boʻlmoq
Uzbek
Other scripts | |
---|---|
Cyrillic | бўлмоқ (boʻlmoq) |
Latin | boʻlmoq |
Perso-Arabic | بۉلماق |
Etymology 1
From Proto-Turkic *bōl- (“to become”).[1] Cognate with Old Turkic 𐰉𐰆𐰞 (b¹ul¹ /bol-/, “to become”) and possibly with Turkish olmak and Azerbaijani olmaq.
Conjugation
Conjugation of boʻlmoq (see also Appendix:Uzbek verbs) | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
tense | participle | |||||||
positive | negative | positive | negative | |||||
singular | plural1 | singular | plural1 | |||||
nominal non-finites | ||||||||
infinitive | boʻlmoq | boʻlmamoq | – | – | ||||
gerund | simpl | boʻla | boʻlmay, boʻlmasdan | – | – | |||
past | boʻlib | – | – | |||||
comp | boʻlish | – | – | – | ||||
indicative | ||||||||
present | simpl | 1st | boʻlaman | boʻlamiz | boʻlmayman | boʻlmaymiz | boʻlayotgan | boʻlmayotgan |
2nd | boʻlasan | boʻlasiz | boʻlmaysan | boʻlmaysiz | ||||
3rd | boʻladi | boʻladilar | boʻlmaydi | boʻlmaydilar | ||||
cont A | 1st | boʻlyapman | boʻlyapmiz | boʻlmayapman | boʻlmayapmiz | – | – | |
2nd | boʻlyapsan | boʻlyapsiz | boʻlmayapsan | boʻlmayapsiz | ||||
3rd | boʻlyapdi | boʻlyapdilar | boʻlmayapdi | boʻlmayapdilar | ||||
cont B2 | 1st | boʻlayotirman | boʻlayotirmiz | boʻlmayotirman | boʻlmayotirmiz | – | – | |
2nd | boʻlayotirsan | boʻlayotirsiz | boʻlmayotirsan | boʻlmayotirsiz | ||||
3rd | boʻlayotir | boʻlayotirlar | boʻlmayotir | boʻlmayotirlar | ||||
cont C | 1st | boʻlmoqdaman | boʻlmoqdamiz | boʻlmamoqdaman | boʻlmamoqdamiz | – | – | |
2nd | boʻlmoqdasan | boʻlmoqdasiz | boʻlmamoqdasan | boʻlmamoqdasiz | ||||
3rd | boʻlmoqda | boʻlmoqdalar | boʻlmamoqda | boʻlmamoqdalar | ||||
perf | 1st | boʻlganman | boʻlganmiz | boʻlmaganman | boʻlmaganmiz | boʻladigan | boʻlmaydigan | |
2nd | boʻlgansan | boʻlgansiz | boʻlmagansan | boʻlmagansiz | ||||
3rd | boʻlgan | boʻlganlar | boʻlmagan | boʻlmaganlar | ||||
past | def | 1st | boʻldim | boʻldik | boʻlmadim | boʻlmadik | boʻlgan | boʻlmagan |
2nd | boʻlding | boʻldingiz | boʻlmading | boʻlmadingiz | ||||
3rd | boʻldi | boʻldilar | boʻlmadi | boʻlmadilar | ||||
indef | 1st | boʻlibman | boʻlibmiz | boʻlmabman | boʻlmabmiz | – | – | |
2nd | boʻlibsan | boʻlibsiz | boʻlmabsan | boʻlmabsiz | ||||
3rd | boʻlibdi | boʻlibdilar | boʻlmabdi | boʻlmabdilar | ||||
future | indef | 1st | boʻlarman | boʻlarmiz | boʻlmasman | boʻlmasmiz | boʻlar | boʻlmas |
2nd | boʻlarsan | boʻlarsiz | boʻlmassan | boʻlmassiz | ||||
3rd | boʻlar | boʻlarlar | boʻlmas | boʻlmaslar | ||||
def3 | 1st | boʻlajakman | boʻlajakmiz | boʻlmayajakman | boʻlmayajakmiz | – | – | |
2nd | boʻlajaksan | boʻlajaksiz | boʻlmayajaksan | boʻlmayajaksiz | ||||
3rd | boʻlajak | boʻlajaklar | boʻlmayajak | boʻlmayajaklar | ||||
oblig | 1st | boʻladiganman | boʻladiganmiz | boʻlmaydiganman | boʻlmaydiganmiz | – | – | |
2nd | boʻladigansan | boʻladigansiz | boʻlmaydigansan | boʻlmaydigansiz | ||||
3rd | boʻladigan | boʻladiganlar | boʻlmaydigan | boʻlmaydiganlar | ||||
conditional | ||||||||
1st | boʻlsam | boʻlsak | boʻlmasam | boʻlmasak | – | – | ||
2nd | boʻlsang | boʻlsangiz | boʻlmasang | boʻlmasangiz | ||||
3rd | boʻlsa | boʻlsalar | boʻlmasa | boʻlmasalar | ||||
intentional | ||||||||
1st | boʻlmoqchiman | boʻlmoqchimiz | boʻlmoqchi + emas + person suffix | – | – | |||
2nd | boʻlmoqchisan | boʻlmoqchisiz | ||||||
3rd | boʻlmoqchi | boʻlmoqchilar | ||||||
imperative | ||||||||
1st | boʻlay! | boʻlaylik! | boʻlmay! | boʻlmaylik! | – | – | ||
2nd | boʻl! (formal -ing) | boʻlingiz! | boʻlma! | boʻlmangiz! | ||||
3rd | boʻlsin! | boʻlsinlar! | boʻlmasin! | boʻlmasinlar! | ||||
Compound tenses:
1Third person plural forms are commonly replaced by the third person singular. |
Etymology 2
From Proto-Turkic *bȫl-.[2] Cognate with Turkish bölmek, Azerbaijani bölmək, Uyghur بۆلمەك (bölmek), Kazakh бөлу (bölu), and Kyrgyz бөлүү (bölüü).
