ਆਖਣਾ

Punjabi

Etymology

Inherited from Paisaci Prakrit [Term?] (compare Sauraseni Prakrit 𑀅𑀓𑁆𑀔𑀤𑀺 (akkhadi)), from Sanskrit आख्याति (ākhyāti). Cognate to Gujarati આખવું (ākhavũ).

Verb

ਆਖਣਾ • (ākhaṇā) (Shahmukhi spelling آکھݨا)

to say, speak
Synonyms: ਬੋਲਣਾ (bolṇā), ਕਹਿਣਾ (kahiṇā)

ਸੁਰਜੀਤ ਤੈਨੂੰ ਕੀ ਆਖਿਆ?
surjīt tainū̃ kī ākhiā?
What did Surjit say to you?

Conjugation

Impersonal forms of ਆਖਣਾ

Undeclined
Stem		ਆਖ ākha
Infinitive		ਆਖਣਾ ākhaṇā
Oblique Infinitive		ਆਖਣ ākhaṇ
Conjunctive		ਆਖਕੇ ākhake
Progressive		ਆਖਦੇ-ਆਖਦੇ ākhade-ākhade
Participles
		dir m s	m p obl m s	f s	f p
Infinitive		—	—	—	—
Habitual		ਆਖਦਾ ākhadā	ਆਖਦੇ ākhade	ਆਖਦੀ ākhadī	ਆਖਦਿਆਂ ākhadiā̃
Perfective		ਆਖਿਆ ākhiā	ਆਖੇ ākhe	ਆਖੀ ākhī	ਆਖਿਆਂ ākhiā̃
Prospective Agentive		ਆਖਣ ਵਾਲ਼ਾ¹ ākhaṇ vāḷā¹	ਆਖਣ ਵਾਲ਼ੇ¹ ākhaṇ vāḷe¹	ਆਖਣ ਵਾਲ਼ੀ¹ ākhaṇ vāḷī¹	ਆਖਣ ਵਾਲ਼ਿਆਂ¹ ākhaṇ vāḷiā̃¹
Adjectival	Perfective	ਆਖਿਆ ਹੋਇਆ ākhiā hoiā	ਆਖੇ ਹੋਏ ākhe hoē	ਆਖੀ ਹੋਈ ākhī hoī	ਆਖਿਆਂ ਹੋਇਆਂ ākhiā̃ hoiā̃
Adjectival	Habitual	ਆਖਦਾ ਹੋਇਆ ākhadā hoiā	ਆਖਦੇ ਹੋਏ ākhade hoē	ਆਖਦੀ ਹੋਈ ākhadī hoī	ਆਖਦਿਆਂ ਹੋਇਆਂ ākhadiā̃ hoiā̃

¹The presence of theਲ਼ (ḷa) phoneme can vary by dialect ਲ (la).

