कथयति

Sanskrit

Etymology

From the root कथ् (kath) +‎ -अयति (-ayati).

Pronunciation

(Vedic) IPA^(key): /kɐ.tʰɐ.jɐ.ti/
(Classical) IPA^(key): /ˈkɐ.t̪ʰɐ.jɐ.t̪i/

Verb

कथयति • (kathayati) third-singular present indicative (root कथ्, class 10, type P)

to tell, narrate, report, describe, relate
to show, announce
to command, direct

Conjugation

Present: कथयति (katháyati), कथयते (katháyate)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	कथयति katháyati	कथयतः katháyataḥ	कथयन्ति katháyanti	कथयते katháyate	कथयेते katháyete	कथयन्ते katháyante
Second	कथयसि katháyasi	कथयथः katháyathaḥ	कथयथ katháyatha	कथयसे katháyase	कथयेथे katháyethe	कथयध्वे katháyadhve
First	कथयामि katháyāmi	कथयावः katháyāvaḥ	कथयामः katháyāmaḥ	कथये katháye	कथयावहे katháyāvahe	कथयामहे katháyāmahe
Imperative
Third	कथयतु katháyatu	कथयताम् katháyatām	कथयन्तु katháyantu	कथयताम् katháyatām	कथयेताम् katháyetām	कथयन्ताम् katháyantām
Second	कथय katháya	कथयतम् katháyatam	कथयत katháyata	कथयस्व katháyasva	कथयेथाम् katháyethām	कथयध्वम् katháyadhvam
First	कथयानि katháyāni	कथयाव katháyāva	कथयाम katháyāma	कथयै katháyai	कथयावहै katháyāvahai	कथयामहै katháyāmahai
Optative/Potential
Third	कथयेत् katháyet	कथयेताम् katháyetām	कथयेयुः katháyeyuḥ	कथयेत katháyeta	कथयेयाताम् katháyeyātām	कथयेरन् katháyeran
Second	कथयेः katháyeḥ	कथयेतम् katháyetam	कथयेत katháyeta	कथयेथाः katháyethāḥ	कथयेयाथाम् katháyeyāthām	कथयेध्वम् katháyedhvam
First	कथयेयम् katháyeyam	कथयेव katháyeva	कथयेम katháyema	कथयेय katháyeya	कथयेवहि katháyevahi	कथयेमहि katháyemahi
Participles
	कथयत् katháyat			कथयमान / कथयान¹ katháyamāna / kathayāna¹
Notes	¹Later Sanskrit

Imperfect: अकथयत् (ákathayat), अकथयत (ákathayata)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	अकथयत् ákathayat	अकथयताम् ákathayatām	अकथयन् ákathayan	अकथयत ákathayata	अकथयेताम् ákathayetām	अकथयन्त ákathayanta
Second	अकथयः ákathayaḥ	अकथयतम् ákathayatam	अकथयत ákathayata	अकथयथाः ákathayathāḥ	अकथयेथाम् ákathayethām	अकथयध्वम् ákathayadhvam
First	अकथयम् ákathayam	अकथयाव ákathayāva	अकथयाम ákathayāma	अकथये ákathaye	अकथयावहि ákathayāvahi	अकथयामहि ákathayāmahi

Descendants

Pali: katheti
Ashokan Prakrit:
- Prakrit: 𑀓𑀳𑁂𑀇 (kahei), 𑀓𑀳𑀇 (kahaï)
  - Central:
    - Ardhamagadhi Prakrit:
      - Awadhi: कहब (kahab)
    - Sauraseni Prakrit: 𑀓𑀥𑁂𑀤𑀺 (kadhedi), 𑀓𑀳𑁂𑀇 (kahei); 𑀓𑀥𑀤𑀺 (kadhadi)
      - Braj: कहन (kahan)
      - Old Gujarati: कहिवउं (kahivaüṃ)
        Gujarati: કહેવું (kahevũ)
      - Hindustani: kahnā
        Hindi: कहना
        Urdu: کَہْنا (kahnā)
      - Punjabi:
        Gurmukhi script: ਕਹਿਣਾ (kahiṇā)
        Shahmukhi script: کَہْݨا (kahṇā)
      - Hindustani: kahnā
        Hindi: कहना
        
        Urdu: کَہنَا
  - Eastern:
    - Magadhi Prakrit: 𑀓𑀳𑀇 (kahaï)
      - Assamese: কোৱা (küa), কব (kobo)
      - Bengali: কহা (koha), কওয়া (koōẇa), কহা (koha)
      - Bihari:
        Bhojpuri: कहल (kahal)
        
        Maithili: कहब (kahab)
      - Odia: କହିବା (kôhiba)
      - Sylheti: ꠇꠃꠀ (xoua)
  - Northern:
    - Khasa Prakrit:
      - Central Pahari:
        Kumaoni: कौणो (kauṇo)
      - Eastern Pahari:
        Nepali: कहनु (kahanu)
      - Western Pahari:
        Churahi: काहनू (kāhnū)
  - Northwestern:
    - Paisaci Prakrit:
      - Takka Apabhramsa:
        Punjabi: kahiṇā, kaihnā
        Gurmukhi script: ਕਹਿਣਾ, ਕਇਹਣਾ
        
        Shahmukhi script: کَہِݨَا, کَیہݨَا
      - Vracada Apabhramsa:
        Sindhi: kahaṇu
        Arabic script: کَهَڻُ
        
        Devanagari script: कहणु
  - Southern:
    - Helu Prakrit:
      - Dhivehi: ކިޔަނީ (kiyanī), ކިޔަވަނީ (kiyavanī)
      - Sinhalese: කියනවා (kiyanawā), කියවනවා (kiyawanawā)
    - Maharastri Prakrit: 𑀓𑀳𑁂𑀇 (kahei)
      - Old Marathi: 𑘎𑘮𑘜𑘹 (kahaṇe), 𑘎𑘞𑘜𑘹 (kathaṇe)
  - Western:
    - Sauraseni Prakrit:
      - Old Gujarati: कहइ (kahaï)
        Gujarati: કહેવું (kahevũ)
        
        Old Marwari: कइ (kai)

References

Monier Williams (1899) “कथयति”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 247.
Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “kathayati”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press, page 135

This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.