ალი
Georgian
Pronunciation
- IPA(key): /ali/
- Hyphenation: ალი
Etymology 1
From Old Georgian ალი (ali). Related to Mingrelian ალი (ali, “blaze, flame, fire”), Laz ალი (ali), Svan ჰელ (hel); Chechen алу (alu, “fire”), Ingush ала (ala), Ossetian ала (ala, “soot”), and, possibly, Avar лахӏ (laḥʳ, “soot”). (This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium.)
Inflection
Declension of ალი (see Georgian declension)
| singular | plural | archaic plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | ალი (ali) | ალები (alebi) | ალნი (alni) |
| ergative | ალმა (alma) | ალებმა (alebma) | ალთ(ა) (alt(a)) |
| dative | ალს(ა) (als(a)) | ალებს(ა) (alebs(a)) | ალთ(ა) (alt(a)) |
| genitive | ალის(ა) (alis(a)) | ალების(ა) (alebis(a)) | ალთ(ა) (alt(a)) |
| instrumental | ალით(ა) (alit(a)) | ალებით(ა) (alebit(a)) | |
| adverbial | ალად(ა) (alad(a)) | ალებად(ა) (alebad(a)) | |
| vocative | ალო (alo) | ალებო (alebo) | ალნო (alno) |
| Notes: archaic plurals might not exist. | |||
Postpositional inflection of ალი (see Georgian postpositions)
| postpositions taking a dative case | singular | plural |
|---|---|---|
| -ზე (on - ) | ალზე (alze) | ალებზე (alebze) |
| -თან (near - ) | ალთან (altan) | ალებთან (alebtan) |
| -ში (in - ) | ალში (alši) | ალებში (alebši) |
| -ვით (like a - ) | ალივით (alivit) | ალებივით (alebivit) |
| postpositions taking a genitive case | singular | plural |
| -თვის (for - ) | ალისთვის (alistvis) | ალებისთვის (alebistvis) |
| -ებრ (like a - ) | ალისებრ (alisebr) | ალებისებრ (alebisebr) |
| -კენ (towards - ) | ალისკენ (alisḳen) | ალებისკენ (alebisḳen) |
| -გან (from/of - ) | ალისგან (alisgan) | ალებისგან (alebisgan) |
| postpositions taking an instrumental case | singular | plural |
| -დან (from / since - ) | ალიდან (alidan) | ალებიდან (alebidan) |
| -ურთ (together with - ) | ალითურთ (aliturt) | ალებითურთ (alebiturt) |
| postpositions taking an adverbial case | singular | plural |
| -მდე (up to - ) | ალამდე (alamde) | ალებამდე (alebamde) |
Derived terms
- ალისფერი (alisperi)
See also
- ცეცხლი (cecxli)
Further reading
- Čikobava, Arnold et al., editors (1950–1964), “ალი1”, in Kartuli enis ganmarṭebiti leksiḳoni [Explanatory Dictionary of the Georgian language] (in Georgian), Tbilisi: Academy Press
- Abajev, V. I. (1958) Историко-этимологический словарь осетинского языка [Historical-Etymological Dictionary of the Ossetian Language] (in Russian), volume I, Moscow and Leningrad: Academy Press, page 43, compares Ottoman Turkish آلو (alev, “flame”), which is unlikely to be related due to attestation in Old Georgian
Proper noun
ალი • (ali)
- demon in the form of a beautiful woman
Inflection
Declension of ალი (see Georgian declension)
| singular | plural | archaic plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | ალი (ali) | ||
| ergative | ალმა (alma) | ||
| dative | ალს(ა) (als(a)) | ||
| genitive | ალის(ა) (alis(a)) | ||
| instrumental | ალით(ა) (alit(a)) | ||
| adverbial | ალად(ა) (alad(a)) | ||
| vocative | ალო (alo) | ||
| Notes: archaic plurals might not exist. | |||
Postpositional inflection of ალი (see Georgian postpositions)
| postpositions taking a dative case | singular | plural |
|---|---|---|
| -ზე (on - ) | ალზე (alze) | |
| -თან (near - ) | ალთან (altan) | |
| -ში (in - ) | ალში (alši) | |
| -ვით (like a - ) | ალივით (alivit) | |
| postpositions taking a genitive case | singular | plural |
| -თვის (for - ) | ალისთვის (alistvis) | |
| -ებრ (like a - ) | ალისებრ (alisebr) | |
| -კენ (towards - ) | ალისკენ (alisḳen) | |
| -გან (from/of - ) | ალისგან (alisgan) | |
| postpositions taking an instrumental case | singular | plural |
| -დან (from / since - ) | ალიდან (alidan) | |
| -ურთ (together with - ) | ალითურთ (aliturt) | |
| postpositions taking an adverbial case | singular | plural |
| -მდე (up to - ) | ალამდე (alamde) |
Descendants
- → Mingrelian: ალი (ali)
- → Svan: ჰა̈ლ (häl)
Further reading
- Čikobava, Arnold et al., editors (1950–1964), “ალი2”, in Kartuli enis ganmarṭebiti leksiḳoni [Explanatory Dictionary of the Georgian language] (in Georgian), Tbilisi: Academy Press
Laz
Alternative forms
- ყალი (qali) — Khopa–Batumi, Chkhala
Etymology
From Proto-Kartvelian *q̇el-.
Pronunciation
- IPA(key): /ˈɑli/
- Hyphenation: ა‧ლი
Noun
ალი • (ali) (Latin spelling ali) (Atina, Vizha, Artasheni, Vitse–Arkabi)
- neck
- ალის თოკი გეიდუმელს დო ეინჭენ
- alis toǩi geidumels do einç̌en
- S/he hangs her/himself with a rope around her/his neck ( commits suicide, kills her/himself)
Derived terms
- ხეშალი (xeşali)
- ალისარი (alisari)
- ყალისარი (qalisari)
- ყალი გილაქთერი (qali gilakteri)
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.