Personal forms of ਆਖਣਾ

Non-Aspectual
			Singular			Singular/Plural	Plural/Formal
			1^st ਮੈਂ	2^nd intimate ਤੂੰ	3^rd ਇਹ/ਉਹ	2^nd familiar ਤੁਸੀਂ	1^st ਅਸੀਂ	2^nd formal, 3^rd ਇਹ/ਉਹ/ਆਪ
Indicative	PERF	m	ਆਖਿਆ ākhiā			ਆਖੇ ākhe
	PERF	f	ਆਖੀ ākhī			ਆਖਿਆਂ ākhiā̃
	FUT	m	ਆਖਾਂਗਾ, ਆਖੂਂਗਾ³ ākhāṅgā, ākhūṅgā³	ਆਖੇਗਾ ākhegā		ਆਖੋਗੇ ākhoge	ਆਖਾਂਗੇ ākhāṅge	ਆਖਣਗੇ ākhaṇge
	FUT	f	ਆਖਾਂਗੀ, ਆਖੂਂਗੀ³ ākhāṅgī, ākhūṅgī³	ਆਖੇਗੀ ākhegī		ਆਖੋਗਿਆਂ ākhogiā̃	ਆਖਾਂਗਿਆਂ ākhāṅgiā̃	ਆਖਣਗਿਆਂ ākhaṇgiā̃
Subjunctive	FUT	m f	ਆਖਾਂ, ਆਖੂਂ³ ākhā̃, ākhū̃³	ਆਖੇ ākhe		ਆਖੋ ākho	ਆਖਾਂ ākhā̃	ਆਖਣ ākhaṇ
Contrafactual	PST	m	ਆਖਦਾ ākhadā			ਆਖਦੇ ākhade
Contrafactual	PST	f	ਆਖਦੀ ākhadī			ਆਖਦਿਆਂ ākhadiā̃
Imperative	REG	m f		ਆਖ ākha		ਆਖੋ ākho		ਆਖੋ ākho
Imperative	POL	m f		ਆਖੀਂ ākhī̃		ਆਖਿਓ ākhio		ਆਖਿਓ ākhio
Habitual
Indicative	PRS	m	ਆਖਦਾ ਹਾਂ ākhadā hā̃	ਆਖਦਾ ਹੈ ākhadā hai		ਆਖਦੇ ਹੋ ākhade ho	ਆਖਦੇ ਹਾਂ ākhade hā̃	ਆਖਦੇ ਹਨ² ākhade han²
	PRS	f	ਆਖਦੀ ਹਾਂ ākhadī hā̃	ਆਖਦੀ ਹੈ ākhadī hai		ਆਖਦਿਆਂ ਹੋ ākhadiā̃ ho	ਆਖਦਿਆਂ ਹਾਂ ākhadiā̃ hā̃	ਆਖਦਿਆਂ ਹਨ² ākhadiā̃ han²
	PST	m	ਆਖਦਾ ਸੀ¹ ākhadā sī¹			ਆਖਦੇ ਸੀ¹ ākhade sī¹
	PST	f	ਆਖਦੀ ਸੀ¹ ākhadī sī¹			ਆਖਦਿਆਂ ਸੀ¹ ākhadiā̃ sī¹
Presumptive	PRS PST	m	ਆਖਦਾ ਹੋਵਾਂਗਾ ākhadā hovāṅgā	ਆਖਦਾ ਹੋਵੇਗਾ ākhadā hovegā		ਆਖਦੇ ਹੋਵੋਗੇ ākhade hovoge	ਆਖਦੇ ਹੋਵਾਂਗੇ ākhade hovāṅge	ਆਖਦੇ ਹੋਣਗੇ ākhade hoṇge
Presumptive	PRS PST	f	ਆਖਦੀ ਹੋਵਾਂਗੀ ākhadī hovāṅgī	ਆਖਦੀ ਹੋਵੇਗੀ ākhadī hovegī		ਆਖਦਿਆਂ ਹੋਵੋਗਿਆਂ ākhadiā̃ hovogiā̃	ਆਖਦਿਆਂ ਹੋਵਾਂਗਿਆਂ ākhadiā̃ hovāṅgiā̃	ਆਖਦਿਆਂ ਹੋਣਗਿਆਂ ākhadiā̃ hoṇgiā̃
Subjunctive	PRS	m	ਆਖਦਾ ਹੋਵਾਂ ākhadā hovā̃	ਆਖਦਾ ਹੋਵੇ ākhadā hove		ਆਖਦੇ ਹੋਵੋ ākhade hovo	ਆਖਦੇ ਹੋਇਏ ākhade hoiē	ਆਖਦੇ ਹੋਣ ākhade hoṇ
Subjunctive	PRS	f	ਆਖਦੀ ਹੋਵਾਂ ākhadī hovā̃	ਆਖਦੀ ਹੋਵੇ ākhadī hove		ਆਖਦਿਆਂ ਹੋਵੋ ākhadiā̃ hovo	ਆਖਦਿਆਂ ਹੋਇਏ ākhadiā̃ hoiē	ਆਖਦਿਆਂ ਹੋਣ ākhadiā̃ hoṇ
Contrafactual	PST	m	ਆਖਦਾ ਹੁੰਦਾ ākhadā hundā			ਆਖਦੇ ਹੁੰਦੇ ākhade hunde
Contrafactual	PST	f	ਆਖਦੀ ਹੁੰਦੀ ākhadī hundī			ਆਖਦਿਆਂ ਹੁੰਦਿਆਂ ākhadiā̃ hundiā̃
Perfective
			Singular			Singular/Plural	Plural/Formal
