cumhdaigh
Irish
Alternative forms
- cúmhdaigh, cumhduigh, cúmhduigh (obsolete)
Etymology
From Middle Irish cumtaigid (whence also Scottish Gaelic còmhdaich and Manx coodee), denominal from Old Irish cumtach, the verbal noun of con·utaing.
Pronunciation
Verb
cumhdaigh (present analytic cumhdaíonn, future analytic cumhdóidh, verbal noun cumhdach, past participle cumhdaithe)
- to cover, cover up
- to keep, preserve, protect
- Synonym: coinnigh
- (law, literary) to enshrine (protect within an official law or treaty)
- to upholster
- to jacket (enclose or encase in a jacket)
- to muffle (wrap up for warmth, protection or security)
- to roof (cover or furnish with a roof)
- Synonym: díon
- (literary) to build
Conjugation
conjugation of cumhdaigh (second conjugation)
singular | plural | relative | autonomous | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
first | second | third | first | second | third | ||||
indicative | present | cumhdaím | cumhdaíonn tú; cumhdaír† |
cumhdaíonn sé, sí | cumhdaímid; cumhdaíonn muid |
cumhdaíonn sibh | cumhdaíonn siad; cumhdaíd† |
a chumhdaíonn; a chumhdaíos / a gcumhdaíonn*; a gcumhdaíos* |
cumhdaítear |
past | chumhdaigh mé; chumhdaíos | chumhdaigh tú; chumhdaís | chumhdaigh sé, sí | chumhdaíomar; chumhdaigh muid | chumhdaigh sibh; chumhdaíobhair | chumhdaigh siad; chumhdaíodar | a chumhdaigh / ar chumhdaigh* |
cumhdaíodh | |
past habitual | chumhdaínn / gcumhdaínn‡‡ | chumhdaíteá / gcumhdaíteᇇ | chumhdaíodh sé, sí / gcumhdaíodh sé, s퇇 | chumhdaímis; chumhdaíodh muid / gcumhdaímis‡‡; gcumhdaíodh muid‡‡ | chumhdaíodh sibh / gcumhdaíodh sibh‡‡ | chumhdaídís; chumhdaíodh siad / gcumhdaídís‡‡; gcumhdaíodh siad‡‡ | a chumhdaíodh / a gcumhdaíodh* |
chumhdaítí / gcumhdaít퇇 | |
future | cumhdóidh mé; cumhdód; cumhdóchaidh mé† |
cumhdóidh tú; cumhdóir†; cumhdóchaidh tú† |
cumhdóidh sé, sí; cumhdóchaidh sé, sí† |
cumhdóimid; cumhdóidh muid; cumhdóchaimid†; cumhdóchaidh muid† |
cumhdóidh sibh; cumhdóchaidh sibh† |
cumhdóidh siad; cumhdóid†; cumhdóchaidh siad† |
a chumhdóidh; a chumhdós; a chumhdóchaidh†; a chumhdóchas† / a gcumhdóidh*; a gcumhdós*; a gcumhdóchaidh*†; a gcumhdóchas*† |
cumhdófar; cumhdóchar† | |
conditional | chumhdóinn; chumhdóchainn† / gcumhdóinn‡‡; gcumhdóchainn†‡‡ | chumhdófá; chumhdóchthᆠ/ gcumhdófᇇ; gcumhdóchthᆇ‡ | chumhdódh sé, sí; chumhdóchadh sé, sí† / gcumhdódh sé, s퇇; gcumhdóchadh sé, s톇‡ | chumhdóimis; chumhdódh muid; chumhdóchaimis†; chumhdóchadh muid† / gcumhdóimis‡‡; gcumhdódh muid‡‡; gcumhdóchaimis†‡‡; gcumhdóchadh muid†‡‡ | chumhdódh sibh; chumhdóchadh sibh† / gcumhdódh sibh‡‡; gcumhdóchadh sibh†‡‡ | chumhdóidís; chumhdódh siad; chumhdóchadh siad† / gcumhdóidís‡‡; gcumhdódh siad‡‡; gcumhdóchadh siad†‡‡ | a chumhdódh; a chumhdóchadh† / a gcumhdódh*; a gcumhdóchadh*† |
chumhdófaí; chumhdóchthaí† / gcumhdófa퇇; gcumhdóchtha톇‡ | |
subjunctive | present | go gcumhdaí mé; go gcumhdaíod† |
go gcumhdaí tú; go gcumhdaír† |
go gcumhdaí sé, sí | go gcumhdaímid; go gcumhdaí muid |
go gcumhdaí sibh | go gcumhdaí siad; go gcumhdaíd† |
— | go gcumhdaítear |
past | dá gcumhdaínn | dá gcumhdaíteá | dá gcumhdaíodh sé, sí | dá gcumhdaímis; dá gcumhdaíodh muid |
dá gcumhdaíodh sibh | dá gcumhdaídís; dá gcumhdaíodh siad |
— | dá gcumhdaítí | |
imperative | cumhdaím | cumhdaigh | cumhdaíodh sé, sí | cumhdaímis | cumhdaígí; cumhdaídh† |
cumhdaídís | — | cumhdaítear | |
verbal noun | cumhdach | ||||||||
past participle | cumhdaithe |
* indirect relative
† archaic or dialect form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis
Mutation
Irish mutation | ||
---|---|---|
Radical | Lenition | Eclipsis |
cumhdaigh | chumhdaigh | gcumhdaigh |
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs. |
References
- Quiggin, E. C. (1906) A Dialect of Donegal, Cambridge University Press, § 130, page 50
Further reading
- “cumhdaigh”, in Historical Irish Corpus, 1600–1926, Royal Irish Academy
- G. Toner, M. Ní Mhaonaigh, S. Arbuthnot, D. Wodtko, M.-L. Theuerkauf, editors (2019), “con-utainc, con-utaing”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
- Dinneen, Patrick S. (1904) “cuṁduiġim”, in Foclóir Gaeḋilge agus Béarla, 1st edition, Dublin: Irish Texts Society, page 216
- Ó Dónaill, Niall (1977) “cumhdaigh”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.