fionn

See also: Fionn and fíonn

Irish

Pronunciation
  • (Munster) IPA(key): /fʲũːn̪ˠ/
  • (Connacht) IPA(key): /fʲɪn̪ˠ/, /fʲuːn̪ˠ/[1]
  • (Ulster) IPA(key): /fʲɨ̞n̪ˠ/

Etymology 1

From Old Irish finn,[2] from Proto-Celtic *windos.

Adjective

fionn (genitive singular masculine finn, genitive singular feminine finne, plural fionna, comparative finne)

  1. fair (of hair or complexion)
  2. blond(e)
Declension
Declension of fionn
Singular Plural (m/f)
Positive Masculine Feminine (strong noun) (weak noun)
Nominative fionn fhionn fionna;
fhionna²
Vocative fhinn fionna
Genitive finne fionna fionn
Dative fionn;
fhionn¹		 fhionn;
fhinn (archaic)		 fionna;
fhionna²
Comparative níos finne
Superlative is finne

¹ When the preceding noun is lenited and governed by the definite article.
² When the preceding noun ends in a slender consonant.

Noun

fionn m (genitive singular finn, nominative plural fionna)

  1. (pathology) cataract (in an eye)
Declension
Declension of fionn

First declension

Bare forms:

Case Singular Plural
Nominative fionn fionna
Vocative a fhinn a fhionna
Genitive finn fionn
Dative fionn fionna

Forms with the definite article:

Case Singular Plural
Nominative an fionn na fionna
Genitive an fhinn na bhfionn
Dative leis an bhfionn

don fhionn

 leis na fionna

Verb

fionn (present analytic fionnann, future analytic fionnfaidh, verbal noun fionnadh, past participle fionnta) (transitive, intransitive)

  1. to make white, whiten
  2. to clear, brighten
  3. to scorch, singe; to set alight
Conjugation
conjugation of fionn (first conjugation – A)
singular plural relative autonomous
first second third first second third
indicative present fionnaim fionnann tú;
fionnair†		 fionnann sé, sí fionnaimid fionnann sibh fionnann siad;
fionnaid†		 a fhionnann; a fhionnas /
a bhfionnann*; a bhfionnas*		 fionntar
past d'fhionn mé; d'fhionnas /
fhionn mé‡; fhionnas‡		 d'fhionn tú; d'fhionnais /
fhionn tú; fhionnais‡		 d'fhionn sé, sí /
fhionn sé, sí‡		 d'fhionnamar; d'fhionn muid /
fhionnamar; fhionn muid‡		 d'fhionn sibh; d'fhionnabhair /
fhionn sibh;
fhionnabhair‡		 d'fhionn siad; d'fhionnadar /
fhionn siad; fhionnadar‡		 a d'fhionn /
ar fhionn*		 fionnadh
past habitual d'fhionnainn /
fhionnainn‡; bhfionnainn‡‡		 d'fhionntá /
fhionntá‡; bhfionntᇇ		 d'fhionnadh sé, sí /
fhionnadh sé, sí‡; bhfionnadh sé, s퇇		 d'fhionnaimis; d'fhionnadh muid /
fhionnaimis; fhionnadh muid‡; bhfionnaimis‡‡; bhfionnadh muid‡‡		 d'fhionnadh sibh /
fhionnadh sibh‡; bhfionnadh sibh‡‡		 d'fhionnaidís; d'fhionnadh siad /
fhionnaidís; fhionnadh siad‡; bhfionnaidís‡‡; bhfionnadh siad‡‡		 a d'fhionnadh /
a bhfionnadh*		 d'fhionntaí /
fhionntaí‡; bhfionnta퇇
future fionnfaidh mé;
fionnfad		 fionnfaidh tú;
fionnfair†		 fionnfaidh sé, sí fionnfaimid;
fionnfaidh muid		 fionnfaidh sibh fionnfaidh siad;
fionnfaid†		 a fhionnfaidh; a fhionnfas /
a bhfionnfaidh*; a bhfionnfas*		 fionnfar
conditional d'fhionnfainn / fhionnfainn‡; bhfionnfainn‡‡ d'fhionnfá / fhionnfá‡; bhfionnfᇇ d'fhionnfadh sé, sí / fhionnfadh sé, sí‡; bhfionnfadh sé, s퇇 d'fhionnfaimis; d'fhionnfadh muid / fhionnfaimis‡; fhionnfadh muid‡; bhfionnfaimis‡‡; bhfionnfadh muid‡‡ d'fhionnfadh sibh / fhionnfadh sibh‡; bhfionnfadh sibh‡‡ d'fhionnfaidís; d'fhionnfadh siad / fhionnfaidís‡; fhionnfadh siad‡; bhfionnfaidís‡‡; bhfionnfadh siad‡‡ a d'fhionnfadh /
a bhfionnfadh*		 d'fhionnfaí / fhionnfaí‡; bhfionnfa퇇
subjunctive present go bhfionna mé;
go bhfionnad†		 go bhfionna tú;
go bhfionnair†		 go bhfionna sé, sí go bhfionnaimid;
go bhfionna muid		 go bhfionna sibh go bhfionna siad;
go bhfionnaid†		 — go bhfionntar
past dá bhfionnainn dá bhfionntá dá bhfionnadh sé, sí dá bhfionnaimis;
dá bhfionnadh muid		 dá bhfionnadh sibh dá bhfionnaidís;
dá bhfionnadh siad		 — dá bhfionntaí
imperative fionnaim fionn fionnadh sé, sí fionnaimis fionnaigí;
fionnaidh†		 fionnaidís — fionntar
verbal noun fionnadh
past participle fionnta

