pamięć

Inherited from Proto-Slavic *pàmę̄tь. First attested in the 14th century.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /pamjæ̃t͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /pamjæ̃t͡ɕ/

pamięć f (diminutive pamiątka)

1. memory (record of a thing or an event stored in the brain)
   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎, Krakow, page 173b:

     A chocz gest ogon? Gedno pamøcz smercy!

     [A coć jest ogon? Jedno pamięć śmierci!]

   • 1442, Wokabularz Raczyńskich, Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu, sygn. 1360/I, page 143v:

     Memoria vlg. pamyącz

     [Memoria vlg. pamięć]

   • End of the 15th century, Wokabularz petersburski I, Cesarskiej Biblioteki Publicznej w Petersburgu, sygn. Lat.Q.ch.XVI.33, page 7:

     Memoria pam[ię]cz

     [Memoria pam[ię]ć]

2. (in the plural) history; chronicles
   • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 52:

     Commentariis w pamyanczach (et inventum est in Ecbatanis... volumen unum talisque scriptus erat in eo commentarius I Esdr 6, 2)

     [Commentariis w pamięciach (et inventum est in Ecbatanis... volumen unum talisque scriptus erat in eo commentarius I Esdr 6, 2)]

• Masurian: paniéncz
• Polish: pamięć
• Silesian: pamiyńć

• Boryś, Wiesław (2005) “pamięć”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “pamięć”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “pamięć”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “pamięć”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “pamięć”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Inherited from Old Polish pamięć. Sense 3 is a semantic loan from English memory.

• IPA^(key): /ˈpa.mjɛɲt͡ɕ/
• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈpa.mjɛ̃t͡ɕ/

• Audio 1

  (file)

• Audio 2

  (file)

• Rhymes: -amjɛɲt͡ɕ
• Syllabification: pa‧mięć

pamięć f (related adjective pamięciowy)

1. (uncountable) memory (ability of the brain to record information or impressions with the facility of recalling them later at will)

   z pamięci ― from memory

2. (uncountable) memory (record of a thing or an event stored in the brain) [+genitive] or [+ o (locative) = of whom/what]

   Synonym: wspomnienie

3. (countable, computing) memory (part of a computer that stores variable executable code or data (RAM) or unalterable executable code or default data (ROM))
4. (archaic) consciousness

   Synonyms: przytomność, świadomość

5. (obsolete) thought; attention; care
6. (obsolete) mark, trace (that which is left behind so as to be remembered)
7. (obsolete) remembering; memorizing
8. (Middle Polish) written record of what one needs to remember
9. (Middle Polish) A type of ring worn around one's finger.
10. (Middle Polish) memory; Further details are uncertain.
    • 1564, J. Mączyński, Lexicon‎, page 215b:

      Memoriale, pro Monumento, Znák pámiątki cziyey/ też pámięć.

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), pamięć is one of the most used words in Polish, appearing 14 times in scientific texts, 4 times in news, 7 times in essays, 18 times in fiction, and 19 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 62 times, making it the 1056th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]

• pamięć in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• pamięć in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “pamięć”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Paweł Kupiszewski (26.11.2019) “PAMIĘĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “pamięć”, in Słownik języka polskiego‎
• Aleksander Zdanowicz (1861) “pamięć”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861‎
• A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1908), “pamięć”, in Słownik języka polskiego‎ (in Polish), volume 4, Warsaw, page 27
• Wanda Decyk-Zięba, editor (2018-2022), “pamięć”, in Dydaktyczny Słownik Etymologiczno-historyczny Języka Polskiego [A Didactic, Historical, Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish), →ISBN