प्रुष्णोति
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- প্ৰুষ্ণোতি (Assamese script)
- ᬧ᭄ᬭᬸᬱ᭄ᬡᭀᬢᬶ (Balinese script)
- প্রুষ্ণোতি (Bengali script)
- 𑰢𑰿𑰨𑰲𑰬𑰿𑰜𑰺𑰝𑰰 (Bhaiksuki script)
- 𑀧𑁆𑀭𑀼𑀱𑁆𑀡𑁄𑀢𑀺 (Brahmi script)
- ပြုၑ္ဏောတိ (Burmese script)
- પ્રુષ્ણોતિ (Gujarati script)
- ਪ੍ਰੁਸ਼੍ਣੋਤਿ (Gurmukhi script)
- 𑌪𑍍𑌰𑍁𑌷𑍍𑌣𑍋𑌤𑌿 (Grantha script)
- ꦥꦿꦸꦰ꧀ꦟꦺꦴꦠꦶ (Javanese script)
- 𑂣𑂹𑂩𑂳𑂭𑂹𑂝𑂷𑂞𑂱 (Kaithi script)
- ಪ್ರುಷ್ಣೋತಿ (Kannada script)
- ប្រុឞ្ណោតិ (Khmer script)
- ປ຺ຣຸຩ຺ໂຓຕິ (Lao script)
- പ്രുഷ്ണോതി (Malayalam script)
- ᢒᡵᡠᢢᢏᠣᢠᡳ (Manchu script)
- 𑘢𑘿𑘨𑘳𑘬𑘿𑘜𑘻𑘝𑘱 (Modi script)
- ᢒᠷᠤᢔᢏᠣᠸᠠᢐᠢ (Mongolian script)
- 𑧂𑧠𑧈𑧔𑧌𑧠𑦼𑧜𑦽𑧒 (Nandinagari script)
- 𑐥𑑂𑐬𑐸𑐲𑑂𑐞𑑀𑐟𑐶 (Newa script)
- ପ୍ରୁଷ୍ଣୋତି (Odia script)
- ꢦ꣄ꢬꢸꢰ꣄ꢠꣂꢡꢶ (Saurashtra script)
- 𑆥𑇀𑆫𑆶𑆰𑇀𑆟𑆾𑆠𑆴 (Sharada script)
- 𑖢𑖿𑖨𑗜𑖬𑖿𑖜𑖺𑖝𑖰 (Siddham script)
- ප්රුෂ්ණොති (Sinhalese script)
- 𑩰 𑪙𑩼𑩒𑪀 𑪙𑩪𑩕𑩫𑩑 (Soyombo script)
- 𑚞𑚶𑚤𑚰𑚶𑚘𑚴𑚙𑚮 (Takri script)
- ப்ருஷ்ணோதி (Tamil script)
- ప్రుష్ణోతి (Telugu script)
- ปฺรุษฺโณติ (Thai script)
- པྲུ་ཥྞོ་ཏི (Tibetan script)
- 𑒣𑓂𑒩𑒳𑒭𑓂𑒝𑒼𑒞𑒱 (Tirhuta script)
- 𑨞𑩇𑨫𑨃𑨯𑩇𑨘𑨆𑨙𑨁 (Zanabazar Square script)
Etymology
Ultimately from Proto-Indo-European *prews-.
Verb
प्रुष्णोति • (pruṣṇóti) third-singular present indicative (root प्रुष्, class 5, type P, present)
- to sprinkle, shower, moisten, wet
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 1.168.8:
- प्रति॑ ष्टोभन्ति॒ सिन्ध॑वः प॒विभ्यो॒ यद॒भ्रियां॒ वाच॑मुदी॒रय॑न्ति ।
अव॑ स्मयन्त वि॒द्युतः॑ पृथि॒व्यां यदी॑ घृ॒तं म॒रुतः॑ प्रुष्णु॒वन्ति॑ ॥- práti ṣṭobhanti síndhavaḥ pavíbhyo yádabhríyāṃ vā́camudīráyanti .
áva smayanta vidyútaḥ pṛthivyā́ṃ yádī ghṛtáṃ marútaḥ pruṣṇuvánti . - From the tires of their chariot-wheels streams gush forth, when they send out the voice of the clouds;
the lightnings smiled upon the earth, when the Maruts shower ghee.
- práti ṣṭobhanti síndhavaḥ pavíbhyo yádabhríyāṃ vā́camudīráyanti .