* indirect relative
† archaic or dialect form
‡ dependent form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis

Etymology 2

From Middle Irish finnaid, from Old Irish ro·finnadar.[3]

Verb

fionn (present analytic fionnann, future analytic fionnfaidh, verbal noun fionnadh, past participle fionnta) (transitive)

  1. to ascertain, find out, discover
  2. to contrive, invent
Conjugation
conjugation of fionn (first conjugation – A)
singular plural relative autonomous
first second third first second third
indicative present fionnaim fionnann tú;
fionnair†		 fionnann sé, sí fionnaimid fionnann sibh fionnann siad;
fionnaid†		 a fhionnann; a fhionnas /
a bhfionnann*; a bhfionnas*		 fionntar
past d'fhionn mé; d'fhionnas /
fhionn mé‡; fhionnas‡		 d'fhionn tú; d'fhionnais /
fhionn tú; fhionnais‡		 d'fhionn sé, sí /
fhionn sé, sí‡		 d'fhionnamar; d'fhionn muid /
fhionnamar; fhionn muid‡		 d'fhionn sibh; d'fhionnabhair /
fhionn sibh;
fhionnabhair‡		 d'fhionn siad; d'fhionnadar /
fhionn siad; fhionnadar‡		 a d'fhionn /
ar fhionn*		 fionnadh
past habitual d'fhionnainn /
fhionnainn‡; bhfionnainn‡‡		 d'fhionntá /
fhionntá‡; bhfionntᇇ		 d'fhionnadh sé, sí /
fhionnadh sé, sí‡; bhfionnadh sé, s퇇		 d'fhionnaimis; d'fhionnadh muid /
fhionnaimis; fhionnadh muid‡; bhfionnaimis‡‡; bhfionnadh muid‡‡		 d'fhionnadh sibh /
fhionnadh sibh‡; bhfionnadh sibh‡‡		 d'fhionnaidís; d'fhionnadh siad /
fhionnaidís; fhionnadh siad‡; bhfionnaidís‡‡; bhfionnadh siad‡‡		 a d'fhionnadh /
a bhfionnadh*		 d'fhionntaí /
fhionntaí‡; bhfionnta퇇
future fionnfaidh mé;
fionnfad		 fionnfaidh tú;
fionnfair†		 fionnfaidh sé, sí fionnfaimid;
fionnfaidh muid		 fionnfaidh sibh fionnfaidh siad;
fionnfaid†		 a fhionnfaidh; a fhionnfas /
a bhfionnfaidh*; a bhfionnfas*		 fionnfar
conditional d'fhionnfainn / fhionnfainn‡; bhfionnfainn‡‡ d'fhionnfá / fhionnfá‡; bhfionnfᇇ d'fhionnfadh sé, sí / fhionnfadh sé, sí‡; bhfionnfadh sé, s퇇 d'fhionnfaimis; d'fhionnfadh muid / fhionnfaimis‡; fhionnfadh muid‡; bhfionnfaimis‡‡; bhfionnfadh muid‡‡ d'fhionnfadh sibh / fhionnfadh sibh‡; bhfionnfadh sibh‡‡ d'fhionnfaidís; d'fhionnfadh siad / fhionnfaidís‡; fhionnfadh siad‡; bhfionnfaidís‡‡; bhfionnfadh siad‡‡ a d'fhionnfadh /
a bhfionnfadh*		 d'fhionnfaí / fhionnfaí‡; bhfionnfa퇇
subjunctive present go bhfionna mé;
go bhfionnad†		 go bhfionna tú;
go bhfionnair†		 go bhfionna sé, sí go bhfionnaimid;
go bhfionna muid		 go bhfionna sibh go bhfionna siad;
go bhfionnaid†		 — go bhfionntar
past dá bhfionnainn dá bhfionntá dá bhfionnadh sé, sí dá bhfionnaimis;
dá bhfionnadh muid		 dá bhfionnadh sibh dá bhfionnaidís;
dá bhfionnadh siad		 — dá bhfionntaí
imperative fionnaim fionn fionnadh sé, sí fionnaimis fionnaigí;
fionnaidh†		 fionnaidís — fionntar
verbal noun fionnadh
past participle fionnta

