պատմուճան
Armenian
Etymology
Learned borrowing from Old Armenian պատմուճան (patmučan).
Pronunciation
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [pɑtmut͡ʃɑ́n]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [bɑdmud͡ʒɑ́n]
Declension
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | պատմուճան (patmučan) | պատմուճաններ (patmučanner) | ||
| dative | պատմուճանի (patmučani) | պատմուճանների (patmučanneri) | ||
| ablative | պատմուճանից (patmučanicʻ) | պատմուճաններից (patmučannericʻ) | ||
| instrumental | պատմուճանով (patmučanov) | պատմուճաններով (patmučannerov) | ||
| locative | պատմուճանում (patmučanum) | պատմուճաններում (patmučannerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | պատմուճանը/պատմուճանն (patmučanə/patmučann) | պատմուճանները/պատմուճաններն (patmučannerə/patmučannern) | ||
| dative | պատմուճանին (patmučanin) | պատմուճաններին (patmučannerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | պատմուճանս (patmučans) | պատմուճաններս (patmučanners) | ||
| dative | պատմուճանիս (patmučanis) | պատմուճաններիս (patmučanneris) | ||
| ablative | պատմուճանիցս (patmučanicʻs) | պատմուճաններիցս (patmučannericʻs) | ||
| instrumental | պատմուճանովս (patmučanovs) | պատմուճաններովս (patmučannerovs) | ||
| locative | պատմուճանումս (patmučanums) | պատմուճաններումս (patmučannerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | պատմուճանդ (patmučand) | պատմուճաններդ (patmučannerd) | ||
| dative | պատմուճանիդ (patmučanid) | պատմուճաններիդ (patmučannerid) | ||
| ablative | պատմուճանիցդ (patmučanicʻd) | պատմուճաններիցդ (patmučannericʻd) | ||
| instrumental | պատմուճանովդ (patmučanovd) | պատմուճաններովդ (patmučannerovd) | ||
| locative | պատմուճանումդ (patmučanumd) | պատմուճաններումդ (patmučannerumd) | ||
Old Armenian
Etymology
An Iranian borrowing: compare Parthian 𐫛𐫏𐫖𐫇𐫝𐫗 (pdmwcn /padmōžan/), Middle Persian [Book Pahlavi needed] (ptmwcn' /paymōzan/, “garment, dress”), ultimately from Proto-Iranian *hmáwčati.
Noun
պատմուճան • (patmučan)
- dress, garment
- 5th century, with changes and additions in later centuries, Baroyaxōs [Physiologus] Earliest recension (TR).19.2–4:[1]
- Բարոյախաւսն ասէ զյովազէ, թէ այսպիսի բարս ունի, որ ամենայն անասնոց սիրելի է, բայց միայն աւձի թշնամի է․ ամենախայտ է, իբրեւ զծաղկեայ պատմուճանն Յովսեփու, գեղեցիկ եւ զարդարուն։
- Baroyaxawsn asē zyovazē, tʻē ayspisi bars uni, or amenayn anasnocʻ sireli ē, baycʻ miayn awji tʻšnami ē; amenaxayt ē, ibrew zcałkeay patmučann Yovsepʻu, gełecʻik ew zardarun.
- Translation by Gohar Muradyan
- Physiologus says about the panther, that it has such a custom: it is dear to all animals, but hostile only to the dragon. It is multicolored like Joseph's robe of many colours, it is beautiful and adorned.
- Բարոյախաւսն ասէ զյովազէ, թէ այսպիսի բարս ունի, որ ամենայն անասնոց սիրելի է, բայց միայն աւձի թշնամի է․ ամենախայտ է, իբրեւ զծաղկեայ պատմուճանն Յովսեփու, գեղեցիկ եւ զարդարուն։
Declension
i-a-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | պատմուճան (patmučan) | պատմուճանք (patmučankʻ) | |
| genitive | պատմուճանի (patmučani) | պատմուճանաց (patmučanacʻ) | |
| dative | պատմուճանի (patmučani) | պատմուճանաց (patmučanacʻ) | |
| accusative | պատմուճան (patmučan) | պատմուճանս (patmučans) | |
| ablative | պատմուճանէ (patmučanē) | պատմուճանաց (patmučanacʻ) | |
| instrumental | պատմուճանաւ (patmučanaw) | պատմուճանաւք = պատմուճանօք (patmučanawkʻ = patmučanōkʻ) | |
| locative | պատմուճանի (patmučani) | պատմուճանս (patmučans) |
Derived terms
- անպատմուճան (anpatmučan)
- միապատմուճան (miapatmučan)
- պատմուճանապատառ (patmučanapataṙ)
- պատմուճանասփած (patmučanaspʻac)
- պատմուճանիմ (patmučanim)
Descendants
- → Armenian: պատմուճան (patmučan) (learned)
References
- Muradyan, Gohar (2005) Physiologus: The Greek and Armenian Versions with a Study of Translation Technique (Hebrew University Armenian Studies; 6), Leuven – Paris – Dudley: Peeters, pages 118–120, 152–153
Further reading
- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “պատմուճան”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “պատմուճան”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Hübschmann, Heinrich (1897) Armenische Grammatik. 1. Theil: Armenische Etymologie (in German), Leipzig: Breitkopf & Härtel, page 224
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “պատմուճան”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.