlkyn)		 feminine
(kvenkyn)		 neuter
(hvorugkyn)		 masculine
(karlkyn)		 feminine
(kvenkyn)		 neuter
(hvorugkyn)
nominative
(nefnifall)		 breyttur breytt breytt breyttir breyttar breytt
accusative
(þolfall)		 breyttan breytta breytt breytta breyttar breytt
dative
(þágufall)		 breyttum breyttri breyttu breyttum breyttum breyttum
genitive
(eignarfall)		 breytts breyttrar breytts breyttra breyttra breyttra
weak declension
(veik beyging) 		singular (eintala) plural (fleirtala)
masculine
(karlkyn)		 feminine
(kvenkyn)		 neuter
(hvorugkyn)		 masculine
(karlkyn)		 feminine
(kvenkyn)		 neuter
(hvorugkyn)
nominative
(nefnifall)		 breytti breytta breytta breyttu breyttu breyttu
accusative
(þolfall)		 breytta breyttu breytta breyttu breyttu breyttu
dative
(þágufall)		 breytta breyttu breytta breyttu breyttu breyttu
genitive
(eignarfall)		 breytta breyttu breytta breyttu breyttu breyttu

Derived terms
  • breyta í (“to turn into, to change into”)
  • breyta til (“to make a change”)
  • breytast
  • stigbreyta (“to compare”)

References
  1. “breyta” in: Ásgeir Blöndal Magnússon — Íslensk orðsifjabók, (1989). Reykjavík, Orðabók Háskólans. (Available on Málið.is under the “Eldra mál” tab.)
  2. de Vries, Jan (1977) Altnordisches etymologisches Wörterbuch [Old Norse Etymological Dictionary] (in German), 2nd revised edition, Leiden: Brill, page 56
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.