cogain
Irish
Alternative forms
- cangail (Cois Fharraige)
Etymology
From Middle Irish cocnaid, from Old Irish con·cná,[1] from Proto-Celtic *kom-knāyeti (“to bite, chew”), from Proto-Indo-European *kneh₂- (“to bite, gnaw”). Cognate with Scottish Gaelic cagainn and Welsh cnoi.
Pronunciation
Verb
cogain (present analytic cognaíonn, future analytic cognóidh, verbal noun cogaint, past participle coganta)
- to chew
Conjugation
conjugation of cogain (second conjugation)
singular | plural | relative | autonomous | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
first | second | third | first | second | third | ||||
indicative | present | cognaím | cognaíonn tú; cognaír† |
cognaíonn sé, sí | cognaímid; cognaíonn muid |
cognaíonn sibh | cognaíonn siad; cognaíd† |
a chognaíonn; a chognaíos / a gcognaíonn*; a gcognaíos* |
cognaítear |
past | chogain mé; chognaíos | chogain tú; chognaís | chogain sé, sí | chognaíomar; chogain muid | chogain sibh; chognaíobhair | chogain siad; chognaíodar | a chogain / ar chogain* |
cognaíodh | |
past habitual | chognaínn / gcognaínn‡‡ | chognaíteá / gcognaíteᇇ | chognaíodh sé, sí / gcognaíodh sé, s퇇 | chognaímis; chognaíodh muid / gcognaímis‡‡; gcognaíodh muid‡‡ | chognaíodh sibh / gcognaíodh sibh‡‡ | chognaídís; chognaíodh siad / gcognaídís‡‡; gcognaíodh siad‡‡ | a chognaíodh / a gcognaíodh* |
chognaítí / gcognaít퇇 | |
future | cognóidh mé; cognód; cognóchaidh mé† |
cognóidh tú; cognóir†; cognóchaidh tú† |
cognóidh sé, sí; cognóchaidh sé, sí† |
cognóimid; cognóidh muid; cognóchaimid†; cognóchaidh muid† |
cognóidh sibh; cognóchaidh sibh† |
cognóidh siad; cognóid†; cognóchaidh siad† |
a chognóidh; a chognós; a chognóchaidh†; a chognóchas† / a gcognóidh*; a gcognós*; a gcognóchaidh*†; a gcognóchas*† |
cognófar; cognóchar† | |
conditional | chognóinn; chognóchainn† / gcognóinn‡‡; gcognóchainn†‡‡ | chognófá; chognóchthᆠ/ gcognófᇇ; gcognóchthᆇ‡ | chognódh sé, sí; chognóchadh sé, sí† / gcognódh sé, s퇇; gcognóchadh sé, s톇‡ | chognóimis; chognódh muid; chognóchaimis†; chognóchadh muid† / gcognóimis‡‡; gcognódh muid‡‡; gcognóchaimis†‡‡; gcognóchadh muid†‡‡ | chognódh sibh; chognóchadh sibh† / gcognódh sibh‡‡; gcognóchadh sibh†‡‡ | chognóidís; chognódh siad; chognóchadh siad† / gcognóidís‡‡; gcognódh siad‡‡; gcognóchadh siad†‡‡ | a chognódh; a chognóchadh† / a gcognódh*; a gcognóchadh*† |
chognófaí; chognóchthaí† / gcognófa퇇; gcognóchtha톇‡ | |
subjunctive | present | go gcognaí mé; go gcognaíod† |
go gcognaí tú; go gcognaír† |
go gcognaí sé, sí | go gcognaímid; go gcognaí muid |
go gcognaí sibh | go gcognaí siad; go gcognaíd† |
— | go gcognaítear |
past | dá gcognaínn | dá gcognaíteá | dá gcognaíodh sé, sí | dá gcognaímis; dá gcognaíodh muid |
dá gcognaíodh sibh | dá gcognaídís; dá gcognaíodh siad |
— | dá gcognaítí | |
imperative | cognaím | cogain | cognaíodh sé, sí | cognaímis | cognaígí; cognaídh† |
cognaídís | — | cognaítear | |
verbal noun | cogaint | ||||||||
past participle | coganta |
* indirect relative
† archaic or dialect form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis
- Alternative verbal nouns: cognadh, cognamh
Derived terms
Mutation
Irish mutation | ||
---|---|---|
Radical | Lenition | Eclipsis |
cogain | chogain | gcogain |
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs. |
References
- G. Toner, M. Ní Mhaonaigh, S. Arbuthnot, D. Wodtko, M.-L. Theuerkauf, editors (2019), “con·cnaí”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
Further reading
- Dinneen, Patrick S. (1904) “cognaim”, in Foclóir Gaeḋilge agus Béarla, 1st edition, Dublin: Irish Texts Society, page 159
- Ó Dónaill, Niall (1977) “cogain”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
- “cogain”, in New English-Irish Dictionary, Foras na Gaeilge, 2013–2024
- Entries containing “cogain” in English-Irish Dictionary, An Gúm, 1959, by Tomás de Bhaldraithe.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.