sezmek

Turkish

Etymology

From Ottoman Turkish سزمك (sezmek, “to perceive, discern, make out”), from Old Anatolian Turkish [script needed] (sez-, “to feel, perceive; to think, conjecture”), from Proto-Turkic *seŕ-, *sēŕ- (“to feel, understand”).[1]
Compare Proto-Mongolic *seri- (“to wake, notice”), (Mongolian сэрэх (serex, “to wake up”)). (Can this⁽⁺⁾ etymology be sourced?)

cognates

Cognate with Karakhanid [script needed] (séz-, “to feel, know”), [script needed] (sézig, “doubt”), Azerbaijani sezmək (“to notice, perceive”), Bashkir һиҙеү (hiźew, “to feel”), Chagatai [script needed] (sézmek, “to suppose, conjecture”), Kazakh сезу (sezu, “to feel, sense, guess, understand”), Khakas сизерге (sizerge, “to feel, guess, unravel”), Kipchak [Arabic needed] (séz-, “to surmise, conjecture”), Kyrgyz сезүү (sezüü, “to feel, sense”), Southern Altai сезер (sezer, “to guess, understand”), Tatar сизү (sizü, “to feel, perceive”), Turkmen syzmak (“to feel”), Tuvan сезик (sezik, “doubt”), Uyghur سەزمەك (sezmek, “to notice, feel, perceive, see”), Uzbek sezmoq (“to feel, sense, perceive”).

Pronunciation

Audio (file)

Verb

sezmek (third-person singular simple present sezer)

(transitive) to understand (something) intuitively, sense, feel, perceive, discern

Conjugation

Conjugation of sezmek (aorist in -V²r)

Note: Actual conjugations can be more complex than tables below. Compound forms with the auxiliary olmak not shown. See also Appendix:Turkish suffixes#Verbs.

Positive declarative

infinitive			sezmek
impersonal participle	imperfective		sezen
	perfective		sezmiş
	prospective		sezecek
personal participle	non-prospective		sezdiğim	sezdiğin	sezdiği	sezdiğimiz	sezdiğiniz	sezdikleri
personal participle	prospective		sezeceğim	sezeceğin	sezeceği	sezeceğimiz	sezeceğiniz	sezecekleri
verbal noun			sezme
way of doing			seziş
			singular			plural
			1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present	aorist	sezerim	sezersin	sezer	sezeriz	sezersiniz	sezerler
	present	imperfective	seziyorum	seziyorsun	seziyor	seziyoruz	seziyorsunuz	seziyorlar
	past	perfective	sezdim	sezdin	sezdi	sezdik	sezdiniz	sezdiler
	past	imperfective	seziyordum	seziyordun	seziyordu	seziyorduk	seziyordunuz	seziyorlardı (or seziyordular)
	future		sezeceğim	sezeceksin	sezecek	sezeceğiz	sezeceksiniz	sezecekler
inferential	perfective		sezmişim	sezmişsin	sezmiş	sezmişiz	sezmişsiniz	sezmişler
	aorist		sezermişim	sezermişsin	sezermiş	sezermişiz	sezermişsiniz	sezerlermiş (or sezermişlar)
	imperfective		seziyormuşum	seziyormuşsun	seziyormuş	seziyormuşuz	seziyormuşsunuz	seziyorlarmış
conditional	simple		sezsem	sezsen	sezse	sezsek	sezseniz	sezseler
conditional	perfective		sezseydim	sezseydin	sezseydi	sezseydik	sezseydiniz	sezseydiler
optative			sezeyim	sezesin	seze	sezelim	sezesiniz	sezeler
progressive			sezmekteyim	sezmektesin	sezmekte	sezmekteyiz	sezmektesiniz	sezmekteler
necessitative			sezmeliyim	sezmelisin	sezmeli	sezmeliyiz	sezmelisiniz	sezmeliler
imperative				sez	sezsin		sezin	sezsinler

Positive interrogative

			singular			plural
			1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present	aorist	sezer miyim?	sezer misin?	sezer mi?	sezer miyiz?	sezer misiniz?	sezerler mi?
	present	imperfective	seziyor muyum?	seziyor musun?	seziyor mu?	seziyor muyuz?	seziyor musunuz?	seziyorlar mı?
	past	perfective	sezdim mi?	sezdin mi?	sezdi mi?	sezdik mi?	sezdiniz mi?	sezdiler mi?
	past	imperfective	seziyor muydum?	seziyor muydun?	seziyor muydu?	seziyor muyduk?	seziyor muydunuz?	seziyorlar mıydı?
	future		sezecek miyim?	sezecek misin?	sezecek mi?	sezecek miyiz?	sezecek misiniz?	sezecekler mi?
inferential	perfective		sezmiş miyim?	sezmiş misin?	sezmiş mi?	sezmiş miyiz?	sezmiş misiniz?	sezmişler mi?
	aorist		sezer miymişim?	sezer miymişsin?	sezer miymiş?	sezer miymişiz?	sezer miymişsiniz?	sezerler miymiş?
	imperfective		seziyor muymuşum?	seziyor muymuşsun?	seziyor muymuş?	seziyor muymuşuz?	seziyor muymuşsunuz?	seziyorlar mıymış?
conditional	simple		sezsem mi?	sezsen mi?	sezse mi?	sezsek mi?	sezseniz mi?	sezseler mi?
conditional	perfective		sezse miydim?	sezse miydin?	sezse miydi?	sezse miydik?	sezse miydiniz?	sezseler miydi?
progressive			sezmekte miyim?	sezmekte misin?	sezmekte mi?	sezmekte miyiz?	sezmekte misiniz?	sezmekteler mi?
necessitative			sezmeli miyim?	sezmeli misin?	sezmeli mi?	sezmeli miyiz?	sezmeli misiniz?	sezmeliler mi?

