कृत

Hindi

Etymology

Borrowed from Sanskrit कृत (kṛtá). Doublet of किया (kiyā).

Pronunciation

(Delhi Hindi) IPA^(key): /kɾɪt̪/

Adjective

कृत • (kŕt) (indeclinable)

done, completed
Synonyms: किया हुआ (kiyā huā), ख़त्म (xatma)

Noun

कृत • (kŕt) m

work, task, project
Synonym: काम (kām)

Declension

Declension of कृत (masc cons-stem)

	singular	plural
direct	कृत kŕt	कृत kŕt
oblique	कृत kŕt	कृतों kŕtõ
vocative	कृत kŕt	कृतो kŕto

Sanskrit

Alternative scripts

কৃত (Assamese script)
ᬓᬺᬢ (Balinese script)
কৃত (Bengali script)
𑰎𑰴𑰝 (Bhaiksuki script)
𑀓𑀾𑀢 (Brahmi script)
ကၖတ (Burmese script)
કૃત (Gujarati script)
ਕ੍ਰਤ (Gurmukhi script)
𑌕𑍃𑌤 (Grantha script)
ꦏꦽꦠ (Javanese script)
𑂍𑃂𑂞 (Kaithi script)
ಕೃತ (Kannada script)
ក្ឫត (Khmer script)
ກ຺ຣິຕ (Lao script)
കൃത (Malayalam script)
ᡬᡵᡳᢠᠠ (Manchu script)
𑘎𑘵𑘝 (Modi script)
ᢉᠷᠢᢐᠠ᠋ (Mongolian script)
𑦮𑧖𑦽 (Nandinagari script)
𑐎𑐺𑐟 (Newa script)
କୃତ (Odia script)
ꢒꢺꢡ (Saurashtra script)
𑆑𑆸𑆠 (Sharada script)
𑖎𑖴𑖝 (Siddham script)
කෘත (Sinhalese script)
𑩜𑩙𑩫 (Soyombo script)
𑚊𑚙 (Takri script)
க்ரித (Tamil script)
కృత (Telugu script)
กฺฤต (Thai script)
ཀྲྀ་ཏ (Tibetan script)
𑒏𑒵𑒞 (Tirhuta script)
𑨋𑨼𑨉𑨙 (Zanabazar Square script)

Etymology

From Proto-Indo-Iranian *kr̥tás (“done”), from Proto-Indo-European *kʷr̥-tó-s, from *kʷer- (“to do, make”). By surface analysis, कृ (kṛ) +‎ -त (-ta). Cognate with Avestan 𐬐𐬆𐬭𐬆𐬙𐬀 (kər^əta), Old Persian 𐎣𐎼𐎫 (k-r-t /⁠karta⁠/).

Pronunciation

(Vedic) IPA^(key): /kr̩.tɐ́/
(Classical) IPA^(key): /ˈkr̩.t̪ɐ/

Participle

कृत • (kṛtá) past passive participle (root कृ)

past participle of कृणोति (kṛṇóti); done

Adjective

कृत • (kṛtá) stem

done, made, prepared, made ready
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 1.141.8:
  रथो न यातः शिक्वभिः कृतो द्यामङ्गेभिररुषेभिरीयते ।
  ratho na yātaḥ śikvabhiḥ kṛto dyāmaṅgebhiraruṣebhirīyate.
  Like a swift chariot made by men who know their art, he (Agni) with his red limbs lifts himself aloft to heaven.
accomplished, performed

