fál

See also: fal, Fal, FAL, fàl, and fäl

Irish

Pronunciation
  • IPA(key): /fˠɑːl̪ˠ/, /fˠɑːlˠ/[1]

Etymology 1

From Old Irish fál (“fence, hedge, enclosure”),[2] from a Proto-Celtic derivative of Proto-Indo-European *wel- (“to turn, wind, roll”), see also Latin vallum (“wall”), Saterland Frisian Waal (“wall, rampart, mound”), Dutch wal (“wall, rampart, embankment”), German Wall (“rampart, mound, embankment”), Swedish vall (“mound, wall, bank”).

Noun

fál m (genitive singular fáil, nominative plural fálta)

  1. hedge (thicket of bushes planted in a row), fence (barrier)
  2. wall, barrier
  3. enclosure, field
Declension
Declension of fál

First declension

Bare forms:

Case Singular Plural
Nominative fál fálta
Vocative a fháil a fhálta
Genitive fáil fálta
Dative fál fálta

Forms with the definite article:

Case Singular Plural
Nominative an fál na fálta
Genitive an fháil na bhfálta
Dative leis an bhfál

don fhál

 leis na fálta
Derived terms
  • fálaigh (“fence, enclose; lag; hedge”, verb)
  • fálach (“fenced, fence-like; barrier-like, protective”, adjective)

Etymology 2

From Old Irish fálaid (“to hedge, fence”, verb),[3] from fál (“fence, hedge, enclosure”, noun).

Verb

fál (present analytic fálann, future analytic fálfaidh, verbal noun fáladh, past participle fálta)

  1. Alternative form of fálaigh (“fence, enclose; lag; hedge”)
Conjugation
conjugation of fál (first conjugation – A)
singular plural relative autonomous
first second third first second third
indicative present fálim fálann tú;
fálir†		 fálann sé, sí fálimid fálann sibh fálann siad;
fálid†		 a fhálann; a fhálas /
a bhfálann*; a bhfálas*		 fáltar
past d'fhál mé; d'fhálas /
fhál mé‡; fhálas‡		 d'fhál tú; d'fhális /
fhál tú; fhális‡		 d'fhál sé, sí /
fhál sé, sí‡		 d'fhálamar; d'fhál muid /
fhálamar; fhál muid‡		 d'fhál sibh; d'fhálabhair /
fhál sibh;
fhálabhair‡		 d'fhál siad; d'fháladar /
fhál siad; fháladar‡		 a d'fhál /
ar fhál*		 fáladh
past habitual d'fhálinn /
fhálinn‡; bhfálinn‡‡		 d'fháltá /
fháltá‡; bhfáltᇇ		 d'fháladh sé, sí /
fháladh sé, sí‡; bhfáladh sé, s퇇		 d'fhálimis; d'fháladh muid /
fhálimis; fháladh muid‡; bhfálimis‡‡; bhfáladh muid‡‡		 d'fháladh sibh /
fháladh sibh‡; bhfáladh sibh‡‡		 d'fhálidís; d'fháladh siad /
fhálidís; fháladh siad‡; bhfálidís‡‡; bhfáladh siad‡‡		 a d'fháladh /
a bhfáladh*		 d'fháltí /
fháltí‡; bhfált퇇
future fálfidh mé;
fálfad		 fálfidh tú;
fálfir†		 fálfidh sé, sí fálfimid;
fálfidh muid		 fálfidh sibh fálfidh siad;
fálfid†		 a fhálfidh; a fhálfas /
a bhfálfidh*; a bhfálfas*		 fálfar
conditional d'fhálfinn / fhálfinn‡; bhfálfinn‡‡ d'fhálfá / fhálfá‡; bhfálfᇇ d'fhálfadh sé, sí / fhálfadh sé, sí‡; bhfálfadh sé, s퇇 d'fhálfimis; d'fhálfadh muid / fhálfimis‡; fhálfadh muid‡; bhfálfimis‡‡; bhfálfadh muid‡‡ d'fhálfadh sibh / fhálfadh sibh‡; bhfálfadh sibh‡‡ d'fhálfidís; d'fhálfadh siad / fhálfidís‡; fhálfadh siad‡; bhfálfidís‡‡; bhfálfadh siad‡‡ a d'fhálfadh /
a bhfálfadh*		 d'fhálfí / fhálfí‡; bhfálf퇇
subjunctive present go bhfál mé;
go bhfálad†		 go bhfál tú;
go bhfálir†		 go bhfál sé, sí go bhfálimid;
go bhfál muid		 go bhfál sibh go bhfál siad;
go bhfálid†		 — go bhfáltar
past dá bhfálinn dá bhfáltá dá bhfáladh sé, sí dá bhfálimis;
dá bhfáladh muid		 dá bhfáladh sibh dá bhfálidís;
dá bhfáladh siad		 — dá bhfáltí
imperative fálim fál fáladh sé, sí fálimis fáligí;
fálidh†		 fálidís — fáltar
verbal noun fáladh
past participle fálta

* indirect relative
† archaic or dialect form
‡ dependent form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis

Mutation
Irish mutation
Radical Lenition Eclipsis
fál fhál bhfál
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs.

References
  1. Finck, F. N. (1899) Die araner mundart (in German), volume II, Marburg: Elwert’sche Verlagsbuchhandlung, page 104
  2. G. Toner, M. Ní Mhaonaigh, S. Arbuthnot, D. Wodtko, M.-L. Theuerkauf, editors (2019), “1 fál”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
  3. G. Toner, M. Ní Mhaonaigh, S. Arbuthnot, D. Wodtko, M.-L. Theuerkauf, editors (2019), “fálaid”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language

Further reading
  • Ó Dónaill, Niall (1977) “fál”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
  • Entries containing “fál” in English-Irish Dictionary, An Gúm, 1959, by Tomás de Bhaldraithe.
  • Entries containing “fál” in New English-Irish Dictionary by Foras na Gaeilge.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.