* indirect relative
† archaic or dialect form
‡ dependent form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis

Verb

fionn (present analytic fionnann, future analytic fionnfaidh, verbal noun fionnadh, past participle fionnta) (transitive)

  1. Alternative form of feann (“to flay”)
Conjugation
conjugation of fionn (first conjugation – A)
singular plural relative autonomous
first second third first second third
indicative present fionnaim fionnann tú;
fionnair†		 fionnann sé, sí fionnaimid fionnann sibh fionnann siad;
fionnaid†		 a fhionnann; a fhionnas /
a bhfionnann*; a bhfionnas*		 fionntar
past d'fhionn mé; d'fhionnas /
fhionn mé‡; fhionnas‡		 d'fhionn tú; d'fhionnais /
fhionn tú; fhionnais‡		 d'fhionn sé, sí /
fhionn sé, sí‡		 d'fhionnamar; d'fhionn muid /
fhionnamar; fhionn muid‡		 d'fhionn sibh; d'fhionnabhair /
fhionn sibh;
fhionnabhair‡		 d'fhionn siad; d'fhionnadar /
fhionn siad; fhionnadar‡		 a d'fhionn /
ar fhionn*		 fionnadh
past habitual d'fhionnainn /
fhionnainn‡; bhfionnainn‡‡		 d'fhionntá /
fhionntá‡; bhfionntᇇ		 d'fhionnadh sé, sí /
fhionnadh sé, sí‡; bhfionnadh sé, s퇇		 d'fhionnaimis; d'fhionnadh muid /
fhionnaimis; fhionnadh muid‡; bhfionnaimis‡‡; bhfionnadh muid‡‡		 d'fhionnadh sibh /
fhionnadh sibh‡; bhfionnadh sibh‡‡		 d'fhionnaidís; d'fhionnadh siad /
fhionnaidís; fhionnadh siad‡; bhfionnaidís‡‡; bhfionnadh siad‡‡		 a d'fhionnadh /
a bhfionnadh*		 d'fhionntaí /
fhionntaí‡; bhfionnta퇇
future fionnfaidh mé;
fionnfad		 fionnfaidh tú;
fionnfair†		 fionnfaidh sé, sí fionnfaimid;
fionnfaidh muid		 fionnfaidh sibh fionnfaidh siad;
fionnfaid†		 a fhionnfaidh; a fhionnfas /
a bhfionnfaidh*; a bhfionnfas*		 fionnfar
conditional d'fhionnfainn / fhionnfainn‡; bhfionnfainn‡‡ d'fhionnfá / fhionnfá‡; bhfionnfᇇ d'fhionnfadh sé, sí / fhionnfadh sé, sí‡; bhfionnfadh sé, s퇇 d'fhionnfaimis; d'fhionnfadh muid / fhionnfaimis‡; fhionnfadh muid‡; bhfionnfaimis‡‡; bhfionnfadh muid‡‡ d'fhionnfadh sibh / fhionnfadh sibh‡; bhfionnfadh sibh‡‡ d'fhionnfaidís; d'fhionnfadh siad / fhionnfaidís‡; fhionnfadh siad‡; bhfionnfaidís‡‡; bhfionnfadh siad‡‡ a d'fhionnfadh /
a bhfionnfadh*		 d'fhionnfaí / fhionnfaí‡; bhfionnfa퇇
subjunctive present go bhfionna mé;
go bhfionnad†		 go bhfionna tú;
go bhfionnair†		 go bhfionna sé, sí go bhfionnaimid;
