chiqmoq

Uzbek

Other scripts
Cyrillic	чиқмоқ (chiqmoq)‍
Latin	chiqmoq‍
Perso-Arabic

Etymology

From Proto-Turkic *čïk- (“to go out”).[1]

cognates

Cognate with Turkish çıkmak, Azerbaijani çıxmaq, Gagauz çıkmaa, Salar çıq, Turkmen çykmak, Kumyk чыкъмакъ (çıqmaq), Kazakh шығу (şyğu), Nogai шыгув (şıguv), Kyrgyz чыгуу (cıguu), Southern Altai чыгар (čïgar), Tatar чыгу (çığu), Bashkir сығыу (sığıw), Chulym сығарға (sïɣarɣa), Khakas сығарға (sığarğa), Northern Altai чыгарга (čïgarga), and Shor шығарға (šïɣarɣa).

Pronunciation

IPA^(key): /t͡ʃiq.mɒq/

Verb

chiqmoq

to go out, to leave
to shoot

Conjugation

			Conjugation of chiqmoq (see also Appendix:Uzbek verbs)
			tense				participle
			positive		negative		positive	negative
			singular	plural¹	singular	plural¹	positive	negative

			nominal non-finites
infinitive			chiqmoq		chiqmamoq		–	–
gerund	simpl		chiqa		chiqmay, chiqmasdan		–	–
	past		chiqib		chiqmay, chiqmasdan		–	–
	comp		chiqish		–		–	–
			indicative
present	simpl	1^st	chiqaman	chiqamiz	chiqmayman	chiqmaymiz	chiqayotgan	chiqmayotgan
		2^nd	chiqasan	chiqasiz	chiqmaysan	chiqmaysiz
		3^rd	chiqadi	chiqadilar	chiqmaydi	chiqmaydilar
	cont A	1^st	chiqyapman	chiqyapmiz	chiqmayapman	chiqmayapmiz	–	–
		2^nd	chiqyapsan	chiqyapsiz	chiqmayapsan	chiqmayapsiz
		3^rd	chiqyapdi	chiqyapdilar	chiqmayapdi	chiqmayapdilar
	cont B²	1^st	chiqayotirman	chiqayotirmiz	chiqmayotirman	chiqmayotirmiz	–	–
		2^nd	chiqayotirsan	chiqayotirsiz	chiqmayotirsan	chiqmayotirsiz
		3^rd	chiqayotir	chiqayotirlar	chiqmayotir	chiqmayotirlar
	cont C	1^st	chiqmoqdaman	chiqmoqdamiz	chiqmamoqdaman	chiqmamoqdamiz	–	–
		2^nd	chiqmoqdasan	chiqmoqdasiz	chiqmamoqdasan	chiqmamoqdasiz
		3^rd	chiqmoqda	chiqmoqdalar	chiqmamoqda	chiqmamoqdalar
	perf	1^st	chiqqanman	chiqqanmiz	chiqmaganman	chiqmaganmiz	chiqadigan	chiqmaydigan
		2^nd	chiqqansan	chiqqansiz	chiqmagansan	chiqmagansiz
		3^rd	chiqqan	chiqqanlar	chiqmagan	chiqmaganlar

past	def	1^st	chiqdim	chiqdik	chiqmadim	chiqmadik	chiqgan	chiqmagan
		2^nd	chiqding	chiqdingiz	chiqmading	chiqmadingiz
		3^rd	chiqdi	chiqdilar	chiqmadi	chiqmadilar
	indef	1^st	chiqibman	chiqibmiz	chiqmabman	chiqmabmiz	–	–
		2^nd	chiqibsan	chiqibsiz	chiqmabsan	chiqmabsiz
		3^rd	chiqibdi	chiqibdilar	chiqmabdi	chiqmabdilar

future	indef	1^st	chiqarman	chiqarmiz	chiqmasman	chiqmasmiz	chiqar	chiqmas
		2^nd	chiqarsan	chiqarsiz	chiqmassan	chiqmassiz
		3^rd	chiqar	chiqarlar	chiqmas	chiqmaslar
	def³	1^st	chiqajakman	chiqajakmiz	chiqmayajakman	chiqmayajakmiz	–	–
		2^nd	chiqajaksan	chiqajaksiz	chiqmayajaksan	chiqmayajaksiz
		3^rd	chiqajak	chiqajaklar	chiqmayajak	chiqmayajaklar
	oblig	1^st	chiqadiganman	chiqadiganmiz	chiqmaydiganman	chiqmaydiganmiz	–	–
		2^nd	chiqadigansan	chiqadigansiz	chiqmaydigansan	chiqmaydigansiz
		3^rd	chiqadigan	chiqadiganlar	chiqmaydigan	chiqmaydiganlar
			conditional
		1^st	chiqsam	chiqsak	chiqmasam	chiqmasak	–	–
		2^nd	chiqsang	chiqsangiz	chiqmasang	chiqmasangiz
		3^rd	chiqsa	chiqsalar	chiqmasa	chiqmasalar
			intentional
		1^st	chiqmoqchiman	chiqmoqchimiz	chiqmoqchi + emas + person suffix		–	–
		2^nd	chiqmoqchisan	chiqmoqchisiz
		3^rd	chiqmoqchi	chiqmoqchilar
			imperative
		1^st	chiqay!	chiqaylik!	chiqmay!	chiqmaylik!	–	–
		2^nd	chiq! (formal -ing)	chiqingiz!	chiqma!	chiqmangiz!
		3^rd	chiqsin!	chiqsinlar!	chiqmasin!	chiqmasinlar!
Compound tenses: Past perfect: chiqqan/chiqmagan + edi + person suffix Continuous past: chiqar/chiqmas + edi + person suffix Intentional past: chiqmoqchi + edi + person suffix ¹Third person plural forms are commonly replaced by the third person singular. ²Almost never used in colloquial speech. ³Rarely used.

Synonyms

(to shoot): otmoq

Antonyms

(to go out, to leave): kirmoq

References

Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*čɨk-”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8)‎, Leiden, New York, Köln: E.J. Brill

This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[1] Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*čɨk-”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8)‎, Leiden, New York, Köln: E.J. Brill