Declension

Masculine a-stem declension of कृत (kṛtá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	कृतः kṛtáḥ	कृतौ / कृता¹ kṛtaú / kṛtā́¹	कृताः / कृतासः¹ kṛtā́ḥ / kṛtā́saḥ¹
Vocative	कृत kṛ́ta	कृतौ / कृता¹ kṛ́tau / kṛ́tā¹	कृताः / कृतासः¹ kṛ́tāḥ / kṛ́tāsaḥ¹
Accusative	कृतम् kṛtám	कृतौ / कृता¹ kṛtaú / kṛtā́¹	कृतान् kṛtā́n
Instrumental	कृतेन kṛténa	कृताभ्याम् kṛtā́bhyām	कृतैः / कृतेभिः¹ kṛtaíḥ / kṛtébhiḥ¹
Dative	कृताय kṛtā́ya	कृताभ्याम् kṛtā́bhyām	कृतेभ्यः kṛtébhyaḥ
Ablative	कृतात् kṛtā́t	कृताभ्याम् kṛtā́bhyām	कृतेभ्यः kṛtébhyaḥ
Genitive	कृतस्य kṛtásya	कृतयोः kṛtáyoḥ	कृतानाम् kṛtā́nām
Locative	कृते kṛté	कृतयोः kṛtáyoḥ	कृतेषु kṛtéṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ā-stem declension of कृता (kṛtā́)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	कृता kṛtā́	कृते kṛté	कृताः kṛtā́ḥ
Vocative	कृते kṛ́te	कृते kṛ́te	कृताः kṛ́tāḥ
Accusative	कृताम् kṛtā́m	कृते kṛté	कृताः kṛtā́ḥ
Instrumental	कृतया / कृता¹ kṛtáyā / kṛtā́¹	कृताभ्याम् kṛtā́bhyām	कृताभिः kṛtā́bhiḥ
Dative	कृतायै kṛtā́yai	कृताभ्याम् kṛtā́bhyām	कृताभ्यः kṛtā́bhyaḥ
Ablative	कृतायाः / कृतायै² kṛtā́yāḥ / kṛtā́yai²	कृताभ्याम् kṛtā́bhyām	कृताभ्यः kṛtā́bhyaḥ
Genitive	कृतायाः / कृतायै² kṛtā́yāḥ / kṛtā́yai²	कृतयोः kṛtáyoḥ	कृतानाम् kṛtā́nām
Locative	कृतायाम् kṛtā́yām	कृतयोः kṛtáyoḥ	कृतासु kṛtā́su
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of कृत (kṛtá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	कृतम् kṛtám	कृते kṛté	कृतानि / कृता¹ kṛtā́ni / kṛtā́¹
Vocative	कृत kṛ́ta	कृते kṛ́te	कृतानि / कृता¹ kṛ́tāni / kṛ́tā¹
Accusative	कृतम् kṛtám	कृते kṛté	कृतानि / कृता¹ kṛtā́ni / kṛtā́¹
Instrumental	कृतेन kṛténa	कृताभ्याम् kṛtā́bhyām	कृतैः / कृतेभिः¹ kṛtaíḥ / kṛtébhiḥ¹
Dative	कृताय kṛtā́ya	कृताभ्याम् kṛtā́bhyām	कृतेभ्यः kṛtébhyaḥ
Ablative	कृतात् kṛtā́t	कृताभ्याम् kṛtā́bhyām	कृतेभ्यः kṛtébhyaḥ
Genitive	कृतस्य kṛtásya	कृतयोः kṛtáyoḥ	कृतानाम् kṛtā́nām
Locative	कृते kṛté	कृतयोः kṛtáyoḥ	कृतेषु kṛtéṣu
Notes	¹Vedic