Negative declarative

infinitive			sezmemek
impersonal participle	imperfective		sezmeyen
	perfective		sezmemiş
	prospective		sezmeyecek
personal participle	non-prospective		sezmediğim	sezmediğin	sezmediği	sezmediğimiz	sezmediğiniz	sezmedikleri
personal participle	prospective		sezmeyeceğim	sezmeyeceğin	sezmeyeceği	sezmeyeceğimiz	sezmeyeceğiniz	sezmeyecekleri
verbal noun			sezmeme
way of doing			sezmeyiş
			singular			plural
			1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present	aorist	sezmem	sezmezsin	sezmez	sezmeyiz	sezmezsiniz	sezmezler
	present	imperfective	sezmiyorum	sezmiyorsun	sezmiyor	sezmiyoruz	sezmiyorsunuz	sezmiyorlar
	past	perfective	sezmedim	sezmedin	sezmedi	sezmedik	sezmediniz	sezmediler
	past	imperfective	sezmiyordum	sezmiyordun	sezmiyordu	sezmiyorduk	sezmiyordunuz	sezmiyorlardı
	future		sezmeyeceğim	sezmeyeceksin	sezmeyecek	sezmeyeceğiz	sezmeyeceksiniz	sezmeyecekler
inferential	perfective		sezmemişim	sezmemişsin	sezmemiş	sezmemişiz	sezmemişsiniz	sezmemişler
	aorist		sezmezmişim	sezmezmişsin	sezmezmiş	sezmezmişiz	sezmezmişsiniz	sezmezlermiş
	imperfective		sezmiyormuşum	sezmiyormuşsun	sezmiyormuş	sezmiyormuşuz	sezmiyormuşsunuz	sezmiyorlarmış
conditional	simple		sezmesem	sezmesen	sezmese	sezmesek	sezmeseniz	sezmeseler
conditional	perfective		sezmeseydim	sezmeseydin	sezmeseydi	sezmeseydik	sezmeseydiniz	sezmeseydiler
optative			sezmeyeyim	sezmeyesin	sezmeye	sezmeyelim	sezmeyesiniz	sezmeyeler
progressive			sezmemekteyim	sezmemektesin	sezmemekte	sezmemekteyiz	sezmemektesiniz	sezmemekteler
necessitative			sezmemeliyim	sezmemelisin	sezmemeli	sezmemeliyiz	sezmemelisiniz	sezmemeliler
imperative				sezme	sezmesin		sezmeyin	sezmesinler

Negative interrogative

			singular			plural
			1^st person	2^nd person	3^rd person	1^st person	2^nd person	3^rd person
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present	aorist	sezmez miyim?	sezmez misin?	sezmez mi?	sezmez miyiz?	sezmez misiniz?	sezmezler mi?
	present	imperfective	sezmiyor muyum?	sezmiyor musun?	sezmiyor mu?	sezmiyor muyuz?	sezmiyor musunuz?	sezmiyorlar mı?
	past	perfective	sezmedim mi?	sezmedin mi?	sezmedi mi?	sezmedik mi?	sezmediniz mi?	sezmediler mi?
	past	imperfective	sezmiyor muydum?	sezmiyor muydun?	sezmiyor muydu?	sezmiyor muyduk?	sezmiyor muydunuz?	sezmiyorlar mıydı?
	future		sezmeyecek miyim?	sezmeyecek misin?	sezmeyecek mi?	sezmeyecek miyiz?	sezmeyecek misiniz?	sezmeyecekler mi?
inferential	perfective		sezmemiş miyim?	sezmemiş misin?	sezmemiş mi?	sezmemiş miyiz?	sezmemiş misiniz?	sezmemişler mi?
	aorist		sezmez miymişim?	sezmez miymişsin?	sezmez miymiş?	sezmez miymişiz?	sezmez miymişsiniz?	sezmezler miymiş?
	imperfective		sezmiyor muymuşum?	sezmiyor muymuşsun?	sezmiyor muymuş?	sezmiyor muymuşuz?	sezmiyor muymuşsunuz?	sezmiyorlar mıymış?
conditional	simple		sezmesem mi?	sezmesen mi?	sezmese mi?	sezmesek mi?	sezmeseniz mi?	sezmeseler mi?
conditional	perfective		sezmese miydim?	sezmese miydin?	sezmese miydi?	sezmese miydik?	sezmese miydiniz?	sezmeseler miydi?
progressive			sezmemekte miyim?	sezmemekte misin?	sezmemekte mi?	sezmemekte miyiz?	sezmemekte misiniz?	sezmemekteler mi?
necessitative			sezmemeli miyim?	sezmemeli misin?	sezmemeli mi?	sezmemeli miyiz?	sezmemeli misiniz?	sezmemeliler mi?

Derived terms

sezi

Related terms

sezdirmek
sezebilmek
sezememek
sezgi
sezilmek
sezinmek
seziş
sezme
sezmemek

References

Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*sEŕ- (~-ē-)”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill

This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[1] Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*sEŕ- (~-ē-)”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill