բարձուենեկ

• բարձուենեակ (barjueneak), բարձւենի (barjweni), բարձուենի (barjueni), բարձվենեկ (barjvenek), բարձվենիկ (barjvenik), բարձուվենիկ (barjuvenik), բացուենեկ (bacʻuenek), բարձուենակ (barjuenak), բրձուենեակ (brjueneak), բարձվինէկ (barjvinēk), բարձուվենեկ (barjuvenek), բարձենիկ (barjenik), բարմէնէկ (barmēnēk), բարծենիկ (barcenik), բարծենեկ (barcenek), բրձենեկ (brjenek), բարձենեկ (barjenek), բարձմենեկ (barjmenek)

The origin is unknown. Compare Persian بلنجاسپ (balanjâsp) and its alternative forms.

բարձուենեկ • (barjuenek)

1. some Artemisia spp., such as Artemisia abrotanum and Artemisia vulgaris

   Synonyms: թուրք եղեւին (tʻurkʻ eġewin), ղայսում (ġaysum), գնդածաղիկ (gndacaġik)

   • 6th–12th? centuries, Baṙkʿ Gałianosi [The Greek–Armenian Dictionary to Galen] :[1]

     աբրիոտինոյ (var. աբրիոդինոյ, աբրոդինոն, աբրոտինոն, աբրոտիմոն) = բարձւենի (var. բարձուենեակ, բար[ձ]ուենակ, բարձվենեկ, բրձուենեակ, բարձվինէկ, բարձուվենեկն, սոնիճ)

     abriotinoy (var. abriodinoy, abrodinon, abrotinon, abrotimon) = barjweni (var. barjueneak, bar[j]uenak, barjvenek, brjueneak, barjvinēk, barjuvenekn, sonič)

     ἀβρότονον (abrótonon) = artemisia

   • 6th–12th? centuries, Baṙkʿ Gałianosi [The Greek–Armenian Dictionary to Galen] :[2]

     կէսում (var. կեսում) = բարձուվենիկ (var. բացուենեկ)

     kēsum (var. kesum) = barjuvenik (var. bacʻuenek)

     قَيْسُوم (qaysūm) = artemisia

   • 9th or 10th century, with changes and additions in later centuries, Tʿargmanutʿiwn dełocʿ zor əntrel en imastasērkʿn ew kargeal yayl lezuacʿ [A Medieval Arabic–Armenian Botanical Dictionary] :[3]

     բրջնաս = դեղին բարձենիկ (var. բարմէնէկն, բարծենիկ, բարծենեկ, բրձենեկ, բարձենեկ)

     brǰnas = dełin barjenik (var. barmēnēkn, barcenik, barcenek, brjenek, barjenek)

     Arabic بِرِنْجَاسَف (birinjāsaf) = yellow artemisia

   • 1184, Mxitʿar Heracʿi, J̌ermancʿ mxitʿarutʿiwn [Relief of Fevers] 45:[4][5]

     Այլ ա՛ռ բաբունիճ, եւ թուրք եղեւին, որ է բարձուենեկ, եւ ջրով եփէ աղէկ […]

     Ayl áṙ babunič, ew tʻurkʻ eġewin, or ē barjuenek, ew ǰrov epʻē aġēk […]

     • Translation by Ernst Seidel

       Item: Nimm Kamille und türkischen Beifuß, d. h. Artemisia (Abrotanum? Santonica?) und koche diese tüchtig mit Wasser […]

   • 1478 – 1492, Amirdovlatʿ Amasiacʿi, Angitacʿ anpēt [Useless for Ignoramuses] :[6][7]

     Բարձուենեկ· որ է ղայսումն, որ թ. զայս խոտս ղուան չիչակի անուանէ, եւ հռ. այիոտանա ասէ․ եւինքն յիշած է իւր համարն ի վերայ ղատին։

     Barjuenek· or ē ġaysumn, or tʻ. zays xots ġuan čʻičʻaki anuanē, ew hṙ. ayiotana asē; ewinkʻn yišac ē iwr hamarn i veray ġatin.

     Barjuenek is the ġaysum (قَيْسُوم (qaysūm)), the Turks call this plant ġuan čʻičʻaki (zivan çiçeği), and the Romans ayiotana (ἀβρότονον (abrótonon)). It is mentioned under its number under «ġ».

• Armenian: բացմենակ (bacʻmenak) (see it for more dialectal forms)
• → Armenian: բարձվենյակ (barjvenyak) (learned)
• → Georgian: ფარსმანდუკი (parsmanduḳi), ბარცმანუკი (barcmanuḳi), ბარცუნუკი (barcunuḳi), ფარსმანლეკი (parsmanleḳi)

• Ačaṙean, Hračʻeay (1971) “բարձուենեակ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume I, Yerevan: University Press, pages 426–427, suspects a native origin from բարձր (barjr)
• Akinean, N. (1930) “H. Ačaṙean, Hayerēn Armatakan Baṙaran”, in Handes Amsorya‎ (in Armenian), volume 44, numbers 7–8, Vienna: Mekhitarist Press, column 496
• Ališan, Ġewond (1895) “բարձուենեկ”, in Haybusak kam haykakan busabaṙutʻiwn [Armenian Botany] (in Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy, § 321, pages 85–86
• Artʻinean, Yovhannēs (1913) Astuacašunčʻi tunkerə usumnasiruac mer naxneacʻ tʻargmanutʻean vray [Les plantes de la Bible d’après la version Arménienne du Ve siècle par le docteur Johannès Artignan]‎ (in Armenian), Constantinople: K. ew M.Y. Kʻēšišean, page 105
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “բարձուենեակ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 461b
• Ġazaryan, Ṙ. S., Avetisyan, H. M. (2009) “բարձուենեկ”, in Miǰin hayereni baṙaran [Dictionary of Middle Armenian] (in Armenian), 2nd edition, Yerevan: University Press, page 113b
• Ġazaryan, Ṙ. S., Avetisyan, H. M. (2009) “բարձմենեկ”, in Miǰin hayereni baṙaran [Dictionary of Middle Armenian] (in Armenian), 2nd edition, Yerevan: University Press, page 113b
• Ġazaryan, Ṙ. S., Avetisyan, H. M. (2009) “բարձուենի”, in Miǰin hayereni baṙaran [Dictionary of Middle Armenian] (in Armenian), 2nd edition, Yerevan: University Press, page 113b
• Ġazaryan, Ṙ. S., Avetisyan, H. M. (2009) “բարձվենեկ, բարձվենիկ”, in Miǰin hayereni baṙaran [Dictionary of Middle Armenian] (in Armenian), 2nd edition, Yerevan: University Press, pages 113–114
• Seidel, Ernst (1908) Mechithar’s, des Meisterarztes aus Her, ‘Trost bei Fiebern’: nach dem Venediger Druck vom Jahre 1832 zum ersten Male aus dem Mittelarmenischen übersetzt und erläutert (in German), Leipzig: Verlag von Johann Ambrosius Barth, § 366, page 252
• Vardanjan, Stella (1990) Амирдовлат Амасиаци, Ненужное для неучей (in Russian), Moscow: Nauka, § 362, page 593