			1^st ਮੈਂ	2^nd intimate ਤੂੰ	3^rd ਇਹ/ਉਹ	2^nd familiar ਤੁਸੀਂ	1^st ਅਸੀਂ	2^nd formal, 3^rd ਇਹ/ਉਹ/ਆਪ
Indicative	PRS	m	ਆਖਿਆ ਹਾਂ ākhiā hā̃	ਆਖਿਆ ਹੈ ākhiā hai		ਆਖੇ ਹੋ ākhe ho	ਆਖੇ ਹਾਂ ākhe hā̃	ਆਖੇ ਹਨ² ākhe han²
	PRS	f	ਆਖੀ ਹਾਂ ākhī hā̃	ਆਖੀ ਹੈ ākhī hai		ਆਖਿਆਂ ਹੋ ākhiā̃ ho	ਆਖਿਆਂ ਹਾਂ ākhiā̃ hā̃	ਆਖਿਆਂ ਹਨ² ākhiā̃ han²
	PST	m	ਆਖਿਆ ਸੀ¹ ākhiā sī¹			ਆਖੇ ਸੀ¹ ākhe sī¹
	PST	f	ਆਖੀ ਸੀ¹ ākhī sī¹			ਆਖਿਆਂ ਸੀ¹ ākhiā̃ sī¹
	FUT	m	ਆਖਿਆ ਹੋਵਾਂਗਾ ākhiā hovāṅgā	ਆਖਿਆ ਹੋਵੇਗਾ ākhiā hovegā		ਆਖੇ ਹੋਵੋਗੇ ākhe hovoge	ਆਖੇ ਹੋਵਾਂਗੇ ākhe hovāṅge	ਆਖੇ ਹੋਣਗੇ ākhe hoṇge
	FUT	f	ਆਖੀ ਹੋਵਾਂਗਾ ākhī hovāṅgā	ਆਖੀ ਹੋਵੇਗਾ ākhī hovegā		ਆਖਿਆਂ ਹੋਵੋਗੇ ākhiā̃ hovoge	ਆਖਿਆਂ ਹੋਵਾਂਗੇ ākhiā̃ hovāṅge	ਆਖਿਆਂ ਹੋਣਗੇ ākhiā̃ hoṇge
Presumptive	PRS PST	m	ਆਖਿਆ ਹੋਵਾਂਗਾ ākhiā hovāṅgā	ਆਖਿਆ ਹੋਵੇਗਾ ākhiā hovegā		ਆਖੇ ਹੋਵੋਗੇ ākhe hovoge	ਆਖੇ ਹੋਵਾਂਗੇ ākhe hovāṅge	ਆਖੇ ਹੋਣਗੇ ākhe hoṇge
Presumptive	PRS PST	f	ਆਖੀ ਹੋਵਾਂਗਾ ākhī hovāṅgā	ਆਖੀ ਹੋਵੇਗਾ ākhī hovegā		ਆਖਿਆਂ ਹੋਵੋਗੇ ākhiā̃ hovoge	ਆਖਿਆਂ ਹੋਵਾਂਗੇ ākhiā̃ hovāṅge	ਆਖਿਆਂ ਹੋਣਗੇ ākhiā̃ hoṇge
Subjunctive	PRS	m	ਆਖਿਆ ਹੋਵਾਂ ākhiā hovā̃	ਆਖਿਆ ਹੋਵੇ ākhiā hove		ਆਖੇ ਹੋਵੋ ākhe hovo	ਆਖੇ ਹੋਇਏ ākhe hoiē	ਆਖੇ ਹੋਣ ākhe hoṇ
Subjunctive	PRS	f	ਆਖੀ ਹੋਵਾਂ ākhī hovā̃	ਆਖੀ ਹੋਵੇ ākhī hove		ਆਖਿਆਂ ਹੋਵੋ ākhiā̃ hovo	ਆਖਿਆਂ ਹੋਇਏ ākhiā̃ hoiē	ਆਖਿਆਂ ਹੋਣ ākhiā̃ hoṇ
Contrafactual	PST	m	ਆਖਿਆ ਹੁੰਦਾ ākhiā hundā			ਆਖੇ ਹੁੰਦੇ ākhe hunde
Contrafactual	PST	f	ਆਖੀ ਹੁੰਦੀ ākhī hundī			ਆਖਿਆਂ ਹੁੰਦਿਆਂ ākhiā̃ hundiā̃
Progressive
Indicative	PRS	m	ਆਖ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ākha rihā hā̃	ਆਖ ਰਿਹਾ ਹੈ ākha rihā hai		ਆਖ ਰਹੇ ਹੋ ākha rahe ho	ਆਖ ਰਹੇ ਹਾਂ ākha rahe hā̃	ਆਖ ਰਹੇ ਹਨ² ākha rahe han²
	PRS	f	ਆਖ ਰਹੀ ਹਾਂ ākha rahī hā̃	ਆਖ ਰਹੀ ਹੈ ākha rahī hai		ਆਖ ਰਹਿਆਂ ਹੋ ākha rahiā̃ ho	ਆਖ ਰਹਿਆਂ ਹਾਂ ākha rahiā̃ hā̃	ਆਖ ਰਹਿਆਂ ਹਨ² ākha rahiā̃ han²
	PST	m	ਆਖ ਰਿਹਾ ਸੀ¹ ākha rihā sī¹			ਆਖ ਰਹੇ ਸੀ¹ ākha rahe sī¹
	PST	f	ਆਖ ਰਹੀ ਸੀ¹ ākha rahī sī¹			ਆਖ ਰਹਿਆਂ ਸੀ¹ ākha rahiā̃ sī¹
