उपवास
Hindi
Etymology
Learned borrowing from Sanskrit उपवास (upavāsa) or through Ashokan Prakrit 𑀉𑀧𑀯𑀸𑀲 (upavāsa) (compare Prakrit 𑀉𑀯𑀯𑀸𑀲 (uvavāsa)).
Pronunciation
- (Delhi Hindi) IPA(key): /ʊp.ʋɑːs/, [ʊp.wäːs]
Noun
उपवास • (upvās) m (Urdu spelling اُپْواس)
Declension
Further reading
- Dāsa, Śyāmasundara (1965–1975) “उपवास”, in Hindī Śabdasāgara [lit. Sea of Hindi words] (in Hindi), Kashi [Varanasi]: Nagari Pracarini Sabha
- Platts, John T. (1884) “उपवास”, in A dictionary of Urdu, classical Hindi, and English, London: W. H. Allen & Co.
- McGregor, Ronald Stuart (1993) “उपवास”, in The Oxford Hindi-English Dictionary, London: Oxford University Press
- “उपवास”, in ریخْتَہ لُغَت (rexta luġat) - Rekhta Dictionary [Urdu dictionary with meanings in Hindi & English], Noida, India: Rekhta Foundation, 2024.
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- উপৱাস (Assamese script)
- ᬉᬧᬯᬵᬲ (Balinese script)
- উপবাস (Bengali script)
- 𑰄𑰢𑰪𑰯𑰭 (Bhaiksuki script)
- 𑀉𑀧𑀯𑀸𑀲 (Brahmi script)
- ဥပဝါသ (Burmese script)
- ઉપવાસ (Gujarati script)
- ਉਪਵਾਸ (Gurmukhi script)
- 𑌉𑌪𑌵𑌾𑌸 (Grantha script)
- ꦈꦥꦮꦴꦱ (Javanese script)
- 𑂇𑂣𑂫𑂰𑂮 (Kaithi script)
- ಉಪವಾಸ (Kannada script)
- ឧបវាស (Khmer script)
- ອຸປວາສ (Lao script)
- ഉപവാസ (Malayalam script)
- ᡠᢒᠠᠸᠠ᠊ᠠᠰ᠌ᠠ (Manchu script)
- 𑘄𑘢𑘪𑘰𑘭 (Modi script)
- ᠤᢒᠠᠸᠠᢗᠰᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑦤𑧂𑧊𑧑𑧍 (Nandinagari script)
- 𑐄𑐥𑐰𑐵𑐳 (Newa script)
- ଉପଵାସ (Odia script)
- ꢆꢦꢮꢵꢱ (Saurashtra script)
- 𑆇𑆥𑆮𑆳𑆱 (Sharada script)
- 𑖄𑖢𑖪𑖯𑖭 (Siddham script)
- උපවාස (Sinhalese script)
- 𑩐𑩒𑩰𑩾𑩛𑪁 (Soyombo script)
- 𑚄𑚞𑚦𑚭𑚨 (Takri script)
- உபவாஸ (Tamil script)
- ఉపవాస (Telugu script)
- อุปวาส (Thai script)
- ཨུ་པ་ཝཱ་ས (Tibetan script)
- 𑒅𑒣𑒫𑒰𑒮 (Tirhuta script)
- 𑨀𑨃𑨞𑨭𑨊𑨰 (Zanabazar Square script)
Declension
| Masculine a-stem declension of उपवास (upavāsa) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | उपवासः upavāsaḥ |
उपवासौ / उपवासा¹ upavāsau / upavāsā¹ |
उपवासाः / उपवासासः¹ upavāsāḥ / upavāsāsaḥ¹ |
| Vocative | उपवास upavāsa |
उपवासौ / उपवासा¹ upavāsau / upavāsā¹ |
उपवासाः / उपवासासः¹ upavāsāḥ / upavāsāsaḥ¹ |
| Accusative | उपवासम् upavāsam |
उपवासौ / उपवासा¹ upavāsau / upavāsā¹ |
उपवासान् upavāsān |
| Instrumental | उपवासेन upavāsena |
उपवासाभ्याम् upavāsābhyām |
उपवासैः / उपवासेभिः¹ upavāsaiḥ / upavāsebhiḥ¹ |
| Dative | उपवासाय upavāsāya |
उपवासाभ्याम् upavāsābhyām |
उपवासेभ्यः upavāsebhyaḥ |
| Ablative | उपवासात् upavāsāt |
उपवासाभ्याम् upavāsābhyām |
उपवासेभ्यः upavāsebhyaḥ |
| Genitive | उपवासस्य upavāsasya |
उपवासयोः upavāsayoḥ |
उपवासानाम् upavāsānām |
| Locative | उपवासे upavāse |
उपवासयोः upavāsayoḥ |
उपवासेषु upavāseṣu |
| Notes |
| ||
| Neuter a-stem declension of उपवास (upavāsa) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | उपवासम् upavāsam |
उपवासे upavāse |
उपवासानि / उपवासा¹ upavāsāni / upavāsā¹ |
| Vocative | उपवास upavāsa |
उपवासे upavāse |
उपवासानि / उपवासा¹ upavāsāni / upavāsā¹ |
| Accusative | उपवासम् upavāsam |
उपवासे upavāse |
उपवासानि / उपवासा¹ upavāsāni / upavāsā¹ |
| Instrumental | उपवासेन upavāsena |
उपवासाभ्याम् upavāsābhyām |
उपवासैः / उपवासेभिः¹ upavāsaiḥ / upavāsebhiḥ¹ |
| Dative | उपवासाय upavāsāya |
उपवासाभ्याम् upavāsābhyām |
उपवासेभ्यः upavāsebhyaḥ |
| Ablative | उपवासात् upavāsāt |
उपवासाभ्याम् upavāsābhyām |
उपवासेभ्यः upavāsebhyaḥ |
| Genitive | उपवासस्य upavāsasya |
