रुद्ध

Sanskrit

Alternative scripts

ৰুদ্ধ (Assamese script)
ᬭᬸᬤ᭄ᬥ (Balinese script)
রুদ্ধ (Bengali script)
𑰨𑰲𑰟𑰿𑰠 (Bhaiksuki script)
𑀭𑀼𑀤𑁆𑀥 (Brahmi script)
ရုဒ္ဓ (Burmese script)
રુદ્ધ (Gujarati script)
ਰੁਦ੍ਧ (Gurmukhi script)
𑌰𑍁𑌦𑍍𑌧 (Grantha script)
ꦫꦸꦢ꧀ꦣ (Javanese script)
𑂩𑂳𑂠𑂹𑂡 (Kaithi script)
ರುದ್ಧ (Kannada script)
រុទ្ធ (Khmer script)
ຣຸທ຺ຘ (Lao script)
രുദ്ധ (Malayalam script)
ᡵᡠᡩᢡᠠ (Manchu script)
𑘨𑘳𑘟𑘿𑘠 (Modi script)
ᠷᠤᢑᢑᠾᠠ᠋ (Mongolian script)
𑧈𑧔𑦿𑧠𑧀 (Nandinagari script)
𑐬𑐸𑐡𑑂𑐢 (Newa script)
ରୁଦ୍ଧ (Odia script)
ꢬꢸꢣ꣄ꢤ (Saurashtra script)
𑆫𑆶𑆢𑇀𑆣 (Sharada script)
𑖨𑗜𑖟𑖿𑖠 (Siddham script)
රුද‍්ධ (Sinhalese script)
𑩼𑩒𑩭 𑪙𑩮 (Soyombo script)
𑚤𑚰𑚛𑚶𑚜 (Takri script)
ருத்³த⁴ (Tamil script)
రుద్ధ (Telugu script)
รุทฺธ (Thai script)
རུ་དྡྷ (Tibetan script)
𑒩𑒳𑒠𑓂𑒡 (Tirhuta script)
𑨫𑨃𑨛𑩇𑨜 (Zanabazar Square script)

Etymology

From Proto-Indo-Iranian *rudᶻdʰás, from the root *rawdʰ- (“to obstruct, hinder, block”). Cognate with Avestan 𐬀𐬎𐬎𐬀𐬭𐬀𐬊𐬜𐬆𐬧𐬙𐬌 (auuaraoδəṇti), 𐬬𐬍𐬭𐬀𐬊𐬜𐬀𐬌𐬌𐬈𐬌𐬙𐬌 (vīraoδaiieⁱti).

Pronunciation

(Vedic) IPA^(key): /ɾud.dʱɐ́/, [ɾud̚.dʱɐ́]
(Classical) IPA^(key): /ˈɾud̪.d̪ʱɐ/, [ˈɾud̪̚.d̪ʱɐ]

Adjective

रुद्ध • (ruddhá) stem

obstructed, stopped, suppressed, withheld
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda
shut, closed, covered
- c. 400 BCE, Mahābhārata

Declension

Masculine a-stem declension of रुद्ध (ruddhá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	रुद्धः ruddháḥ	रुद्धौ / रुद्धा¹ ruddhaú / ruddhā́¹	रुद्धाः / रुद्धासः¹ ruddhā́ḥ / ruddhā́saḥ¹
Vocative	रुद्ध rúddha	रुद्धौ / रुद्धा¹ rúddhau / rúddhā¹	रुद्धाः / रुद्धासः¹ rúddhāḥ / rúddhāsaḥ¹
Accusative	रुद्धम् ruddhám	रुद्धौ / रुद्धा¹ ruddhaú / ruddhā́¹	रुद्धान् ruddhā́n
Instrumental	रुद्धेन ruddhéna	रुद्धाभ्याम् ruddhā́bhyām	रुद्धैः / रुद्धेभिः¹ ruddhaíḥ / ruddhébhiḥ¹
Dative	रुद्धाय ruddhā́ya	रुद्धाभ्याम् ruddhā́bhyām	रुद्धेभ्यः ruddhébhyaḥ
Ablative	रुद्धात् ruddhā́t	रुद्धाभ्याम् ruddhā́bhyām	रुद्धेभ्यः ruddhébhyaḥ
Genitive	रुद्धस्य ruddhásya	रुद्धयोः ruddháyoḥ	रुद्धानाम् ruddhā́nām
Locative	रुद्धे ruddhé	रुद्धयोः ruddháyoḥ	रुद्धेषु ruddhéṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ā-stem declension of रुद्धा (ruddhā́)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	रुद्धा ruddhā́	रुद्धे ruddhé	रुद्धाः ruddhā́ḥ
Vocative	रुद्धे rúddhe	रुद्धे rúddhe	रुद्धाः rúddhāḥ
Accusative	रुद्धाम् ruddhā́m	रुद्धे ruddhé	रुद्धाः ruddhā́ḥ
Instrumental	रुद्धया / रुद्धा¹ ruddháyā / ruddhā́¹	रुद्धाभ्याम् ruddhā́bhyām	रुद्धाभिः ruddhā́bhiḥ
Dative	रुद्धायै ruddhā́yai	रुद्धाभ्याम् ruddhā́bhyām	रुद्धाभ्यः ruddhā́bhyaḥ
Ablative	रुद्धायाः / रुद्धायै² ruddhā́yāḥ / ruddhā́yai²	रुद्धाभ्याम् ruddhā́bhyām	रुद्धाभ्यः ruddhā́bhyaḥ
Genitive	रुद्धायाः / रुद्धायै² ruddhā́yāḥ / ruddhā́yai²	रुद्धयोः ruddháyoḥ	रुद्धानाम् ruddhā́nām
Locative	रुद्धायाम् ruddhā́yām	रुद्धयोः ruddháyoḥ	रुद्धासु ruddhā́su
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of रुद्ध (ruddhá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	रुद्धम् ruddhám	रुद्धे ruddhé	रुद्धानि / रुद्धा¹ ruddhā́ni / ruddhā́¹
Vocative	रुद्ध rúddha	रुद्धे rúddhe	रुद्धानि / रुद्धा¹ rúddhāni / rúddhā¹
Accusative	रुद्धम् ruddhám	रुद्धे ruddhé	रुद्धानि / रुद्धा¹ ruddhā́ni / ruddhā́¹
Instrumental	रुद्धेन ruddhéna	रुद्धाभ्याम् ruddhā́bhyām	रुद्धैः / रुद्धेभिः¹ ruddhaíḥ / ruddhébhiḥ¹
Dative	रुद्धाय ruddhā́ya	रुद्धाभ्याम् ruddhā́bhyām	रुद्धेभ्यः ruddhébhyaḥ
Ablative	रुद्धात् ruddhā́t	रुद्धाभ्याम् ruddhā́bhyām	रुद्धेभ्यः ruddhébhyaḥ
Genitive	रुद्धस्य ruddhásya	रुद्धयोः ruddháyoḥ	रुद्धानाम् ruddhā́nām
Locative	रुद्धे ruddhé	रुद्धयोः ruddháyoḥ	रुद्धेषु ruddhéṣu
Notes	¹Vedic

Related terms

रुणद्धि (ruṇaddhi)
रोध (rodha)
विरोध (virodha)

References

Monier Williams (1899) “रुद्ध”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 0884.

This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.