मूक
Hindi
Pronunciation
- (Delhi Hindi) IPA(key): /muːk/
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- মূক (Assamese script)
- ᬫᬹᬓ (Balinese script)
- মূক (Bengali script)
- 𑰦𑰳𑰎 (Bhaiksuki script)
- 𑀫𑀽𑀓 (Brahmi script)
- မူက (Burmese script)
- મૂક (Gujarati script)
- ਮੂਕ (Gurmukhi script)
- 𑌮𑍂𑌕 (Grantha script)
- ꦩꦹꦏ (Javanese script)
- 𑂧𑂴𑂍 (Kaithi script)
- ಮೂಕ (Kannada script)
- មូក (Khmer script)
- ມູກ (Lao script)
- മൂക (Malayalam script)
- ᠮᡠᡠᡬᠠ (Manchu script)
- 𑘦𑘴𑘎 (Modi script)
- ᠮᠤᠤᢉᠠ (Mongolian script)
- 𑧆𑧕𑦮 (Nandinagari script)
- 𑐩𑐹𑐎 (Newa script)
- ମୂକ (Odia script)
- ꢪꢹꢒ (Saurashtra script)
- 𑆩𑆷𑆑 (Sharada script)
- 𑖦𑖳𑖎 (Siddham script)
- මූක (Sinhalese script)
- 𑩴𑩒𑩛𑩜 (Soyombo script)
- 𑚢𑚱𑚊 (Takri script)
- மூக (Tamil script)
- మూక (Telugu script)
- มูก (Thai script)
- མཱུ་ཀ (Tibetan script)
- 𑒧𑒴𑒏 (Tirhuta script)
- 𑨢𑨃𑨊𑨋 (Zanabazar Square script)
Etymology
From Proto-Indo-European *muHkós (“dumb, mute”), from the root *mewH-. Cognate with Ancient Greek μυκός (mukós, “dumb”), Latin mūtus (“dumb, mute”), Old Armenian մունջ (munǰ, “dumb, silent, speechless”). Compare also Finnish mykkä (“mute”), an Indo-European borrowing.
Adjective
मूक • (mūká or mū́ka) stem
- dumb, mute
- c. 700 BCE, Śatapatha Brāhmaṇa 1.4.3.15:
- यदि पञ्चम्यामनुव्याहरेत् । तं प्रति ब्रूयाद्वाचं वा एतदात्मनोऽग्नावाधा वाचात्मन आर्त्तिमारिष्यसि मूको भविष्यसीति तथा हैवस्यात्
- yadi pañcamyāmanuvyāharet. taṃ prati brūyādvācaṃ vā etadātmanoʼgnāvādhā vācātmana ārttimāriṣyasi mūko bhaviṣyasīti tathā haivasyāt
- If any one were to curse him at the fifth verse, he should say to him, "Thereby thou hast put thine own voice into the fire: by that voice of thine shalt thou undergo suffering, thou shalt become dumb!", for this is what would take place.
- यदि पञ्चम्यामनुव्याहरेत् । तं प्रति ब्रूयाद्वाचं वा एतदात्मनोऽग्नावाधा वाचात्मन आर्त्तिमारिष्यसि मूको भविष्यसीति तथा हैवस्यात्
- silent, speechless
Declension
| Masculine a-stem declension of मूक (mūká) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | मूकः mūkáḥ |
मूकौ / मूका¹ mūkaú / mūkā́¹ |
मूकाः / मूकासः¹ mūkā́ḥ / mūkā́saḥ¹ |
| Vocative | मूक mū́ka |
मूकौ / मूका¹ mū́kau / mū́kā¹ |
मूकाः / मूकासः¹ mū́kāḥ / mū́kāsaḥ¹ |
| Accusative | मूकम् mūkám |
मूकौ / मूका¹ mūkaú / mūkā́¹ |
मूकान् mūkā́n |
| Instrumental | मूकेन mūkéna |
मूकाभ्याम् mūkā́bhyām |
मूकैः / मूकेभिः¹ mūkaíḥ / mūkébhiḥ¹ |
| Dative | मूकाय mūkā́ya |
मूकाभ्याम् mūkā́bhyām |
मूकेभ्यः mūkébhyaḥ |
| Ablative | मूकात् mūkā́t |
मूकाभ्याम् mūkā́bhyām |
मूकेभ्यः mūkébhyaḥ |
| Genitive | मूकस्य mūkásya |
मूकयोः mūkáyoḥ |
मूकानाम् mūkā́nām |
| Locative | मूके mūké |
मूकयोः mūkáyoḥ |
मूकेषु mūkéṣu |
| Notes |
| ||
| Feminine ā-stem declension of मूका (mūkā́) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | मूका mūkā́ |
मूके mūké |
मूकाः mūkā́ḥ |
| Vocative | मूके mū́ke |
मूके mū́ke |
मूकाः mū́kāḥ |
| Accusative | मूकाम् mūkā́m |
मूके mūké |
मूकाः mūkā́ḥ |
| Instrumental | मूकया / मूका¹ mūkáyā / mūkā́¹ |
मूकाभ्याम् mūkā́bhyām |
मूकाभिः mūkā́bhiḥ |
| Dative | मूकायै mūkā́yai |
मूकाभ्याम् mūkā́bhyām |
मूकाभ्यः mūkā́bhyaḥ |
| Ablative | मूकायाः / मूकायै² mūkā́yāḥ / mūkā́yai² |
मूकाभ्याम् mūkā́bhyām |
मूकाभ्यः mūkā́bhyaḥ |
