सू

Sanskrit

Alternative forms

Alternative scripts

Etymology 1

From Proto-Indo-Iranian *suH-, from Proto-Indo-European *súHs, from *sewH- (to give birth, to bear a child).[1][2]

Pronunciation

Root

सू • ()

  1. to beget, procreate, bring forth, bear, produce, yield
Derived terms
  • सूत (sūta)
  • सूनु (sūnu)
  • सूतिका (sūtikā)
  • सूतिकागार (sūtikāgāra)
  • सूतिकागृह (sūtikāgṛha)
  • प्रसू (prasū)
  • प्रसूति (prasūti)
  • प्रसव (prasava)
  • सूते (sūte)
  • सुवे (suve)
  • असूत (asūta)
  • सूयते (sūyate)
  • ससूव (sasūva)
  • सुषुवे (suṣuve)
  • सुसाव (susāva)
  • असुषोत् (asuṣot)
  • असोष्ट (asoṣṭa)
  • असौषीत् (asauṣīt)
  • असविष्ट (asaviṣṭa)
  • सोता (sotā)
  • सविता (savitā)
  • सोष्यति (soṣyati)
  • सोष्यते (soṣyate)
  • सविष्यति (saviṣyati)
  • सविष्यते (saviṣyate)
  • सूष्यन्ती (sūṣyantī)
  • सोष्यन्ती (soṣyantī)
  • सूतवे (sūtave)
  • सूतवै (sūtavai)
  • सवितवे (savitave)
  • सोतुम् (sotum)
  • सवितुम् (savitum)
  • सूत्वा (sūtvā)
  • असावि (asāvi)
  • सावयति (sāvayati)

Adjective

सू • (sū́) stem

  1. (mostly at end of compounds) begetting, procreating, bringing forth, producing
Declension
Masculine ū-stem declension of सू (sū́)
Singular Dual Plural
Nominative सूः
sū́ḥ
सुवौ
súvau
सुवः
súvaḥ
Vocative सूः
sū́ḥ
सुवौ
súvau
सुवः
súvaḥ
Accusative सुवम्
súvam
सुवौ
súvau
सुवः
súvaḥ
Instrumental सुवा
suvā́
सूभ्याम्
sūbhyā́m
सूभिः
sūbhíḥ
Dative सुवे / सुवै¹
suvé / suvaí¹
सूभ्याम्
sūbhyā́m
सूभ्यः
sūbhyáḥ
Ablative सुवः / सुवाः¹ / सुवै²
suváḥ / suvā́ḥ¹ / suvaí²
सूभ्याम्
sūbhyā́m
सूभ्यः
sūbhyáḥ
Genitive सुवः / सुवाः¹ / सुवै²
suváḥ / suvā́ḥ¹ / suvaí²
सुवोः
suvóḥ
सुवाम् / सूनाम्¹
suvā́m / sūnā́m¹
Locative सुवि / सुवाम्¹
suví / suvā́m¹
सुवोः
suvóḥ
सूषु
sūṣú
Notes
  • ¹Later Sanskrit
  • ²Brāhmaṇas
Feminine ū-stem declension of सू (sū́)
Singular Dual Plural
Nominative सूः
sū́ḥ
सुवौ
súvau
सुवः
súvaḥ
Vocative सूः
sū́ḥ
सुवौ
súvau
सुवः
súvaḥ
Accusative सुवम्
súvam
सुवौ
súvau
सुवः
súvaḥ
Instrumental सुवा
suvā́
सूभ्याम्
sūbhyā́m
सूभिः
sūbhíḥ
Dative सुवे / सुवै¹
suvé / suvaí¹
सूभ्याम्
sūbhyā́m
सूभ्यः
sūbhyáḥ
Ablative सुवः / सुवाः¹ / सुवै²
suváḥ / suvā́ḥ¹ / suvaí²
सूभ्याम्
sūbhyā́m
सूभ्यः
sūbhyáḥ
Genitive सुवः / सुवाः¹ / सुवै²
suváḥ / suvā́ḥ¹ / suvaí²
सुवोः
suvóḥ
सुवाम् / सूनाम्¹
suvā́m / sūnā́m¹
Locative सुवि / सुवाम्¹
suví / suvā́m¹
सुवोः
suvóḥ
सूषु
sūṣú
Notes
  • ¹Later Sanskrit
  • ²Brāhmaṇas
Neuter ū-stem declension of सू (sū́)
Singular Dual Plural
Nominative सूः
sū́ḥ
सुवौ
súvau
सुवः
súvaḥ
Vocative सूः
sū́ḥ
सुवौ
súvau
सुवः
súvaḥ
Accusative सुवम्
súvam
सुवौ
súvau
सुवः
súvaḥ
Instrumental सुवा
suvā́
सूभ्याम्
sūbhyā́m
सूभिः
sūbhíḥ
Dative सुवे / सुवै¹
suvé / suvaí¹
सूभ्याम्
sūbhyā́m
सूभ्यः
sūbhyáḥ
Ablative सुवः / सुवाः¹ / सुवै²
suváḥ / suvā́ḥ¹ / suvaí²
सूभ्याम्
sūbhyā́m
सूभ्यः
sūbhyáḥ
Genitive सुवः / सुवाः¹ / सुवै²
suváḥ / suvā́ḥ¹ / suvaí²
सुवोः
suvóḥ
सुवाम् / सूनाम्¹
suvā́m / sūnā́m¹
Locative सुवि / सुवाम्¹
suví / suvā́m¹
सुवोः
suvóḥ
सूषु
sūṣú
Notes
  • ¹Later Sanskrit
  • ²Brāhmaṇas

