ცელი
Georgian
Etymology
From Old Georgian ცელი (celi), from Proto-Georgian-Zan *cel-.
Pronunciation
- IPA(key): /t͡seli/, [t͡sʰeli]
- Hyphenation: ცე‧ლი
Inflection
Declension of ცელი (see Georgian declension)
| singular | plural | archaic plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | ცელი (celi) | ცელები (celebi) | ცელნი (celni) |
| ergative | ცელმა (celma) | ცელებმა (celebma) | ცელთ(ა) (celt(a)) |
| dative | ცელს(ა) (cels(a)) | ცელებს(ა) (celebs(a)) | ცელთ(ა) (celt(a)) |
| genitive | ცელის(ა) (celis(a)) | ცელების(ა) (celebis(a)) | ცელთ(ა) (celt(a)) |
| instrumental | ცელით(ა) (celit(a)) | ცელებით(ა) (celebit(a)) | |
| adverbial | ცელად(ა) (celad(a)) | ცელებად(ა) (celebad(a)) | |
| vocative | ცელო (celo) | ცელებო (celebo) | ცელნო (celno) |
| Notes: archaic plurals might not exist. | |||
Postpositional inflection of ცელი (see Georgian postpositions)
| postpositions taking a dative case | singular | plural |
|---|---|---|
| -ზე (on - ) | ცელზე (celze) | ცელებზე (celebze) |
| -თან (near - ) | ცელთან (celtan) | ცელებთან (celebtan) |
| -ში (in - ) | ცელში (celši) | ცელებში (celebši) |
| -ვით (like a - ) | ცელივით (celivit) | ცელებივით (celebivit) |
| postpositions taking a genitive case | singular | plural |
| -თვის (for - ) | ცელისთვის (celistvis) | ცელებისთვის (celebistvis) |
| -ებრ (like a - ) | ცელისებრ (celisebr) | ცელებისებრ (celebisebr) |
| -კენ (towards - ) | ცელისკენ (celisḳen) | ცელებისკენ (celebisḳen) |
| -გან (from/of - ) | ცელისგან (celisgan) | ცელებისგან (celebisgan) |
| postpositions taking an instrumental case | singular | plural |
| -დან (from / since - ) | ცელიდან (celidan) | ცელებიდან (celebidan) |
| -ურთ (together with - ) | ცელითურთ (celiturt) | ცელებითურთ (celebiturt) |
| postpositions taking an adverbial case | singular | plural |
| -მდე (up to - ) | ცელამდე (celamde) | ცელებამდე (celebamde) |
Derived terms
- სიკვდილის ცელი (siḳvdilis celi)
- ცელვა (celva)
- ცელავს (celavs)
Descendants
- →⇒ Andi: харисел (xarisel), хъалиссели (qˣalisseli), ххърцен (xqˣrcen), хъариса (qˣarisa), харицел (xaricel)
- →⇒ Avar: харицел (xaricel), харилчер (xarilčer), хирисен (xirisen)
- → Bats: ცელ (cel)
- →⇒ Bezhta: халисен (xalisen), харцел (xarcel), харицел (xaricel)
- → Chechen: цел (cel, “hoe”)
- → Ingush: цел (cel, “hoe”)
- → Khvarshi: цел (cel, “hoe”)
- → Udi: цел (cel) (dialectal)
Further reading
- Čikobava, Arnold et al., editors (1950–1964), “ცელი”, in Kartuli enis ganmarṭebiti leksiḳoni [Explanatory Dictionary of the Georgian language] (in Georgian), Tbilisi: Academy Press
Mingrelian
Alternative forms
- ცეი (cei), ცალი (cali)
Etymology
From Proto-Georgian-Zan *cel-. According to Fähnrich–Sarǯvelaʒe, this form is borrowed from Georgian ცელი (celi) while ცალი (cali) is inherited.
Related terms
- ცალუა (calua)
Further reading
- Kajaia, Otar (2005) “ცელი”, in Megrul-kartuli leksiḳoni [Mingrelian–Georgian Dictionary], online version prepared by Joost Gippert, Frankfurt am Main, published 2001–2004, page 1755
- Kipšidze, Iosif (1914) “ცელი”, in Грамматика мингрельского (иверского) языка с хрестоматией и словарем [Grammar of the Mingrelian (Iverian) Language with a Reader and a Dictionary] (Материалы по яфетическому языкознанию; 7) (in Russian), Saint Petersburg: Academy Press, pages 369b–370a
- Kiria, Č̣abuḳi, Ezugbaia, Lali, Memišiši, Omar, Čuxua, Merab (2015) Lazur-megruli gramaṭiḳa [Laz–Mingrelian Grammar] (in Georgian), Tbilisi: Gamomcemloba Meridiani, page 869
- Kobalia, Alio (2010) “ცელი”, in Merab Čuxua, Nona Kobalia, Nana Kobalia, editors, Megruli leksiḳoni [Mingrelian Dictionary] (Ḳolxuri seria; 7), online version prepared by Manana Buḳia, Tbilisi: Artanuji, →ISBN
Old Georgian
Etymology
From Proto-Georgian-Zan *cel-.
Descendants
- Georgian: ცელი (celi)
- →⇒ Andi: харисел (xarisel), хъалиссели (qˣalisseli), ххърцен (xqˣrcen), хъариса (qˣarisa), харицел (xaricel)
- →⇒ Avar: харицел (xaricel), харилчер (xarilčer), хирисен (xirisen)
- → Bats: ცელ (cel)
- →⇒ Bezhta: халисен (xalisen), харцел (xarcel), харицел (xaricel)
- → Chechen: цел (cel, “hoe”)
- → Ingush: цел (cel, “hoe”)
- → Khvarshi: цел (cel, “hoe”)
- → Udi: цел (cel) (dialectal)
Further reading
- Abulaʒe, Ilia (1973) “ცელი”, in Ʒveli kartuli enis leksiḳoni (masalebi) [Dictionary of Old Georgian (Materials)] (in Georgian), Tbilisi: Metsniereba, page 514b
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.