Conjugation
Conjugation of boʻlmoq (see also Appendix:Uzbek verbs) | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
tense | participle | |||||||
positive | negative | positive | negative | |||||
singular | plural1 | singular | plural1 | |||||
nominal non-finites | ||||||||
infinitive | boʻlmoq | boʻlmamoq | – | – | ||||
gerund | simpl | boʻla | boʻlmay, boʻlmasdan | – | – | |||
past | boʻlib | – | – | |||||
comp | boʻlish | – | – | – | ||||
indicative | ||||||||
present | simpl | 1st | boʻlaman | boʻlamiz | boʻlmayman | boʻlmaymiz | boʻlayotgan | boʻlmayotgan |
2nd | boʻlasan | boʻlasiz | boʻlmaysan | boʻlmaysiz | ||||
3rd | boʻladi | boʻladilar | boʻlmaydi | boʻlmaydilar | ||||
cont A | 1st | boʻlyapman | boʻlyapmiz | boʻlmayapman | boʻlmayapmiz | – | – | |
2nd | boʻlyapsan | boʻlyapsiz | boʻlmayapsan | boʻlmayapsiz | ||||
3rd | boʻlyapdi | boʻlyapdilar | boʻlmayapdi | boʻlmayapdilar | ||||
cont B2 | 1st | boʻlayotirman | boʻlayotirmiz | boʻlmayotirman | boʻlmayotirmiz | – | – | |
2nd | boʻlayotirsan | boʻlayotirsiz | boʻlmayotirsan | boʻlmayotirsiz | ||||
3rd | boʻlayotir | boʻlayotirlar | boʻlmayotir | boʻlmayotirlar | ||||
cont C | 1st | boʻlmoqdaman | boʻlmoqdamiz | boʻlmamoqdaman | boʻlmamoqdamiz | – | – | |
2nd | boʻlmoqdasan | boʻlmoqdasiz | boʻlmamoqdasan | boʻlmamoqdasiz | ||||
3rd | boʻlmoqda | boʻlmoqdalar | boʻlmamoqda | boʻlmamoqdalar | ||||
perf | 1st | boʻlganman | boʻlganmiz | boʻlmaganman | boʻlmaganmiz | boʻladigan | boʻlmaydigan | |
2nd | boʻlgansan | boʻlgansiz | boʻlmagansan | boʻlmagansiz | ||||
3rd | boʻlgan | boʻlganlar | boʻlmagan | boʻlmaganlar | ||||
past | def | 1st | boʻldim | boʻldik | boʻlmadim | boʻlmadik | boʻlgan | boʻlmagan |
2nd | boʻlding | boʻldingiz | boʻlmading | boʻlmadingiz | ||||
3rd | boʻldi | boʻldilar | boʻlmadi | boʻlmadilar | ||||
indef | 1st | boʻlibman | boʻlibmiz | boʻlmabman | boʻlmabmiz | – | – | |
2nd | boʻlibsan | boʻlibsiz | boʻlmabsan | boʻlmabsiz | ||||
3rd | boʻlibdi | boʻlibdilar | boʻlmabdi | boʻlmabdilar | ||||
future | indef | 1st | boʻlarman | boʻlarmiz | boʻlmasman | boʻlmasmiz | boʻlar | boʻlmas |
2nd | boʻlarsan | boʻlarsiz | boʻlmassan | boʻlmassiz | ||||
3rd | boʻlar | boʻlarlar | boʻlmas | boʻlmaslar | ||||
def3 | 1st | boʻlajakman | boʻlajakmiz | boʻlmayajakman | boʻlmayajakmiz | – | – | |
2nd | boʻlajaksan | boʻlajaksiz | boʻlmayajaksan | boʻlmayajaksiz | ||||
3rd | boʻlajak | boʻlajaklar | boʻlmayajak | boʻlmayajaklar | ||||
oblig | 1st | boʻladiganman | boʻladiganmiz | boʻlmaydiganman | boʻlmaydiganmiz | – | – | |
2nd | boʻladigansan | boʻladigansiz | boʻlmaydigansan | boʻlmaydigansiz | ||||
3rd | boʻladigan | boʻladiganlar | boʻlmaydigan | boʻlmaydiganlar | ||||
conditional | ||||||||
1st | boʻlsam | boʻlsak | boʻlmasam | boʻlmasak | – | – | ||
2nd | boʻlsang | boʻlsangiz | boʻlmasang | boʻlmasangiz | ||||
3rd | boʻlsa | boʻlsalar | boʻlmasa | boʻlmasalar | ||||
intentional | ||||||||
1st | boʻlmoqchiman | boʻlmoqchimiz | boʻlmoqchi + emas + person suffix | – | – | |||
2nd | boʻlmoqchisan | boʻlmoqchisiz | ||||||
3rd | boʻlmoqchi | boʻlmoqchilar | ||||||
imperative | ||||||||
1st | boʻlay! | boʻlaylik! | boʻlmay! | boʻlmaylik! | – | – | ||
2nd | boʻl! (formal -ing) | boʻlingiz! | boʻlma! | boʻlmangiz! | ||||
3rd | boʻlsin! | boʻlsinlar! | boʻlmasin! | boʻlmasinlar! | ||||
Compound tenses:
1Third person plural forms are commonly replaced by the third person singular. |
References
- Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*bōl-”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill.
- Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*bȫl-”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.