- प्रति॑ ष्टोभन्ति॒ सिन्ध॑वः प॒विभ्यो॒ यद॒भ्रियां॒ वाच॑मुदी॒रय॑न्ति ।
Conjugation
Present: प्रुष्णोति (pruṣṇóti), प्रुष्णुते (pruṣṇuté) | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Active | Mediopassive | |||||
Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | |
Indicative | ||||||
Third | प्रुष्णोति pruṣṇóti |
प्रुष्णुतः pruṣṇutáḥ |
प्रुष्ण्वन्ति pruṣṇvánti |
प्रुष्णुते pruṣṇuté |
प्रुष्ण्वाते pruṣṇvā́te |
प्रुष्ण्वते pruṣṇváte |
Second | प्रुष्णोषि pruṣṇóṣi |
प्रुष्णुथः pruṣṇutháḥ |
प्रुष्णुथ pruṣṇuthá |
प्रुष्णुषे pruṣṇuṣé |
प्रुष्ण्वाथे pruṣṇvā́the |
प्रुष्णुध्वे pruṣṇudhvé |
First | प्रुष्णोमि pruṣṇómi |
प्रुष्णुवः pruṣṇuváḥ |
प्रुष्णुमः pruṣṇumáḥ |
प्रुष्ण्वे pruṣṇvé |
प्रुष्णुवहे pruṣṇuváhe |
प्रुष्णुमहे pruṣṇumáhe |
Imperative | ||||||
Third | प्रुष्णोतु pruṣṇótu |
प्रुष्णुताम् pruṣṇutā́m |
प्रुष्ण्वन्तु pruṣṇvántu |
प्रुष्णुताम् pruṣṇutā́m |
प्रुष्ण्वाताम् pruṣṇvā́tām |
प्रुष्ण्वताम् pruṣṇvátām |
Second | प्रुष्णुहि pruṣṇuhí |
प्रुष्णुतम् pruṣṇutám |
प्रुष्णुत pruṣṇutá |
प्रुष्णुष्व pruṣṇuṣvá |
प्रुष्ण्वाथाम् pruṣṇvā́thām |
प्रुष्णुध्वम् pruṣṇudhvám |
First | प्रुष्णवानि pruṣṇávāni |
प्रुष्णवाव pruṣṇávāva |
प्रुष्णवाम pruṣṇávāma |
प्रुष्णवै pruṣṇávai |
प्रुष्णवावहै pruṣṇávāvahai |
प्रुष्णवामहै pruṣṇávāmahai |
Optative/Potential | ||||||
Third | प्रुष्णुयात् pruṣṇuyā́t |
प्रुष्णुयाताम् pruṣṇuyā́tām |
प्रुष्णुयुः pruṣṇuyúḥ |
प्रुष्ण्वीत pruṣṇvītá |
प्रुष्ण्वीयाताम् pruṣṇvīyā́tām |
प्रुष्ण्वीरन् pruṣṇvīrán |
Second | प्रुष्णुयाः pruṣṇuyā́ḥ |
प्रुष्णुयातम् pruṣṇuyā́tam |
प्रुष्णुयात pruṣṇuyā́ta |
प्रुष्ण्वीथाः pruṣṇvīthā́ḥ |
प्रुष्ण्वीयाथाम् pruṣṇvīyā́thām |
प्रुष्ण्वीध्वम् pruṣṇvīdhvám |
First | प्रुष्णुयाम् pruṣṇuyā́m |
प्रुष्णुयाव pruṣṇuyā́va |
प्रुष्णुयाम pruṣṇuyā́ma |
प्रुष्ण्वीय pruṣṇvīyá |
प्रुष्ण्वीवहि pruṣṇvīváhi |
प्रुष्ण्वीमहि pruṣṇvīmáhi |
Participles | ||||||
प्रुष्ण्वत् pruṣṇvát |
प्रुष्ण्वान pruṣṇvāná |
Imperfect: अप्रुष्नोत् (ápruṣnot), अप्रुष्णुत (ápruṣṇuta) | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Active | Mediopassive | |||||
Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | |
Indicative | ||||||
Third | अप्रुष्नोत् ápruṣnot |
अप्रुष्णुताम् ápruṣṇutām |
अप्रुष्णुवन् ápruṣṇuvan |
अप्रुष्णुत ápruṣṇuta |
अप्रुष्णुवाताम् ápruṣṇuvātām |
अप्रुष्णुवत ápruṣṇuvata |
Second | अप्रुष्नोः ápruṣnoḥ |
अप्रुष्णुतम् ápruṣṇutam |
अप्रुष्णुत ápruṣṇuta |
अप्रुष्णुथाः ápruṣṇuthāḥ |
अप्रुष्णुवाथाम् ápruṣṇuvāthām |
अप्रुष्णुध्वम् ápruṣṇudhvam |
First | अप्रुष्नवम् ápruṣnavam |
अप्रुष्णुव ápruṣṇuva |
अप्रुष्णुम ápruṣṇuma |
अप्रुष्णुवि ápruṣṇuvi |
अप्रुष्णुवहि ápruṣṇuvahi |
अप्रुष्णुमहि ápruṣṇumahi |
References
- Monier Williams (1899) “प्रुष्णोति”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 711.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.