ҡалыу

Bashkir

Etymology

From Proto-Turkic *kiāl- (“stay behind, remain”).[1]

Verb

ҡалыу • (qalıw)

  1. to remain in a particular place, stay; stay behind
    Минең күңелем тыуған Уралымда ҡалды: муйыл сәскә атҡан туғайҙарҙы төшөмдә күреп йыш ҡына уянам.
    Mineñ küñelem tıwğan Uralımda qaldı: muyıl səskə atqan tuğayźarźı töşömdə kürep yış qına uyanam.
    My soul has remained in my native Urals: I often wake up dreaming of river meadows with bird cherries abloom.
  2. to remain, be still available
    Иҫтәлеккә тик өсмөйөш һалдат хаттары ғына ҡалды.
    İśtəlekkə tik ösmöyöş haldat xattarı ğına qaldı.
    Only the soldier's triangle letters (=wartime blue-envelope mail) have remained as a keepsake.
    Мәргәндең һаҙағында ике бөртөк кенə уҡ ҡалған ти.
    Mərgəndeñ haźağında ike börtök kenə uq qalğan ti.
    In the sharp-shooter's quiver, there remained only two arrows.
    Йоҡа ҡар ҡатламында тибенеп, йәйҙән ҡалған үләнде ашап ҡыш сыға башҡорт аты.
    Yoqa qar qatlamında tibenep, yəyźən qalğan ülənde aşap qış sığa başqort atı.
    The Bashkir horse overwinters by eating the grass remaining from the summer, breaking the thin snow layer with its hooves.
    Англияның климат үҙгәреү мәсьәләләре менән шөғөлләнеүсе ғалим-экологтары, ахырызаманға тиклем 40 йылдан да кәмерәк ваҡыт ҡалды, тип иҫбатлай.
    Angliyanıñ klimat üźgərew məsʹələləre menən şöğöllənewse ğalim-ekologtarı, axırızamanğa tiklem 40 yıldan da kəmerək vaqıt qaldı, tip iśbatlay.
    England's environmentalists who study the problems of climate change claim that a period less than 40 years is remaining till the end of the world.
  3. to remain (in a certain state), continue unchanged
    Быныһы минең өсөн мәңгелек сер булып ҡалды.
    Bınıhı mineñ ösön məñgelek ser bulıp qaldı.
    This remained an eternal mystery to me.
  4. to fall behind e.g. a group; miss e.g. a train
  5. to remain existent, persist, continue, linger
  6. (takes ablative or abessive case) lose a faculty/natural ability, be deprived of
    Бындай хәлде күреп, әсәйем өнһөҙ ҡалды.
    Bınday xəlde kürep, əsəyem önhöź qaldı.
    When seeing this situation, my mother became speechless.
    Ҡәйнәһенә инсульт булып, аяҡтан ҡалған.
    Qəynəhenə insulʹt bulıp, ayaqtan qalğan.
    (His/her) mother-in-law had a stroke and lost the ability to walk.

Synonyms
  • (lose a natural ability) яҙыу (yaźıw)

References
  1. Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*Kiāl-”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8)‎, Leiden, New York, Köln: E.J. Brill
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.