लुब्ध
Hindi
Pronunciation
- (Delhi Hindi) IPA(key): /lʊbd̪ʱ/
Noun
लुब्ध • (lubdh) m
Declension
Further reading
- Dāsa, Śyāmasundara (1965–1975) “लुब्ध”, in Hindī Śabdasāgara [lit. Sea of Hindi words] (in Hindi), Kashi [Varanasi]: Nagari Pracarini Sabha
- Platts, John T. (1884) “लुब्ध”, in A dictionary of Urdu, classical Hindi, and English, London: W. H. Allen & Co.
- McGregor, Ronald Stuart (1993) “लुब्ध”, in The Oxford Hindi-English Dictionary, London: Oxford University Press
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- লুব্ধ (Assamese script)
- ᬮᬸᬩ᭄ᬥ (Balinese script)
- লুব্ধ (Bengali script)
- 𑰩𑰲𑰤𑰿𑰠 (Bhaiksuki script)
- 𑀮𑀼𑀩𑁆𑀥 (Brahmi script)
- လုဗ္ဓ (Burmese script)
- લુબ્ધ (Gujarati script)
- ਲੁਬ੍ਧ (Gurmukhi script)
- 𑌲𑍁𑌬𑍍𑌧 (Grantha script)
- ꦭꦸꦧ꧀ꦣ (Javanese script)
- 𑂪𑂳𑂥𑂹𑂡 (Kaithi script)
- ಲುಬ್ಧ (Kannada script)
- លុព្ធ (Khmer script)
- ລຸພ຺ຘ (Lao script)
- ലുബ്ധ (Malayalam script)
- ᠯᡠᠪᢡᠠ (Manchu script)
- 𑘩𑘳𑘤𑘿𑘠 (Modi script)
- ᠯᠤᠪᢑᠾᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑧉𑧔𑧄𑧠𑧀 (Nandinagari script)
- 𑐮𑐸𑐧𑑂𑐢 (Newa script)
- ଲୁବ୍ଧ (Odia script)
- ꢭꢸꢨ꣄ꢤ (Saurashtra script)
- 𑆬𑆶𑆧𑇀𑆣 (Sharada script)
- 𑖩𑖲𑖤𑖿𑖠 (Siddham script)
- ලුබ්ධ (Sinhalese script)
- 𑩽𑩒𑩲 𑪙𑩮 (Soyombo script)
- 𑚥𑚰𑚠𑚶𑚜 (Takri script)
- லுப்³த⁴ (Tamil script)
- లుబ్ధ (Telugu script)
- ลุพฺธ (Thai script)
- ལུ་བྡྷ (Tibetan script)
- 𑒪𑒳𑒥𑓂𑒡 (Tirhuta script)
- 𑨬𑨃𑨠𑩇𑨜 (Zanabazar Square script)
Etymology
From Proto-Indo-European *lubʰ-tó-s, from *lewbʰ- (“to love, desire, covet”). By surface analysis, लुभ् (lubh, root) + -त (-ta).
Pronunciation
Adjective
लुब्ध • (lubdha) stem
Declension
Masculine a-stem declension of लुब्ध (lubdha) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | लुब्धः lubdhaḥ |
लुब्धौ / लुब्धा¹ lubdhau / lubdhā¹ |
लुब्धाः / लुब्धासः¹ lubdhāḥ / lubdhāsaḥ¹ |
Vocative | लुब्ध lubdha |
लुब्धौ / लुब्धा¹ lubdhau / lubdhā¹ |
लुब्धाः / लुब्धासः¹ lubdhāḥ / lubdhāsaḥ¹ |
Accusative | लुब्धम् lubdham |
लुब्धौ / लुब्धा¹ lubdhau / lubdhā¹ |
लुब्धान् lubdhān |
Instrumental | लुब्धेन lubdhena |
लुब्धाभ्याम् lubdhābhyām |
लुब्धैः / लुब्धेभिः¹ lubdhaiḥ / lubdhebhiḥ¹ |
Dative | लुब्धाय lubdhāya |
लुब्धाभ्याम् lubdhābhyām |
लुब्धेभ्यः lubdhebhyaḥ |
Ablative | लुब्धात् lubdhāt |
लुब्धाभ्याम् lubdhābhyām |
लुब्धेभ्यः lubdhebhyaḥ |
Genitive | लुब्धस्य lubdhasya |
लुब्धयोः lubdhayoḥ |
लुब्धानाम् lubdhānām |
Locative | लुब्धे lubdhe |
लुब्धयोः lubdhayoḥ |
लुब्धेषु lubdheṣu |
Notes |
|
Feminine ā-stem declension of लुब्धा (lubdhā) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | लुब्धा lubdhā |
लुब्धे lubdhe |
लुब्धाः lubdhāḥ |
Vocative | लुब्धे lubdhe |
लुब्धे lubdhe |
लुब्धाः lubdhāḥ |
Accusative | लुब्धाम् lubdhām |
लुब्धे lubdhe |
लुब्धाः lubdhāḥ |
Instrumental | लुब्धया / लुब्धा¹ lubdhayā / lubdhā¹ |
लुब्धाभ्याम् lubdhābhyām |
लुब्धाभिः lubdhābhiḥ |
Dative | लुब्धायै lubdhāyai |
लुब्धाभ्याम् lubdhābhyām |
लुब्धाभ्यः lubdhābhyaḥ |
Ablative | लुब्धायाः / लुब्धायै² lubdhāyāḥ / lubdhāyai² |
लुब्धाभ्याम् lubdhābhyām |
लुब्धाभ्यः lubdhābhyaḥ |
Genitive | लुब्धायाः / लुब्धायै² lubdhāyāḥ / lubdhāyai² |
लुब्धयोः lubdhayoḥ |
लुब्धानाम् lubdhānām |
