nadzieja

Inherited from Proto-Slavic *naděja. First attested in the 14th century.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /na(ː)d͡ʑɛja/
• IPA^(key): (15^th CE) /nad͡ʑɛja/, /nɒd͡ʑɛja/

nadzieja f

1. hope (feeling of trust, confidence, belief or expectation that something wished for can or will happen)
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎, Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 4, 10:

     Bo ty, gospodne, osobne w nadzegi (in spe) postawil ies me

     [Bo ty, Gospodnie, osobnie w nadzieji (in spe) postawił jeś mie]

   • 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 38:

     Chczemy, abi na dzedzinye, o ktorą szą skarga dzye alybo rvszona bicz w nadzegi gest (pro qua quaestio agitatur vel ventilari speratur), przes slvzebnyka... rok poszwanya... yawnye byl wszyawyon

     [Chcemy, aby na dziedzinie, o ktorą się skarga dzieje alibo ruszona być w nadzieji jest (pro qua quaestio agitatur vel ventilari speratur), przez służebnika... rok pozwania... jawnie był wzjawion]

2. hope (person or thing that is a source of hope)
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎, Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], page I Prol 9:

     Iaco helm zaszczicza, nadzeia (spes) zbawena iest

     [Jako hełm zaszczyca, nadzieja (spes) zbawienia jest]

3. unknown right or obligation
   • 1888 [1394], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV‎, Greater Poland, page 70:

     Iakom do was posla ne slal ani w nadzeyø oracz kazal

     [Jakom do was posła nie słał ani w nadzieję orać kazał]

4. The meaning of this term is uncertain. Possibilities include:
   1. doubt, despair
      • 1956 [Middle of the 15th century], Jerzy Woronczak, editor, Teksty polskie w rękopisie nr 43 Biblioteki Kapitulnej we Wrocławiu z połowy XV wieku‎, Silesia, page 62v:

        Decimo dico, quod in inferno est desperacio *naczeya

        [Decimo dico, quod in inferno est desperacio nadzieja]

• Masurian: nádżieja
• Polish: nadzieja
• Silesian: nadzieja

• Boryś, Wiesław (2005) “nadzieja”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “nadzieja”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “nadzieja”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “nadzieja”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Inherited from Old Polish nadzieja.

• IPA^(key): /naˈd͡ʑɛ.ja/
• (Middle Polish) IPA^(key): /naˈd͡ʑɛ.ja/

• Audio

  (file)

• Rhymes: -ɛja
• Syllabification: na‧dzie‧ja
• Homophone: Nadzieja

nadzieja f

1. hope (feeling of trust, confidence, belief or expectation that something wished for can or will happen) [+ na (accusative) = for what]

   Ciągle jest nadzieja na zwycięstwo. ― There is still hope for victory.

2. hope (person or thing that is a source of hope)
3. hope (actual thing wished for)
4. (Middle Polish, Christianity) hope (virtuous desire for future good)
5. (Middle Polish) opinion; judgement

   Synonyms: opinia, sąd, zdanie

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), nadzieja is one of the most used words in Polish, appearing 6 times in scientific texts, 5 times in news, 21 times in essays, 15 times in fiction, and 16 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 63 times, making it the 1040th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]

• nadzieja in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• nadzieja in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “nadzieja”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Małgorzata B. Majewska (09.12.2011) “NADZIEJA”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “nadzieja”, in Słownik języka polskiego‎
• Aleksander Zdanowicz (1861) “nadzieja”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861‎
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1904), “nadzieja”, in Słownik języka polskiego‎ (in Polish), volume 3, Warsaw, page 61
• Wanda Decyk-Zięba, editor (2018-2022), “nadzieja”, in Dydaktyczny Słownik Etymologiczno-historyczny Języka Polskiego [A Didactic, Historical, Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish), →ISBN

Inherited from Old Polish nadzieja.

• IPA^(key): /naˈd͡ʑɛja/
• Rhymes: -ɛja
• Syllabification: na‧dzie‧ja

nadzieja f

1. hope (feeling of trust, confidence, belief or expectation that something wished for can or will happen)

• nadzieja in silling.org
• Bogdan Kallus (2020) “nadzieja”, in Słownik Gōrnoślōnskij Gŏdki, IV edition, Chorzów: Pro Loquela Silesiana, →ISBN, page 90
• Henryk Jaroszewicz (2022) “nadzieja”, in Zasady pisowni języka śląskiego (in Polish), Siedlce: Wydawnictwo Naukowe IKR[i]BL, page 99
• Aleksandra Wencel (2023) “nadźeja”, in Dykcjůnôrz ślų̊sko-polski‎, page 429