zë

See also: Appendix:Variations of "ze"

Albanian

Alternative forms

Pronunciation
  • IPA(key): [zə]

Etymology 1

From Proto-Albanian *j́u̯anʉh, from Proto-Indo-European *ǵʰwonos. Compare Messapic den (“voice”) Serbo-Croatian zvono (“bell”), Armenian ձայն (jayn, “voice”).[1]

Noun

zë m (plural zëra, definite zëri, definite plural zërat)

  1. voice
  2. characteristic sound of something
  3. (figurative) reputation
  4. (old) vote
  5. item (of goods, on a list), entry (in a ledger or dictionary)
Declension
Declension of zë
indefinite definite
singular plural singular plural
nominative zë zëra zëri zërat
accusative zërin
dative zëri zërave zërit zëravet
ablative zërash

Etymology 2

From Old Albanian zan, from Proto-Albanian *džeina, from Proto-Indo-European *gʰendʰ- (compare English begin, Ancient Greek χανδάνω (khandánō, “to hold, contain”), Sanskrit ज्या (jyā́, “force, power”), जयति (jáyati, “to win, conquer”)).[2]

Verb

zë (aorist zura, participle zënë)

  1. to take, occupy
  2. to do, make
  3. to grab, snatch, seize
  4. to catch
Conjugation
Standard Albanian conjugation of zë (active voice)

  • Show compound tenses:  

participle zënë
gerund duke zënë
infinitive për të zënë
singular plural
1st pers. 2nd pers. 3rd pers. 1st pers. 2nd pers. 3rd pers.
indicative present zë zë zë zëmë zini zënë
imperfect zija zije zinte zinim zinit zinin
aorist zura zure zuri zumë zutë zunë
perfect kam zënë ke zënë ka zënë kemi zënë keni zënë kanë zënë
past perfect kisha zënë kishe zënë kishte zënë kishim zënë kishit zënë kishin zënë
aorist II pata zënë pate zënë pati zënë patëm zënë patët zënë patën zënë
future1 do të zë do të zësh do të zërë do të zëmë do të zini do të zënë
future perfect2 do të kem zënë do të kesh zënë do të ketë zënë do të kemi zënë do të keni zënë do të kenë zënë
subjunctive present të zë të zësh të zërë të zëmë të zini të zënë
imperfect të zija të zije të zinte të zinim të zinit të zinin
perfect të kem zënë të kesh zënë të ketë zënë të kemi zënë të keni zënë të kenë zënë
past perfect të kisha zënë të kishe zënë të kishte zënë të kishim zënë të kishit zënë të kishin zënë
conditional1, 2 imperfect do të zija do të zije do të zinte do të zinim do të zinit do të zinin
past perfect do të kisha zënë do të kishe zënë do të kishte zënë do të kishim zënë do të kishit zënë do të kishin zënë
optative present zënça zënç zëntë zënçim zënçit zënçin
perfect paça zënë paç zënë pastë zënë paçim zënë paçit zënë paçin zënë
admirative present zënkam zënke zënka zënkemi zënkeni zënkan
imperfect zënkësha zënkëshe zënkësh zënkëshim zënkëshit zënkëshin
perfect paskam zënë paske zënë paska zënë paskemi zënë paskeni zënë paskan zënë
past perfect paskësha zënë paskëshe zënë paskësh zënë paskëshim zënë paskëshit zënë paskëshin zënë
imperative present — zër — — zini —
1) indicative future identical with conditional present 2) indicative future perfect identical with conditional perfect
Derived terms

Etymology 3

From Proto-Indo-European *gʷʰe or *ǵʰu̯e. Possibly related to zemër (“heart”), with zemër being analyzed as zem-ërë, meaning "the beating one".[3] The term is exclusively found in Arbëresh and is used in the forms zëe and zëje.

Noun

zë

  1. (Arbëresh) soul, mind
  2. (Arbëresh) willpower

References
  1. Schumacher, Stefan, Matzinger, Joachim (2013) Die Verben des Altalbanischen: Belegwörterbuch, Vorgeschichte und Etymologie (Albanische Forschungen; 33) (in German), Wiesbaden: Otto Harrassowitz, →ISBN, page 212
  2. Orel, Vladimir E. (1998) “zë ~ zâ”, in Albanian Etymological Dictionary, Leiden, Boston, Köln: Brill, →ISBN, page 74
  3. Giordano, Emanuele.(2000).Fjalor i arbëreshëve të Italisë. Dizionario degli albanesi d'Italia
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.