Descendants

Ashokan Prakrit: 𑀓𑀝 (kaṭa)
- Ardhamagadhi Prakrit: 𑀓𑀟 (kaḍa)
- Magadhi Prakrit: 𑀓𑀟 (kaḍa), 𑀓𑀴 (kaḷa)
- Helu Prakrit:
  - Sinhalese: කළා (kaḷā)
Ashokan Prakrit: *𑀓𑀼𑀝 (*kuṭa)
- Dhivehi: ކުޅަ (kuḷa)
Ashokan Prakrit: 𑀓𑀢 (kata)
- Ardhamagadhi Prakrit: 𑀓𑀬 (kaya)
- Magadhi Prakrit: 𑀓𑀤 (kada)
- Maharastri Prakrit: 𑀓𑀅 (kaa)
- Paisaci Prakrit: 𑀓𑀢 (kata)
- Sauraseni Prakrit: 𑀓𑀤 (kada)
- ⇒ Ashokan Prakrit: *𑀓𑀢-𑀇𑀮𑁆𑀮 (*kata-illa)
  - Maharastri Prakrit: 𑀓𑀏𑀮𑁆𑀮 (kaella)
    - Sindhi: कएल(Other forms : कइअल)
  - ⇒ Ashokan Prakrit: *𑀓𑀢-𑀇𑀮𑁆𑀮-𑀓 (*kata-illa-ka)
    - Maharastri Prakrit: 𑀓𑀅𑀮𑁆𑀮𑀅 (kaallaa)
      - Konkani: केलो (kelo, perfective), केल्लो (kello, adjective)
      - Old Marathi: 𑘎𑘹𑘩𑘹𑘽 (keleṃ)
        Marathi: केले (kele)
Ashokan Prakrit: *𑀓𑀺𑀢 (*kita)
- Gandhari: 𐨐𐨁𐨡 (kida)
- Magadhi Prakrit: 𑀓𑀺𑀤 (kida), *𑀓𑀺𑀅 (*kia)
  - Odia: କିଆ (kia)
- Sauraseni Prakrit: 𑀓𑀺𑀤 (kida)
  - Sauraseni Apabhramsa: किअ (kia)
- ⇒ Ashokan Prakrit: *𑀓𑀺𑀢-𑀓 (*kita-ka)
  - Paisaci Prakrit:
    - Punjabi: ਕੀਤਾ (kītā)
  - Sauraseni Prakrit: 𑀓𑀺𑀤𑀕 (kidaga)
    - Hindustani:
      Hindi: किया (kiyā)
      
      Urdu: کِیا (kiyā)
    - Kumaoni: कयो (kayo)
Ashokan Prakrit: 𐨐𐨁𐨚 (kiṭa)
- Niya Prakrit: 𐨐𐨁𐨜𐨹 (kiḍ́a)
Ashokan Prakrit: *𑀓𑀾𑀢 (*kṛta)
- Niya Prakrit: 𐨐𐨃𐨟 (kṛta), 𐨐𐨿𐨪𐨁𐨟 (krita)
Ashokan Prakrit: 𐨐𐨿𐨪𐨁𐨚 (kriṭa), 𐨐𐨁𐨚𐨿𐨪 (kiṭra)
Dardic:
- Chilisso: [script needed] (kiryah)
- Kalami: [script needed] (kir)
- Indus Kohistani: [script needed] (kir)
- Kohistani Shina: [script needed] (kiria)
- Torwali: [script needed] (kī)
- Wotapuri-Katarqalai: [script needed] (kir)
Pali: kata, kaṭa (in compounds)
→ Hindi: कृत (kŕt)
→ Kannada: ಕೃತ (kṛta)
→ Old Javanese: kṛta
- Javanese: ꦏꦽꦠ (kreta), ꦏꦼꦂꦠ (kerta), ꦏꦂꦠ (karta)
- → Balinese: ᬓᭂᬃᬢ (kerta)
→ Tamil: கிருத்தம் (kiruttam)
→ Telugu: కృతము (kr̥tamu)

Noun

कृत • (kṛtá) stem, n

work, deed, action

Declension

Neuter a-stem declension of कृत (kṛtá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	कृतम् kṛtám	कृते kṛté	कृतानि / कृता¹ kṛtā́ni / kṛtā́¹
Vocative	कृत kṛ́ta	कृते kṛ́te	कृतानि / कृता¹ kṛ́tāni / kṛ́tā¹
Accusative	कृतम् kṛtám	कृते kṛté	कृतानि / कृता¹ kṛtā́ni / kṛtā́¹
Instrumental	कृतेन kṛténa	कृताभ्याम् kṛtā́bhyām	कृतैः / कृतेभिः¹ kṛtaíḥ / kṛtébhiḥ¹
Dative	कृताय kṛtā́ya	कृताभ्याम् kṛtā́bhyām	कृतेभ्यः kṛtébhyaḥ
Ablative	कृतात् kṛtā́t	कृताभ्याम् kṛtā́bhyām	कृतेभ्यः kṛtébhyaḥ
Genitive	कृतस्य kṛtásya	कृतयोः kṛtáyoḥ	कृतानाम् kṛtā́nām
Locative	कृते kṛté	कृतयोः kṛtáyoḥ	कृतेषु kṛtéṣu
Notes	¹Vedic

References

Monier Williams (1899) “कृत”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 301.
Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “karṓti”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press

This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.