	FUT	m	ਆਖ ਰਿਹਾ ਹੋਵਾਂਗਾ ākha rihā hovāṅgā	ਆਖ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇਗਾ ākha rihā hovegā		ਆਖ ਰਹੇ ਹੋਵੋਗੇ ākha rahe hovoge	ਆਖ ਰਹੇ ਹੋਵਾਂਗੇ ākha rahe hovāṅge	ਆਖ ਰਹੇ ਹੋਣਗੇ ākha rahe hoṇge
	FUT	f	ਆਖ ਰਹੀ ਹੋਵਾਂਗੀ ākha rahī hovāṅgī	ਆਖ ਰਹੀ ਹੋਵੇਗੀ ākha rahī hovegī		ਆਖ ਰਹਿਆਂ ਹੋਵੋਗਿਆਂ ākha rahiā̃ hovogiā̃	ਆਖ ਰਹਿਆਂ ਹੋਵਾਂਗਿਆਂ ākha rahiā̃ hovāṅgiā̃	ਆਖ ਰਹਿਆਂ ਹੋਣਗਿਆਂ ākha rahiā̃ hoṇgiā̃
Presumptive	PRS PST FUT	m	ਆਖ ਰਿਹਾ ਹੋਵਾਂਗਾ ākha rihā hovāṅgā	ਆਖ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇਗਾ ākha rihā hovegā		ਆਖ ਰਹੇ ਹੋਵੋਗੇ ākha rahe hovoge	ਆਖ ਰਹੇ ਹੋਵਾਂਗੇ ākha rahe hovāṅge	ਆਖ ਰਹੇ ਹੋਣਗੇ ākha rahe hoṇge
Presumptive	PRS PST FUT	f	ਆਖ ਰਹੀ ਹੋਵਾਂਗੀ ākha rahī hovāṅgī	ਆਖ ਰਹੀ ਹੋਵੇਗੀ ākha rahī hovegī		ਆਖ ਰਹਿਆਂ ਹੋਵੋਗਿਆਂ ākha rahiā̃ hovogiā̃	ਆਖ ਰਹਿਆਂ ਹੋਵਾਂਗਿਆਂ ākha rahiā̃ hovāṅgiā̃	ਆਖ ਰਹਿਆਂ ਹੋਣਗਿਆਂ ākha rahiā̃ hoṇgiā̃
Subjunctive	PRS	m	ਆਖ ਰਿਹਾ ਹੋਵਾਂ ākha rihā hovā̃	ਆਖ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ ākha rihā hove		ਆਖ ਰਹੇ ਹੋਵੋ ākha rahe hovo	ਆਖ ਰਹੇ ਹੋਇਏ ākha rahe hoiē	ਆਖ ਰਹੇ ਹੋਣ ākha rahe hoṇ
Subjunctive	PRS	f	ਆਖ ਰਹੀ ਹੋਵਾਂ ākha rahī hovā̃	ਆਖ ਰਹੀ ਹੋਵੇ ākha rahī hove		ਆਖ ਰਹਿਆਂ ਹੋਵੋ ākha rahiā̃ hovo	ਆਖ ਰਹਿਆਂ ਹੋਇਏ ākha rahiā̃ hoiē	ਆਖ ਰਹਿਆਂ ਹੋਣ ākha rahiā̃ hoṇ
Contrafactual	PST	m	ਆਖ ਰਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ākha rihā hundā			ਆਖ ਰਹੇ ਹੁੰਦੇ ākha rahe hunde
Contrafactual	PST	f	ਆਖ ਰਹੀ ਹੁੰਦੀ ākha rahī hundī			ਆਖ ਰਹਿਆਂ ਹੁੰਦਿਆਂ ākha rahiā̃ hundiā̃
			1^st ਮੈਂ	2^nd intimate ਤੂੰ	3^rd ਇਹ/ਉਹ	2^nd familiar ਤੁਸੀਂ	1^st ਅਸੀਂ	2^nd formal, 3^rd ਇਹ/ਉਹ/ਆਪ
			Singular			Singular/Plural	Plural/Formal

¹Some dialects conjugate ਸੀ (sī) for person and number (from left to right): ਸਾਂ (sā̃), ਸੈ (sai), ਸੋ (so), ਸਾਂ (sā̃), ਸਨ (san).
²Colloquially, ਹਨ (han) is always ਨੇ (ne) in the Majhi dialect.
³Dialectal.

References

Singh, Bhai Maya (1895) “ਆਖਣਾ”, in The Panjabi Dictionary, Lahore: Munshi Gulab Singh and Sons.

This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.