Locative | लुब्धायाम् lubdhāyām |
लुब्धयोः lubdhayoḥ |
लुब्धासु lubdhāsu |
Notes |
|
Neuter a-stem declension of लुब्ध (lubdha) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | लुब्धम् lubdham |
लुब्धे lubdhe |
लुब्धानि / लुब्धा¹ lubdhāni / lubdhā¹ |
Vocative | लुब्ध lubdha |
लुब्धे lubdhe |
लुब्धानि / लुब्धा¹ lubdhāni / lubdhā¹ |
Accusative | लुब्धम् lubdham |
लुब्धे lubdhe |
लुब्धानि / लुब्धा¹ lubdhāni / lubdhā¹ |
Instrumental | लुब्धेन lubdhena |
लुब्धाभ्याम् lubdhābhyām |
लुब्धैः / लुब्धेभिः¹ lubdhaiḥ / lubdhebhiḥ¹ |
Dative | लुब्धाय lubdhāya |
लुब्धाभ्याम् lubdhābhyām |
लुब्धेभ्यः lubdhebhyaḥ |
Ablative | लुब्धात् lubdhāt |
लुब्धाभ्याम् lubdhābhyām |
लुब्धेभ्यः lubdhebhyaḥ |
Genitive | लुब्धस्य lubdhasya |
लुब्धयोः lubdhayoḥ |
लुब्धानाम् lubdhānām |
Locative | लुब्धे lubdhe |
लुब्धयोः lubdhayoḥ |
लुब्धेषु lubdheṣu |
Notes |
|
Noun
लुब्ध • (lubdha) stem, m or n
Declension
Masculine a-stem declension of लुब्ध (lubdha) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | लुब्धः lubdhaḥ |
लुब्धौ / लुब्धा¹ lubdhau / lubdhā¹ |
लुब्धाः / लुब्धासः¹ lubdhāḥ / lubdhāsaḥ¹ |
Vocative | लुब्ध lubdha |
लुब्धौ / लुब्धा¹ lubdhau / lubdhā¹ |
लुब्धाः / लुब्धासः¹ lubdhāḥ / lubdhāsaḥ¹ |
Accusative | लुब्धम् lubdham |
लुब्धौ / लुब्धा¹ lubdhau / lubdhā¹ |
लुब्धान् lubdhān |
Instrumental | लुब्धेन lubdhena |
लुब्धाभ्याम् lubdhābhyām |
लुब्धैः / लुब्धेभिः¹ lubdhaiḥ / lubdhebhiḥ¹ |
Dative | लुब्धाय lubdhāya |
लुब्धाभ्याम् lubdhābhyām |
लुब्धेभ्यः lubdhebhyaḥ |
Ablative | लुब्धात् lubdhāt |
लुब्धाभ्याम् lubdhābhyām |
लुब्धेभ्यः lubdhebhyaḥ |
Genitive | लुब्धस्य lubdhasya |
लुब्धयोः lubdhayoḥ |
लुब्धानाम् lubdhānām |
Locative | लुब्धे lubdhe |
लुब्धयोः lubdhayoḥ |
लुब्धेषु lubdheṣu |
Notes |
|
Neuter a-stem declension of लुब्ध (lubdha) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | लुब्धम् lubdham |
लुब्धे lubdhe |
लुब्धानि / लुब्धा¹ lubdhāni / lubdhā¹ |
Vocative | लुब्ध lubdha |
लुब्धे lubdhe |
लुब्धानि / लुब्धा¹ lubdhāni / lubdhā¹ |
Accusative | लुब्धम् lubdham |
लुब्धे lubdhe |
लुब्धानि / लुब्धा¹ lubdhāni / lubdhā¹ |
Instrumental | लुब्धेन lubdhena |
लुब्धाभ्याम् lubdhābhyām |
लुब्धैः / लुब्धेभिः¹ lubdhaiḥ / lubdhebhiḥ¹ |
Dative | लुब्धाय lubdhāya |
लुब्धाभ्याम् lubdhābhyām |
लुब्धेभ्यः lubdhebhyaḥ |
Ablative | लुब्धात् lubdhāt |
लुब्धाभ्याम् lubdhābhyām |
लुब्धेभ्यः lubdhebhyaḥ |
Genitive | लुब्धस्य lubdhasya |
लुब्धयोः lubdhayoḥ |
लुब्धानाम् lubdhānām |
Locative | लुब्धे lubdhe |
लुब्धयोः lubdhayoḥ |
लुब्धेषु lubdheṣu |
Notes |
|
Descendants
- Pali: luddha
- Ashokan Prakrit:
- Maharastri Prakrit: 𑀮𑀼𑀤𑁆𑀥 (luddha), 𑀮𑁄𑀤𑁆𑀥 (loddha), 𑀮𑁄𑀟𑁆𑀠 (loḍḍha)
- Sauraseni Prakrit:
- Gurjar Apabhramsa:
- Old Gujarati: [script needed] (lūdhaḍī)
- Gurjar Apabhramsa:
- Magadhi Prakrit:
- Odia: [script needed] (lodhā)
- → Hindi: लुब्ध (lubdh) (learned)
Further reading
- Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “lubdha”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press
- Monier Williams (1899) “लुब्ध”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 904, column 3.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.