| Genitive | मूकायाः / मूकायै² mūkā́yāḥ / mūkā́yai² |
मूकयोः mūkáyoḥ |
मूकानाम् mūkā́nām |
| Locative | मूकायाम् mūkā́yām |
मूकयोः mūkáyoḥ |
मूकासु mūkā́su |
| Notes |
| ||
| Neuter a-stem declension of मूक (mūká) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | मूकम् mūkám |
मूके mūké |
मूकानि / मूका¹ mūkā́ni / mūkā́¹ |
| Vocative | मूक mū́ka |
मूके mū́ke |
मूकानि / मूका¹ mū́kāni / mū́kā¹ |
| Accusative | मूकम् mūkám |
मूके mūké |
मूकानि / मूका¹ mūkā́ni / mūkā́¹ |
| Instrumental | मूकेन mūkéna |
मूकाभ्याम् mūkā́bhyām |
मूकैः / मूकेभिः¹ mūkaíḥ / mūkébhiḥ¹ |
| Dative | मूकाय mūkā́ya |
मूकाभ्याम् mūkā́bhyām |
मूकेभ्यः mūkébhyaḥ |
| Ablative | मूकात् mūkā́t |
मूकाभ्याम् mūkā́bhyām |
मूकेभ्यः mūkébhyaḥ |
| Genitive | मूकस्य mūkásya |
मूकयोः mūkáyoḥ |
मूकानाम् mūkā́nām |
| Locative | मूके mūké |
मूकयोः mūkáyoḥ |
मूकेषु mūkéṣu |
| Notes |
| ||
| Masculine a-stem declension of मूक (mū́ka) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | मूकः mū́kaḥ |
मूकौ / मूका¹ mū́kau / mū́kā¹ |
मूकाः / मूकासः¹ mū́kāḥ / mū́kāsaḥ¹ |
| Vocative | मूक mū́ka |
मूकौ / मूका¹ mū́kau / mū́kā¹ |
मूकाः / मूकासः¹ mū́kāḥ / mū́kāsaḥ¹ |
| Accusative | मूकम् mū́kam |
मूकौ / मूका¹ mū́kau / mū́kā¹ |
मूकान् mū́kān |
| Instrumental | मूकेन mū́kena |
मूकाभ्याम् mū́kābhyām |
मूकैः / मूकेभिः¹ mū́kaiḥ / mū́kebhiḥ¹ |
| Dative | मूकाय mū́kāya |
मूकाभ्याम् mū́kābhyām |
मूकेभ्यः mū́kebhyaḥ |
| Ablative | मूकात् mū́kāt |
मूकाभ्याम् mū́kābhyām |
मूकेभ्यः mū́kebhyaḥ |
| Genitive | मूकस्य mū́kasya |
मूकयोः mū́kayoḥ |
मूकानाम् mū́kānām |
| Locative | मूके mū́ke |
मूकयोः mū́kayoḥ |
मूकेषु mū́keṣu |
| Notes |
| ||
| Feminine ā-stem declension of मूका (mū́kā) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | मूका mū́kā |
मूके mū́ke |
मूकाः mū́kāḥ |
| Vocative | मूके mū́ke |
मूके mū́ke |
मूकाः mū́kāḥ |
| Accusative | मूकाम् mū́kām |
मूके mū́ke |
मूकाः mū́kāḥ |
| Instrumental | मूकया / मूका¹ mū́kayā / mū́kā¹ |
मूकाभ्याम् mū́kābhyām |
मूकाभिः mū́kābhiḥ |
| Dative | मूकायै mū́kāyai |
मूकाभ्याम् mū́kābhyām |
मूकाभ्यः mū́kābhyaḥ |
| Ablative | मूकायाः / मूकायै² mū́kāyāḥ / mū́kāyai² |
मूकाभ्याम् mū́kābhyām |
मूकाभ्यः mū́kābhyaḥ |
| Genitive | मूकायाः / मूकायै² mū́kāyāḥ / mū́kāyai² |
मूकयोः mū́kayoḥ |
मूकानाम् mū́kānām |
| Locative | मूकायाम् mū́kāyām |
मूकयोः mū́kayoḥ |
मूकासु mū́kāsu |
| Notes |
| ||
| Neuter a-stem declension of मूक (mū́ka) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | मूकम् mū́kam |
मूके mū́ke |
मूकानि / मूका¹ mū́kāni / mū́kā¹ |
| Vocative | मूक mū́ka |
मूके mū́ke |
मूकानि / मूका¹ mū́kāni / mū́kā¹ |
| Accusative | मूकम् mū́kam |
मूके mū́ke |
मूकानि / मूका¹ mū́kāni / mū́kā¹ |
| Instrumental | मूकेन mū́kena |
मूकाभ्याम् mū́kābhyām |
मूकैः / मूकेभिः¹ mū́kaiḥ / mū́kebhiḥ¹ |
| Dative | मूकाय mū́kāya |
मूकाभ्याम् mū́kābhyām |
मूकेभ्यः mū́kebhyaḥ |
| Ablative | मूकात् mū́kāt |
मूकाभ्याम् mū́kābhyām |
मूकेभ्यः mū́kebhyaḥ |
| Genitive | मूकस्य mū́kasya |
मूकयोः mū́kayoḥ |
मूकानाम् mū́kānām |
| Locative | मूके mū́ke |
मूकयोः mū́kayoḥ |
मूकेषु mū́keṣu |
| Notes |
| ||
Descendants
References
- Monier Williams (1899) “मूक”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 825/2.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.