Noun

सू • (sū́) stem, m or f

  1. one who begets
    1. a mother
    2. a father
  2. childbearing, parturition
Declension
Masculine ū-stem declension of सू (sū́)
Singular Dual Plural
Nominative सूः
sū́ḥ
सुवौ
súvau
सुवः
súvaḥ
Vocative सूः
sū́ḥ
सुवौ
súvau
सुवः
súvaḥ
Accusative सुवम्
súvam
सुवौ
súvau
सुवः
súvaḥ
Instrumental सुवा
suvā́
सूभ्याम्
sūbhyā́m
सूभिः
sūbhíḥ
Dative सुवे / सुवै¹
suvé / suvaí¹
सूभ्याम्
sūbhyā́m
सूभ्यः
sūbhyáḥ
Ablative सुवः / सुवाः¹ / सुवै²
suváḥ / suvā́ḥ¹ / suvaí²
सूभ्याम्
sūbhyā́m
सूभ्यः
sūbhyáḥ
Genitive सुवः / सुवाः¹ / सुवै²
suváḥ / suvā́ḥ¹ / suvaí²
सुवोः
suvóḥ
सुवाम् / सूनाम्¹
suvā́m / sūnā́m¹
Locative सुवि / सुवाम्¹
suví / suvā́m¹
सुवोः
suvóḥ
सूषु
sūṣú
Notes
  • ¹Later Sanskrit
  • ²Brāhmaṇas
Feminine ū-stem declension of सू (sū́)
Singular Dual Plural
Nominative सूः
sū́ḥ
सुवौ
súvau
सुवः
súvaḥ
Vocative सूः
sū́ḥ
सुवौ
súvau
सुवः
súvaḥ
Accusative सुवम्
súvam
सुवौ
súvau
सुवः
súvaḥ
Instrumental सुवा
suvā́
सूभ्याम्
sūbhyā́m
सूभिः
sūbhíḥ
Dative सुवे / सुवै¹
suvé / suvaí¹
सूभ्याम्
sūbhyā́m
सूभ्यः
sūbhyáḥ
Ablative सुवः / सुवाः¹ / सुवै²
suváḥ / suvā́ḥ¹ / suvaí²
सूभ्याम्
sūbhyā́m
सूभ्यः
sūbhyáḥ
Genitive सुवः / सुवाः¹ / सुवै²
suváḥ / suvā́ḥ¹ / suvaí²
सुवोः
suvóḥ
सुवाम् / सूनाम्¹
suvā́m / sūnā́m¹
Locative सुवि / सुवाम्¹
suví / suvā́m¹
सुवोः
suvóḥ
सूषु
sūṣú
Notes
  • ¹Later Sanskrit
  • ²Brāhmaṇas

Etymology 2

From Proto-Indo-Iranian *sawH-, from Proto-Indo-European *sewH- (to push (forth)). Cognate with Hittite [script needed] (šu-ú-iz-zi, to push (away), shove, cast off), Old Irish soïd (to turn).[3][4]

Pronunciation

Root

सू • ()

  1. to set in motion, urge, impel, vivify, create, produce
  2. to hurl upon
  3. to grant, bestow
  4. to appoint or consecrate to
  5. to allow, authorise
  6. to urge or impel violently
  7. to beget, procreate, bring forth, bear, produce, yield
  8. to be begotten or brought forth
Derived terms
  • असावीत् (asāvīt)
  • उत्सू (utsū)
  • सवति (savati)
  • साविषत् (sāviṣat)
  • सुवति (suvati)
  • सुवते (suvate)
  • सुषुवाण (suṣuvāṇa)
  • सुषुवे (suṣuve)
  • सूयते (sūyate)
  • सोषवीति (soṣavīti)

References

  1. Mayrhofer, Manfred (1996) Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan] (in German), volume 2, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, pages 714-5
  2. Lubotsky, Alexander (2011) The Indo-Aryan Inherited Lexicon (in progress) (Indo-European Etymological Dictionary Project), Leiden University, pages 452-3
  3. Mayrhofer, Manfred (1996) Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan] (in German), volume 2, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, pages 715-6
  4. Lubotsky, Alexander (2011) The Indo-Aryan Inherited Lexicon (in progress) (Indo-European Etymological Dictionary Project), Leiden University, page 453
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.