เจ้าพ่อ

From เจ้า (jâao, “lord”) +‎ พ่อ (pɔ̂ɔ, “father”), literally “lord father”

เจ้าพ่อ

1. (royal, archaic) father (of a royal person); also used as a term of address to a royal person's father.
   • 1933 March 6, นราธิปประพันธ์พงศ์, พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระ, “บทละคร เรื่อง พระลอ”, in วัชรญาณ‎:

     ด้วยเจ้าพ่ออ้ายพระลอราชา ยกทัพมาข่มเหง

     dûai jâo-pɔ̂ɔ âai prá lɔɔ raa-chaa · yók táp maa kòm-hěeng

     As the father of Ai Phra Lo Racha marched [his] men in to persecute [us]

2. (royal, archaic) a term of endearment used to address a young man of royal descent.
   • 2014, สุนทรภู่, “นิทานคำกลอนสุนทรภู่ เรื่อง จันทโครบ”, in วัชรญาณ‎:

     เจ้าพ่อเอ๋ยพระบิดาชราแล้ว

     jâo-pɔ̂ɔ ə̌əi prá bì-daa chá-raa lɛ́ɛo

     [My] son, [your] father is now old.

3. male tutelary deity; also used as a term of address to or title for such deity.
   • 2022 August 8, “ฮือฮา! ผู้ใหญ่บ้านป้ายแดงจัดทำบุญใหญ่ศาลเจ้าพ่อไทรย้อย ศาลเก่าแก่ของชุมชนปากน้ำประแสร์ จุดประทัด 2 ครั้งบังเอิญเลขหางประทัดตรงกัน ชาวบ้านเชื่อเจ้าพ่อไทรย้อยมาให้โชค”, in ชลนิวส์‎:

     ผู้ใหญ่บ้านป้ายแดงจัดทำบุญใหญ่ศาลเจ้าพ่อไทรย้อย ศาลเก่าแก่ของชุมชนปากน้ำประแสร์

     pûu-yài-bâan bpâai-dɛɛng jàt tam-bun yài sǎan jâo-pɔ̂ɔ sai-yɔ́ɔi · sǎan gào-gɛ̀ɛ kɔ̌ɔng chum-chon bpàak-náam bprà-sɛ̌ɛ

     The brand new village headman organised a big merit-making [event for] the shrine of Father Weeping Fig, an ancient shrine of the Prasae Estuary community.

   • 2005 July 18, ทีมข่าวอาชญากรรม, “พลิกตำนานเล่าขาน “อาถรรพณ์ สน. บางเขน กับศาลเจ้าพ่อไทร””, in ผู้จัดการออนไลน์‎:

     เจ้าพ่อจะคอยคุ้มครองตำรวจของ สน. บางเขน

     jâo-pɔ̂ɔ jà kɔɔi kúm-krɔɔng dtam-rùuat kɔ̌ɔng · sɔ̌ɔ-nɔɔ · baang-kěen

     Father will keep watching over the policemen of Bang Khen MPS.

4. (slang) man of great influence, power, or wealth; also gender-neutrally applied to a body of persons.
   • 2023 August 18, “เอเวอร์แกรนด์ เจ้าพ่ออสังหาฯ จีน ยื่นล้มละลายในสหรัฐฯ หลังแบกหนี้กว่า 3 แสนล้านดอลลาร์”, in BBC News ไทย‎:

     เอเวอร์แกรนด์ เจ้าพ่ออสังหาฯ จีน ยื่นล้มละลายในสหรัฐฯ

     ee-wə̂ə-grɛɛn · jâo-pɔ̂ɔ à-sǎng-hǎa · jiin · yʉ̂ʉn lóm-lá-laai nai sà-hà-rát

     Evergrande, a Chinese real estate titan, files [for] bankruptcy [protection] in the US.

   • 2021 March 19, ““ใครเป็นใคร” พี่เบิ้มวงการอสังหาฯ ท็อป 10 เจ้าตลาดบ้าน-คอนโด”, in ประชาชาติ‎:

     ได้รับฉายาเจ้าพ่อคอนโด

     dâai ráp chǎa-yaa jâo-pɔ̂ɔ kɔn-doo

     [The company] has gained the epithet of condominium giant.

   • 2021 December 14, “รู้จัก "จิมมี หลาย" เจ้าพ่อสื่อฮ่องกง เคลื่อนไหวการเมืองจนติดคุก”, in ไทยพีบีเอส‎:

     รู้จักจิมมี หลาย เจ้าพ่อสื่อฮ่องกงวัย 73 ปี

     rúu-jàk jim-mîi · lǎai · jâo-pɔ̂ɔ sʉ̀ʉ hɔ̂ng-gong wai · jèt-sìp sǎam · bpii

     Get to know Jimmy Lai, a Hong Kong media tycoon aged 73 years

5. (slang) male leader of a criminal body, such as a mafia.
   • 2023 January 17, “ตำรวจอิตาลีรวบเจ้าพ่อมาเฟียชื่อดังหลังหนีคดี 30 ปี”, in พีพีทีวี‎:

     ตำรวจอิตาลีรวบเจ้าพ่อมาเฟียชื่อดังหลังหนีคดี 30 ปี

     dtam-rùuat ì-dtaa-lîi rûuap jâo-pɔ̂ɔ maa-fiia chʉ̂ʉ-dang lǎng nǐi-ká-dii · sǎam sìp · bpii

     Italian police arrest a renowned mafia king after 30 years of fleeing from justice

• เจ้าแม่