szczęście

See also: szczeście

Old Polish

Alternative forms

  • szczeście

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *sъčęstьje. First attested in the 14th century.

Pronunciation

  • IPA(key): (10th–15th CE) /ʃʲt͡ʃʲæ̃ɕt͡ɕɛ(ː)/
  • IPA(key): (15th CE) /ʃʲt͡ʃʲæ̃ɕt͡ɕɛ/, /ʃʲt͡ʃʲæ̃ɕt͡ɕe/

Noun

szczęście n

  1. happiness (prosperity, thriving, wellbeing)
    • 1885 [Middle of the 15th century], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne, volume IV, page 595:
      Day scząscze, zdrowye, panye, przy szmyerczy dobre skonanye
      [Daj szczęście, zdrowie, Panie, przy śmierci dobre skonanie]
  2. happiness (emotion of being happy; joy)
    • 1887 [Fifteenth century], Wacław Ubogi z Brodni, edited by Lucjan Malinowski, Modlitwy Wacława. Zabytek języka polskiego z wieku XV odkryty i skopjowany przez Aleksandra Przezdzieckiego wydał i objaśnił Lucyjan Malinowski, Krakow, Brodnia, page 16b:
      Na drogą pokoia, zbawienia y szczøszczią
      [Na drogę pokoja, zbawienia i szczęścia]
    • 1442, Wokabularz Raczyńskich, Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu, sygn. 1360/I, page 112r:
      Fortuitus vlg. szczescze
      [Fortuitus vlg. szczeście]
  3. luck; fate, destiny
    • 1887 [Fifteenth century], Wacław Ubogi z Brodni, edited by Lucjan Malinowski, Modlitwy Wacława. Zabytek języka polskiego z wieku XV odkryty i skopjowany przez Aleksandra Przezdzieckiego wydał i objaśnił Lucyjan Malinowski, Krakow, Brodnia, page 2a:
      Boga proszmy..., abi gdi dzien odszedlbi a nocz scziøsczie przywiodloby (cum... noctem sors reduxerit), ... gemv spiewalibiszmi chwalą
      [Boga prośmy..., aby gdy dzień odszedłby a noc szczęście przywiodłaby (cum... noctem sors reduxerit), ... jemu śpiewalibysmy chwałę]
  4. omen of happiness or good luck

Derived terms

adjectives
adverbs
  • szczęściem
verbs
  • mieć szczęście impf
adverbs
  • szcześliwie
  • szczęsno
  • szczęśnie
nouns

Descendants

References

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish szczęście.

Pronunciation

  • IPA(key): /ˈʂt͡ʂɛɲ.ɕt͡ɕɛ/
  • (Middle Polish) IPA(key): /ˈʂt͡ʂɛ̃.ɕt͡ɕɛ/, /ˈʂt͡ʂɛ̃.ɕt͡ɕe/
  • (file)
  • Rhymes: -ɛɲɕt͡ɕɛ
  • Syllabification: szczęś‧cie

Noun

szczęście n

  1. happiness (emotion of being happy; joy)
    Synonym: szczęśliwość
    1. happiness (something that causes such an emotion)
  2. luck, good luck (good coincidence)
  3. luck (success, prosperity)
    Synonym: pomyślność

Declension

Derived terms

adjectives
adverbs
interjections
nouns
  • drzewko szczęścia
  • dziecko szczęścia
  • hormon szczęścia
  • los szczęścia
  • łańcuszek szczęścia
  • łut szczęścia
  • szczęście w nieszczęściu
  • zezowate szczęście
phrases
  • głupi ma zawsze szczęście
proverbs
  • kto nie ma szczęścia w kartach, ten ma szczęście w miłości
verbs
  • brakować do szczęścia impf
  • mieć szczęście impf
  • mieć szczęście do ludzi impf
  • mieć szczęście zrobić impf
  • mieć więcej szczęścia niż rozumu impf
  • spróbować szczęścia pf, próbować szczęścia impf
  • szczęście się uśmiechnęło pf, szczęście się uśmiecha impf
  • szukać szczęścia impf

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), szczęście is one of the most used words in Polish, appearing 1 time in scientific texts, 12 times in news, 4 times in essays, 25 times in fiction, and 25 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 67 times, making it the 977th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]

References

  1. Ida Kurcz (1990) “szczęście”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 2, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 576

Further reading

  • szczęście in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • szczęście in Polish dictionaries at PWN
  • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “szczęście”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  • SZCZĘŚCIE”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 17.12.2009
  • Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “szczęście”, in Słownik języka polskiego
  • Aleksander Zdanowicz (1861) “szczęście”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
  • J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1915), “szczęście”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 6, Warsaw, page 587
  • szczęście in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.