go bhfionna muid		 go bhfionna sibh go bhfionna siad;
go bhfionnaid†		 — go bhfionntar
past dá bhfionnainn dá bhfionntá dá bhfionnadh sé, sí dá bhfionnaimis;
dá bhfionnadh muid		 dá bhfionnadh sibh dá bhfionnaidís;
dá bhfionnadh siad		 — dá bhfionntaí
imperative fionnaim fionn fionnadh sé, sí fionnaimis fionnaigí;
fionnaidh†		 fionnaidís — fionntar
verbal noun fionnadh
past participle fionnta

* indirect relative
† archaic or dialect form
‡ dependent form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis

Mutation
Irish mutation
Radical Lenition Eclipsis
fionn fhionn bhfionn
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs.

References
  1. Finck, F. N. (1899) Die araner mundart (in German), volume II, Marburg: Elwert’sche Verlagsbuchhandlung, page 111
  2. G. Toner, M. Ní Mhaonaigh, S. Arbuthnot, D. Wodtko, M.-L. Theuerkauf, editors (2019), “1 finn”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
  3. G. Toner, M. Ní Mhaonaigh, S. Arbuthnot, D. Wodtko, M.-L. Theuerkauf, editors (2019), “ro-finnadar”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language

Further reading
  • Ó Dónaill, Niall (1977) “fionn”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
  • Entries containing “fionn” in English-Irish Dictionary, An Gúm, 1959, by Tomás de Bhaldraithe.
  • Entries containing “fionn” in New English-Irish Dictionary by Foras na Gaeilge.

Scottish Gaelic

Etymology

From Old Irish find.

Pronunciation
  • IPA(key): /fjũːn̪ˠ/

Adjective

fionn (comparative fionna)

  1. fair (of hair or complexion))
    Chunnaic mi Cailean Fionn a' tighinn gam ionnsaigh. ― I saw Fair-haired Colin coming towards me.
  2. white
    Synonym: bàn

Declension
Case Masculine singular Feminine singular Plural
Nominative fionn fhionn fionna
Vocative fhinn fhionn fionna
Genitive fhinn fhinn/finne fionna
Dative fhionn fhionn/fhinn fionna

Derived terms

Noun

fionn f

  1. (pathology) cataract (in an eye)

Verb

fionn (past dh'fhionn, future fionnaidh, verbal noun fionnadh, past participle fionnte)

  1. flay, skin

Mutation
Scottish Gaelic mutation
Radical Lenition
fionnfhionn
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs.

Further reading
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.