inaczej
Old Polish
Alternative forms
- inacej
Etymology
Comparative of inako, from Proto-Slavic *jьnako. First attested in the fifteenth century.
Adverb
inaczej
- otherwise, differently; in a different way
- 1895 [Fifteenth century], Franciszek Piekosiński, editor, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich. Kodeks Działyńskich I, page 31:
- (G)dy syą komv smyercz przyda kromye przycziny, tho gest, yszby syą vtlukl abo vtonąl, abo kakole gynaczey (aut alio quovis modo, Sul 41: ktorimkole gynszim obiczayem), tedy chczemy, aby o takyego czlowieka nygedna pomowa any szaloba byla
- [(G)dy się komu śmierć przyda kromie przyczyny, to jest, iżby się utłukł abo utonął, abo kakole jinaczej (aut alio quovis modo, Sul 41: ktorymkole jinszym obyczajem), tedy chcemy, aby o takiego człowieka nijedna pomowa ani żałoba była]
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa, page 500:
- Odpovyedzenye mylego Iesusza svoyey myley mathcze..., yze czlovyeka nye chczyal odkupycz ynaczey svą szmyerczv
- [Odpowiedzenie miłego Jesusa swojej miłej matce..., iże człowieka nie chciał odkupić inaczej (niż) swą śmiercią]
- c. 1500, Wokabularz lubiński, inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 122v:
- Secus id est proprie iuxta vel aliter andersz gynączey
- [Secus id est proprie iuxta vel aliter andersz inaczej]
- differently than
- 1858 [c. 1408], Wojciech Szurkowski z Ponieca, “Wyroki sądów miejskich czyli ortyle [Urban court rulings i.e. "Ortyls"]”, in Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich [History of Slavic lawmaking], volume 6, Poniec, page 65:
- Tego ya wam dobrze dowyerzam, ysz vy nye vczynyczye gynaczey, nyszly yako gyesth prawo
- [Tego ja wam dobrze dowierzam, iż wy nie uczynicie jinaczej, niżli jako jest prawo]
References
- Boryś, Wiesław (2005) “inaczej”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Sławski, Franciszek (1958-1965) “inaczej”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
- Mańczak, Witold (2017) “inaczej”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
- Bańkowski, Andrzej (2000) “inaczej”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- Brückner, Aleksander (1927) “inaczej”, in Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish), Warsaw: Wiedza Powszechna
- B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “inaczej”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
- Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “inaczej”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
Polish
Alternative forms
- inaczyj, inaczy, inacej, inacyj, inacej, inaczyj, inacyj, inaczy (Middle Polish)
Etymology
Inherited from Old Polish inaczej. Compare Kashubian jinaczi.
Pronunciation
- IPA(key): /iˈna.t͡ʂɛj/
- (Middle Polish) IPA(key): /iˈna.t͡ʂɛj/, /iˈna.t͡ʂej/
Audio (file) - Rhymes: -at͡ʂɛj
- Syllabification: i‧na‧czej
Adverb
inaczej (not comparable)
- differently, otherwise (in another way)
- Synonym: odmiennie
- Antonyms: identycznie, jednako, tak samo
- Może masz rację, ale ja myślę inaczej. ― You may be right, but I think otherwise.
Conjunction
inaczej
- or, or else, otherwise
- Synonyms: bo, bo inaczej, w przeciwnym razie, w przeciwnym wypadku
- Muszę mówić bardzo szybko, inaczej cały efekt przepadnie. ― I have to speak very quickly, otherwise the whole effect is lost.
- (Middle Polish) in other words
- Synonym: innymi słowy
- (Middle Polish) otherwise; Further details are uncertain.
- 1564, J. Mączyński, Lexicon, page 6d:
- Alioqui, vel Alioquin Ináczey
- 1579, A. Calagius, Synonyma Latina, page 16a:
- Inácżey. Aliter, alia ratione, alio pacto
- 1588, A. Calepinus, Dictionarium decem linguarum, page 53a:
- Aliusmodi – Ynaczei.
- 1588, A. Calepinus, Dictionarium decem linguarum, page 53a:
- Aliter – Inaczeij.
Particle
inaczej
- (humorous) used to say that a given trait is not possessed by the given person or object; not
- On jest inteligentny inaczej. ― He is intelligent... not.
- Ellipsis of inaczej zwany
- Synonyms: a więc, czyli, eo ipso, inaczej mówiąc, innymi słowy, jednym słowem, krótko mówiąc, mianowicie, przeto, słowem, tedy, to jest, toteż, to znaczy, tym samym, więc, w takim razie, w takim układzie, zatem, znaczy, znaczy się
- Władysław Moszyński, inaczej Nadir Bej, dawny towarzysz emira Rzewuskiego. ― Władyslaw Moszyński, AKA Nadir Bej, a former companion of Emir Rzewuski.
- in other words, to put it another way
- No więc, proszę pana, jakby to powiedzieć... – zastanawiała się przez moment. – Może inaczej: nie należę do ludzi, którzy dają się oszukać. ― Well, how to say it... – she pondered for a moment. – Let me put it another way: I'm not one of those people who let themselves be fooled.
Trivia
According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), inaczej is one of the most used words in Polish, appearing 19 times in scientific texts, 1 time in news, 20 times in essays, 26 times in fiction, and 45 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 111 times, making it the 550th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
References
- Ida Kurcz (1990) “inaczej”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 151
Further reading
- inaczej in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- inaczej in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “inaczej, inaczyj, inaczy, inacej, inacyj”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- “INACZEJ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 07.05.2010
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “inaczey”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “inaczéj”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1902), “inaczej”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 2, Warsaw, page 87
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.