դէտ

Old Armenian

Etymology

An Iranian borrowing, ultimately from Proto-Iranian *daiH- (“to look, see”), whence Persian دیدن (didan).[1][2] Compare Georgian დეტი (deṭi, “outsentry, picket”) from the same source. The sense "mark, target" is a semantic loan from Ancient Greek σκοπός (skopós).[3]

Noun

դէտ • (dēt)

  1. observer, scout, watchman
    դէտ ունել, առնել ― dēt unel, aṙnel ― to look, to observe attentively
  2. spy
  3. lookout-place, peak, height
  4. mark, target
    Synonyms: նպատակ (npatak), նշաւակ (nšawak)

Declension
i-a-type
singular plural
nominative դէտ (dēt) դէտք (dētkʻ)
genitive դիտի (diti) դիտաց (ditacʻ)
dative դիտի (diti) դիտաց (ditacʻ)
accusative դէտ (dēt) դէտս (dēts)
ablative դիտէ (ditē) դիտաց (ditacʻ)
instrumental դիտաւ (ditaw) դիտաւք = դիտօք (ditawkʻ = ditōkʻ)
locative դիտի (diti) դէտս (dēts)

Derived terms
  • ահադիտակ (ahaditak)
  • ամենադէտ (amenadēt)
  • անդիտեմ (anditem)
  • անհարթադիտակ (anhartʻaditak)
  • աշխարհադիտեմ (ašxarhaditem)
  • արփիադիտակ (arpʻiaditak)
  • բազմադէտ (bazmadēt)
  • բարձրադէտ (barjradēt)
  • բարձրադիտակ (barjraditak)
  • գեղաղէշադիտակ (gełałēšaditak)
  • գեղեցկադիտակ (gełecʻkaditak)
  • գիշերադէտ (gišeradēt)
  • դէտակն (dētakn)
  • դժուարադիտելի (džuaraditeli)
  • դիտակ (ditak)
  • դիտակավայելուչ (ditakavayelučʻ)
  • դիտանոց (ditanocʻ)
  • դիտապայծառ (ditapaycaṙ)
  • դիտապետ (ditapet)
  • դիտապետական (ditapetakan)
  • դիտապետութիւն (ditapetutʻiwn)
  • դիտաւոր (ditawor)
  • դիտաւորական (ditaworakan)
  • դիտաւորեմ (ditaworem)
  • դիտաւորութիւն (ditaworutʻiwn)
  • դիտեմ (ditem)
  • դիտող (ditoł)
  • դիտողական (ditołakan)
  • դիտողութիւն (ditołutʻiwn)
  • դիտումն (ditumn)
  • դիւրադէտ (diwradēt)
  • երկադիտակ (erkaditak)
  • երկրադէտ (erkradēt)
  • թագադիտակ (tʻagaditak)
  • ժամադէտ (žamadēt)
  • ժամադիտակ (žamaditak)
  • ժամադիտական (žamaditakan)
  • ժամադիտեմ (žamaditem)
  • լականադէտ (lakanadēt)
  • լեառնադէտ (leaṙnadēt)
  • ծայրադիտակ (cayraditak)
  • ծիրանադիտակ (ciranaditak)
  • ծովադիտակ (covaditak)
  • հաւադէտ (hawadēt)
  • հաւադիտութիւն (hawaditutʻiwn)
  • հրաշադէտ (hrašadēt)
  • հրաշադիտակ (hrašaditak)
  • ճարտարադէտ (čartaradēt)
  • մակադիտող (makaditoł)
  • միադէտ (miadēt)
  • ներադիտեմ (neraditem)
  • նշանադէտ (nšanadēt)
  • նշանադիտող (nšanaditoł)
  • նորադիտակ (noraditak)
  • շիղադէտ (šiładēt)
  • պարադիտեմ (paraditem)
  • պարսաւադէտ (parsawadēt)
  • պարսաւադիտութիւն (parsawaditutʻiwn)
  • վայելչադիտակ (vayelčʻaditak)
  • վարսադիտակ (varsaditak)
  • վերադէտ (veradēt)
  • վերադիտակ (veraditak)
  • վերադիտեմ (veraditem)
  • վերադիտող (veraditoł)
  • տենչադիտակ (tenčʻaditak)
  • տղայադիտակ (tłayaditak)
  • փայլակնադէտ (pʻaylaknadēt)
  • քաջադէտ (kʻaǰadēt)
  • քրիստոսադէտ (kʻristosadēt)
  • օտարադէտ (ōtaradēt)

Descendants
  • → Armenian: դետ (det)

References
  1. Hübschmann, Heinrich (1897) Armenische Grammatik. 1. Theil: Armenische Etymologie (in German), Leipzig: Breitkopf & Härtel, page 141
  2. Ačaṙean, Hračʻeay (1971) “դէտ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume I, Yerevan: University Press, pages 661–662
  3. Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “դէտ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy

Further reading
  • Petrosean, Matatʻeay (1879) “դէտ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.