गृणाति

See also: गणित

Sanskrit

Etymology

From Proto-Indo-Aryan *gr̥náHti, from Proto-Indo-Iranian *gr̥náHti, from Proto-Indo-European *gʷr̥-né-H-ti, from *gʷerH- (“to welcome, greet, praise”).

Cognate with Avestan 𐬀𐬎𐬎𐬌 𐬔𐬆𐬭𐬆𐬧𐬙𐬈 (auui gərəṇte), Latin grātus (“welcome”), Old Church Slavonic жрьти (žrĭti, “to sacrifice”), Old Prussian girtwei (“to praise”).

Pronunciation

(Vedic) IPA^(key): /ɡr̩.ɳɑ́ː.ti/
(Classical) IPA^(key): /ɡr̩ˈɳɑː.t̪i/

Verb

गृणाति • (gṛṇā́ti) third-singular present indicative (root गॄ, class 9, type UP)

to call, call out to, invoke (RV., AV., ŚBr. IV, Bhag. XI, 21)
to announce, proclaim (RV.)
to mention with praise, praise, extol (RV., BhP. XI, 13, 41, Bhaṭṭ. VIII, 77)
to pronounce, recite (MBh., VII, 1754, Ragh. BhP. I, 1, 14)
to relate; to teach in verses (Gaṇit. i, 4, 5)

Conjugation

Present: गृणाति (gṛṇā́ti), गृणीते (gṛṇīté) or गृणे (gṛṇé)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	गृणाति gṛṇā́ti	गृणीतः gṛṇītáḥ	गृणन्ति gṛṇánti	गृणीते / गृणे¹ gṛṇīté / gṛṇé¹	गृणाते gṛṇā́te	गृणते gṛṇáte
Second	गृणासि gṛṇā́si	गृणीथः gṛṇītháḥ	गृणीथ gṛṇīthá	गृणीषे gṛṇīṣé	गृणाथे gṛṇā́the	गृणीध्वे gṛṇīdhvé
First	गृणामि gṛṇā́mi	गृणीवः gṛṇīváḥ	गृणीमः gṛṇīmáḥ	गृणे gṛṇé	गृणीवहे gṛṇīváhe	गृणीमहे gṛṇīmáhe
Imperative
Third	गृणातु gṛṇā́tu	गृणीताम् gṛṇītā́m	गृणन्तु gṛṇántu	गृणीताम् gṛṇītā́m	गृणाताम् gṛṇā́tām	गृणताम् gṛṇátām
Second	गृणीहि / गृणाहि¹ gṛṇīhí / gṛṇā́hi¹	गृणीतम् gṛṇītám	गृणीत / गृणत¹ gṛṇītá / gṛṇáta¹	गृणीष्व gṛṇīṣvá	गृणाथाम् gṛṇā́thām	गृणीध्वम् gṛṇīdhvám
First	गृणानि gṛṇā́ni	गृणाव gṛṇā́va	गृणाम gṛṇā́ma	गृणै gṛṇaí	गृणावहै gṛṇā́vahai	गृणामहै gṛṇā́mahai
Optative/Potential
Third	गृणीयात् gṛṇīyā́t	गृणीयाताम् gṛṇīyā́tām	गृणीयुः gṛṇīyúḥ	गृणीत gṛṇītá	गृणीयाताम् gṛṇīyā́tām	गृणीरन् gṛṇīrán
Second	गृणीयाः gṛṇīyā́ḥ	गृणीयातम् gṛṇīyā́tam	गृणीयात gṛṇīyā́ta	गृणीथाः gṛṇīthā́ḥ	गृणीयाथाम् gṛṇīyā́thām	गृणीध्वम् gṛṇīdhvám
First	गृणीयाम् gṛṇīyā́m	गृणीयाव gṛṇīyā́va	गृणीयाम gṛṇīyā́ma	गृणीय gṛṇīyá	गृणीवहि gṛṇīváhi	गृणीमहि gṛṇīmáhi
Participles
	गृणत् gṛṇát			गृणान gṛṇāná
Notes	¹Vedic

Imperfect: अगृणात् (ágṛṇāt), अगृणीत (ágṛṇīta)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	अगृणात् ágṛṇāt	अगृणीताम् ágṛṇītām	अगृणन् ágṛṇan	अगृणीत ágṛṇīta	अगृणाताम् ágṛṇātām	अगृणत ágṛṇata
Second	अगृणाः ágṛṇāḥ	अगृणीतम् ágṛṇītam	अगृणीत ágṛṇīta	अगृणीथाः ágṛṇīthāḥ	अगृणाथाम् ágṛṇāthām	अगृणीध्वम् ágṛṇīdhvam
First	अगृणाम् ágṛṇām	अगृणीव ágṛṇīva	अगृणीम ágṛṇīma	अगृणि ágṛṇi	अगृणीवहि ágṛṇīvahi	अगृणीमहि ágṛṇīmahi

Synonyms

(call, invoke, announce, proclaim): Synonyms: आचष्टे (ācaṣṭe), वक्ति (vakti), वदति (vadati), रपति (rapati), आख्याति (ākhyāti), भाषते (bhāṣate), ब्रूते (brūte), अभिधत्ते (abhidhatte), गदति (gadati), व्याहरति (vyāharati), जल्पति (jalpati), जरते (jarate), ब्रवीति (bravīti), अभिदधाति (abhidadhāti), व्याहरते (vyāharate), कथयति (kathayati), उदीरयति (udīrayati), कीर्तयति (kīrtayati), आलपति (ālapati), भणति (bhaṇati), वचति (vacati), वाचयति (vācayati), शंसति (śaṃsati)

Related terms

जरते (járate, “to call out, address, invoke, praise”)
गूर्धया (gūrdhayā, “praise!”)
गूर्त (gūrtá)
गूर्ति (gūrtí)

References

Monier Williams (1899) “गृणाति”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 0363.

This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.