géaraigh
Irish
Alternative forms
- géaruigh, geuraigh, geuruigh (obsolete)
Etymology
From Middle Irish géraigid. By surface analysis, géar + -igh.
Pronunciation
Verb
géaraigh (present analytic géaraíonn, future analytic géaróidh, verbal noun géarú, past participle géaraithe)
- (transitive, intransitive) to sharpen
- Synonym: faobhraigh
- (transitive) to whet (one or rub on with some substance for the purpose of sharpening; stimulate or make more keen)
- (transitive, intransitive) to intensify
- (transitive, intransitive) to sour (to make/become sour)
- (intransitive) to quicken (become quicker)
- (transitive) to steepen (make steeper)
- to bring out (elicit, evoke, or emphasize a particular quality)
- to exacerbate (make worse)
Conjugation
conjugation of géaraigh (second conjugation)
singular | plural | relative | autonomous | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
first | second | third | first | second | third | ||||
indicative | present | géaraím | géaraíonn tú; géaraír† |
géaraíonn sé, sí | géaraímid; géaraíonn muid |
géaraíonn sibh | géaraíonn siad; géaraíd† |
a ghéaraíonn; a ghéaraíos / a ngéaraíonn*; a ngéaraíos* |
géaraítear |
past | ghéaraigh mé; ghéaraíos | ghéaraigh tú; ghéaraís | ghéaraigh sé, sí | ghéaraíomar; ghéaraigh muid | ghéaraigh sibh; ghéaraíobhair | ghéaraigh siad; ghéaraíodar | a ghéaraigh / ar ghéaraigh* |
géaraíodh | |
past habitual | ghéaraínn / ngéaraínn‡‡ | ghéaraíteá / ngéaraíteᇇ | ghéaraíodh sé, sí / ngéaraíodh sé, s퇇 | ghéaraímis; ghéaraíodh muid / ngéaraímis‡‡; ngéaraíodh muid‡‡ | ghéaraíodh sibh / ngéaraíodh sibh‡‡ | ghéaraídís; ghéaraíodh siad / ngéaraídís‡‡; ngéaraíodh siad‡‡ | a ghéaraíodh / a ngéaraíodh* |
ghéaraítí / ngéaraít퇇 | |
future | géaróidh mé; géaród; géaróchaidh mé† |
géaróidh tú; géaróir†; géaróchaidh tú† |
géaróidh sé, sí; géaróchaidh sé, sí† |
géaróimid; géaróidh muid; géaróchaimid†; géaróchaidh muid† |
géaróidh sibh; géaróchaidh sibh† |
géaróidh siad; géaróid†; géaróchaidh siad† |
a ghéaróidh; a ghéarós; a ghéaróchaidh†; a ghéaróchas† / a ngéaróidh*; a ngéarós*; a ngéaróchaidh*†; a ngéaróchas*† |
géarófar; géaróchar† | |
conditional | ghéaróinn; ghéaróchainn† / ngéaróinn‡‡; ngéaróchainn†‡‡ | ghéarófá; ghéaróchthᆠ/ ngéarófᇇ; ngéaróchthᆇ‡ | ghéaródh sé, sí; ghéaróchadh sé, sí† / ngéaródh sé, s퇇; ngéaróchadh sé, s톇‡ | ghéaróimis; ghéaródh muid; ghéaróchaimis†; ghéaróchadh muid† / ngéaróimis‡‡; ngéaródh muid‡‡; ngéaróchaimis†‡‡; ngéaróchadh muid†‡‡ | ghéaródh sibh; ghéaróchadh sibh† / ngéaródh sibh‡‡; ngéaróchadh sibh†‡‡ | ghéaróidís; ghéaródh siad; ghéaróchadh siad† / ngéaróidís‡‡; ngéaródh siad‡‡; ngéaróchadh siad†‡‡ | a ghéaródh; a ghéaróchadh† / a ngéaródh*; a ngéaróchadh*† |
ghéarófaí; ghéaróchthaí† / ngéarófa퇇; ngéaróchtha톇‡ | |
subjunctive | present | go ngéaraí mé; go ngéaraíod† |
go ngéaraí tú; go ngéaraír† |
go ngéaraí sé, sí | go ngéaraímid; go ngéaraí muid |
go ngéaraí sibh | go ngéaraí siad; go ngéaraíd† |
— | go ngéaraítear |
past | dá ngéaraínn | dá ngéaraíteá | dá ngéaraíodh sé, sí | dá ngéaraímis; dá ngéaraíodh muid |
dá ngéaraíodh sibh | dá ngéaraídís; dá ngéaraíodh siad |
— | dá ngéaraítí | |
imperative | géaraím | géaraigh | géaraíodh sé, sí | géaraímis | géaraígí; géaraídh† |
géaraídís | — | géaraítear | |
verbal noun | géarú | ||||||||
past participle | géaraithe |
* indirect relative
† archaic or dialect form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis
Mutation
Irish mutation | ||
---|---|---|
Radical | Lenition | Eclipsis |
géaraigh | ghéaraigh | ngéaraigh |
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs. |
Further reading
- “géaraigh”, in Historical Irish Corpus, 1600–1926, Royal Irish Academy
- G. Toner, M. Ní Mhaonaigh, S. Arbuthnot, D. Wodtko, M.-L. Theuerkauf, editors (2019), “géraigid”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
- Dinneen, Patrick S. (1904) “géaruiġim”, in Foclóir Gaeḋilge agus Béarla, 1st edition, Dublin: Irish Texts Society, page 358
- Ó Dónaill, Niall (1977) “géaraigh”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
- Quiggin, E. C. (1906) A Dialect of Donegal, Cambridge University Press, page 50
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.