उपवासयोः upavāsayoḥ |
उपवासानाम् upavāsānām |
| Locative | उपवासे upavāse |
उपवासयोः upavāsayoḥ |
उपवासेषु upavāseṣu |
| Notes |
| ||
Descendants
Declension
| Masculine a-stem declension of उपवास (upavāsa) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | उपवासः upavāsaḥ |
उपवासौ / उपवासा¹ upavāsau / upavāsā¹ |
उपवासाः / उपवासासः¹ upavāsāḥ / upavāsāsaḥ¹ |
| Vocative | उपवास upavāsa |
उपवासौ / उपवासा¹ upavāsau / upavāsā¹ |
उपवासाः / उपवासासः¹ upavāsāḥ / upavāsāsaḥ¹ |
| Accusative | उपवासम् upavāsam |
उपवासौ / उपवासा¹ upavāsau / upavāsā¹ |
उपवासान् upavāsān |
| Instrumental | उपवासेन upavāsena |
उपवासाभ्याम् upavāsābhyām |
उपवासैः / उपवासेभिः¹ upavāsaiḥ / upavāsebhiḥ¹ |
| Dative | उपवासाय upavāsāya |
उपवासाभ्याम् upavāsābhyām |
उपवासेभ्यः upavāsebhyaḥ |
| Ablative | उपवासात् upavāsāt |
उपवासाभ्याम् upavāsābhyām |
उपवासेभ्यः upavāsebhyaḥ |
| Genitive | उपवासस्य upavāsasya |
उपवासयोः upavāsayoḥ |
उपवासानाम् upavāsānām |
| Locative | उपवासे upavāse |
उपवासयोः upavāsayoḥ |
उपवासेषु upavāseṣu |
| Notes |
| ||
| Feminine ā-stem declension of उपवासा (upavāsā) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | उपवासा upavāsā |
उपवासे upavāse |
उपवासाः upavāsāḥ |
| Vocative | उपवासे upavāse |
उपवासे upavāse |
उपवासाः upavāsāḥ |
| Accusative | उपवासाम् upavāsām |
उपवासे upavāse |
उपवासाः upavāsāḥ |
| Instrumental | उपवासया / उपवासा¹ upavāsayā / upavāsā¹ |
उपवासाभ्याम् upavāsābhyām |
उपवासाभिः upavāsābhiḥ |
| Dative | उपवासायै upavāsāyai |
उपवासाभ्याम् upavāsābhyām |
उपवासाभ्यः upavāsābhyaḥ |
| Ablative | उपवासायाः / उपवासायै² upavāsāyāḥ / upavāsāyai² |
उपवासाभ्याम् upavāsābhyām |
उपवासाभ्यः upavāsābhyaḥ |
| Genitive | उपवासायाः / उपवासायै² upavāsāyāḥ / upavāsāyai² |
उपवासयोः upavāsayoḥ |
उपवासानाम् upavāsānām |
| Locative | उपवासायाम् upavāsāyām |
उपवासयोः upavāsayoḥ |
उपवासासु upavāsāsu |
| Notes |
| ||
| Neuter a-stem declension of उपवास (upavāsa) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | उपवासम् upavāsam |
उपवासे upavāse |
उपवासानि / उपवासा¹ upavāsāni / upavāsā¹ |
| Vocative | उपवास upavāsa |
उपवासे upavāse |
उपवासानि / उपवासा¹ upavāsāni / upavāsā¹ |
| Accusative | उपवासम् upavāsam |
उपवासे upavāse |
उपवासानि / उपवासा¹ upavāsāni / upavāsā¹ |
| Instrumental | उपवासेन upavāsena |
उपवासाभ्याम् upavāsābhyām |
उपवासैः / उपवासेभिः¹ upavāsaiḥ / upavāsebhiḥ¹ |
| Dative | उपवासाय upavāsāya |
उपवासाभ्याम् upavāsābhyām |
उपवासेभ्यः upavāsebhyaḥ |
| Ablative | उपवासात् upavāsāt |
उपवासाभ्याम् upavāsābhyām |
उपवासेभ्यः upavāsebhyaḥ |
| Genitive | उपवासस्य upavāsasya |
उपवासयोः upavāsayoḥ |
उपवासानाम् upavāsānām |
| Locative | उपवासे upavāse |
उपवासयोः upavāsayoḥ |
उपवासेषु upavāseṣu |
| Notes |
| ||
Further reading
- Monier Williams (1899) “उपवास”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 206.
- Hellwig, Oliver (2010-2024) “upavāsa”, in DCS - The Digital Corpus of Sanskrit, Berlin, Germany.
- Apte, Vaman Shivram (1890) “उपवास”, in The practical Sanskrit-English dictionary, Poona: Prasad Prakashan
- Arthur Anthony Macdonell (1893) “उपवास”, in A practical Sanskrit dictionary with transliteration, accentuation, and etymological analysis throughout, London: Oxford University Press
- Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “upavāsa”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.