riail
Irish
Alternative forms
- riaghail (obsolete)
Etymology
From Middle Irish ríagal, from Old Irish ríagol, ríagul (“rule; line, measure”), from Latin rēgula.
Noun
riail f (genitive singular rialach, nominative plural rialacha)
- rule, regulation, principle
- (ecclesiastical) code of discipline
- (law) order
- ruler; (typography) rule
Declension
Declension of riail
Fifth declension
Bare forms
|
Forms with the definite article
|
Antonyms
Derived terms
- buanriail
- féinriail
- riail chruach (“steel rule”)
- riail chúirte (“rule of court”)
- riail ingir (“plumb-rule”)
- riail lúdraí (“sector”)
- riail na dtríonna (“rule of three”)
- riail ochtréid (“octet rule”)
- riail phráis (“brass rule”)
- riail treorach (“sighting rule”)
- riailbhéas (“regular habit, discipline”)
- riailchíos (“standard rent”)
- riailchiumhais (“straight edge”)
- riailéad (“reglet”)
- riailmhaide (“control rod”)
- rialaigh
- sár-riail
Verb
riail (present analytic rialann, future analytic rialfaidh, verbal noun rial, past participle rialta)
- (transitive, intransitive) Alternative form of rialaigh (“rule; govern, control; regulate; govern; line”)
Conjugation
conjugation of riail (first conjugation – A)
singular | plural | relative | autonomous | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
first | second | third | first | second | third | ||||
indicative | present | rialaim | rialann tú; rialair† |
rialann sé, sí | rialaimid | rialann sibh | rialann siad; rialaid† |
a rialann; a rialas | rialtar |
past | riail mé; rialas | riail tú; rialais | riail sé, sí | rialamar; riail muid | riail sibh; rialabhair | riail siad; rialadar | a riail / ar riail* |
rialadh | |
past habitual | rialainn | rialtá | rialadh sé, sí | rialaimis; rialadh muid | rialadh sibh | rialaidís; rialadh siad | a rialadh / a rialadh* |
rialtaí | |
future | rialfaidh mé; rialfad |
rialfaidh tú; rialfair† |
rialfaidh sé, sí | rialfaimid; rialfaidh muid |
rialfaidh sibh | rialfaidh siad; rialfaid† |
a rialfaidh; a rialfas | rialfar | |
conditional | rialfainn | rialfá | rialfadh sé, sí | rialfaimis; rialfadh muid | rialfadh sibh | rialfaidís; rialfadh siad | a rialfadh / a rialfadh* |
rialfaí | |
subjunctive | present | go riala mé; go rialad† |
go riala tú; go rialair† |
go riala sé, sí | go rialaimid; go riala muid |
go riala sibh | go riala siad; go rialaid† |
— | go rialtar |
past | dá rialainn | dá rialtá | dá rialadh sé, sí | dá rialaimis; dá rialadh muid |
dá rialadh sibh | dá rialaidís; dá rialadh siad |
— | dá rialtaí | |
imperative | rialaim | riail | rialadh sé, sí | rialaimis | rialaigí; rialaidh† |
rialaidís | — | rialtar | |
verbal noun | rial | ||||||||
past participle | rialta |
* indirect relative
† archaic or dialect form
References
- Quiggin, E. C. (1906) A Dialect of Donegal, Cambridge University Press, page 31
Further reading
- Ó Dónaill, Niall (1977) “riail”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
- G. Toner, M. Ní Mhaonaigh, S. Arbuthnot, D. Wodtko, M.-L. Theuerkauf, editors (2019), “ríagal”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
- Entries containing “riail” in English-Irish Dictionary, An Gúm, 1959, by Tomás de Bhaldraithe.
- Entries containing “riail” in New English-Irish Dictionary by Foras na Gaeilge.
- Sjoestedt, M. L. (1931) Phonétique d’un parler irlandais de Kerry (in French), Paris: Librairie Ernest Leroux, page 71
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.